KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE ÇALIŞANLARIN İŞ MOTİVASYONU VE İŞE BAĞLILIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 454 - 468, 30.12.2023

Uğur Duran , Fatih Türkmen

Öz

Hizmet sektörü içerisinde yer alan konaklama işletmeleri hem ekonomik katkıları hem sağladıkları istihdam gibi etkileriyle ulusal ekonomide önemli bir paya sahiptir. Konaklama işletmelerinde çalışanların iş motivasyonları ve işe bağlılıkları, işletmelerin hedeflerine ulaşmasını ve başarısını etkilemektedir. Özellikle hizmet sektörünün emek yoğun nitelikte olması nedeniyle ürün ile hizmet kalitesini, büyük ölçüde ürün ve hizmeti sunan insan faktörü belirlemektedir. Çalışanların motivasyonu ve işe bağlılıkları, işini yapmaya istekli olması, performanslarını ve dolayısıyla işletmenin performansını belirleyecek ölçüt olabilmektedir. Bu nedenle özellikle rekabet üstünlüğü ve başarılı bir konum elde etmek isteyen işletmeler, çalışanlarının iş motivasyonuna ve işe bağlılığına önem vermelidir.
Bu çalışmada, konaklama işletmelerinde çalışanların iş motivasyonu ve işe bağlılık düzeyleri incelenmiştir.
Yapılan analizler sonucunda konaklama işletmesi çalışanlarının iş motivasyonlarının arttıkça işe bağlılıklarının da arttığını göstermektedir. İş motivasyonu ile işe bağlılığın alt boyutları olan Devamlılık Bağlılığı, Normatif Bağlılık ve Duygusal Bağlılık arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda İş motivasyonu ile Devamlılık bağlılığı arasında, İş motivasyonu ve Normatif bağlılık, İş motivasyonu ile Duygusal bağlılık arasında ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca İş motivasyonu ve işe bağlılık ile demografik değişkenler arasında da anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Otel çalışanlarının içsel motivasyonları yüksek iken dışsal motivasyonlarının düşük olduğu görülmüştür. Otel işletmelerinin, çalışanlarının dışsal motivasyonlarını arttırıcı önlemler alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Konaklama İşletmeleri, Motivasyon, İşe Bağlılık, Tekirdağ İli.

Kaynakça

• Adak, N. ve Hançer, M. (2002). Otel Personelinde Güdüleme Faktörleri: Kuşadası Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 13(2), 155-161.
• Alkış, H. ve Öztürk, Y. (2009). Otel İşletmelerinde Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 212-236.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1–18.
• Bağcıoğlu, Z. (2017). Çalışanlarda motivasyon ve örgütsel bağlılık, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bashaw, R. E. ve Grant, E. S. (1994). Exploring the Distinctive Nature of Work Commitments: Their Relationships with Personal Characteristics, Job Performance, and Propensity to Leave. Journal of Personal Selling & Sales Management, 14(2), 41-56.
• Çetinkaya, A. Ş. (2011). The Impact of Employee Motivation on Emotional Commitment: Research Undertaken in a Five-Star Hotel. Journal of Transnational Management, 16(3), 149–156.
• Dermer, J. (1975). The Interrelationship of Intrinsic and Extrinsic Motivation. Academy of Management Journal, 18(1), 125–129.
• Doğan, S. ve Karataş, A. (2011). Örgütsel Etiğin Çalışan Memnuniyetine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(37), 1-40.
• Dündar, S., Özkutlu, H. ve Taşpınar, F. (2007). İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi (2): 105-119.
• Ertan, H. (2008). Örgütsel Bağlılık, İş Motivasyonu ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Antalya’da Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyonkarahisar: Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fidan, E. (2021). Psikolojik Sermayenin İşe Bağlılık Üzerindeki Etkisinde İçsel Motivasyonun Aracı Rolü: Kamu Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gökkaya, S. ve Türker, N. (2018). İş Motivasyonu ile İş Tatmini Üzerine Otel İşletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(5), 12-28.
• Haque, M. F. ve Haque, M. A., Islam, S. (2014). Motivational Theories – A Critical Analysis. ASA University Review, 8(1): 61-68.
• Harman, S. ve Öter, Z. (2019). Konaklama Sektörü. İçinde Kavramlar ve Örneklerle Genel Turizm, Çakıcı, C. (Ed.), Detay Yayıncılık: Ankara, 211-231.
• Ivancevich, J. M., Konopaske, R. ve Matteson, M. T. (1990). Organizational Behavior and Management. BPI/IRWIN, Tenth Edition USA.
• Karaatlı, M. (2017). Verilerin Düzenlenmesi ve Gösterimi. Kalaycı Ş. (Ed.), Spss Uygulamalı Çok Değişkenli Istatistik Teknikleri içinde (s.1-50) Ankara: Dinamik Akademi Yayın.
• Kashefi, M. A., Adel, R. M., Abad, H. R. G., Aliklayeh, M. B. H., Moghaddam, H. K. ve Nadimi, G. (2013). Organizational Commitment and its Effects on Organizational Performance. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(12), 501-510.
• Künarcı, Z. (2016). Sağlık Çalışanlarının Motivasyonunu Etkileyen Faktörlerin Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Lodahl, T. M. ve Kejner, M. (1965). The Definition and Measurement of Job Involvement. Journal of Applied Psychology, 49(1), 24–33.
• Ortaç, A. V. (2017). İşletmelerde Çalışan Motivasyonu ve Çalışma Ortamının Örgütsel Bağlılığa Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ödemiş, B. (2020). İş Tatmini ve İşe Bağlılık Arasındaki İlişki: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ödeş, O. K. (2022). Havacılık Sektörü Yer Hizmetleri Çalışanlarında Örgütsel Adalet Algısı ile İş Motivasyonu ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rahman, M., Dey, S. K., Uzzaman, T. ve Rahman, S. (2017). Opportunities and Implications of Motivation Theories in an Apparel Industry. IJRDO-Journal of Business Management, 3(9), 189-195.
• Ross, L. E. ve Boles, J. S. (1994). Exploring the Influence of Workplace Relationships on Work-Related Attitudes and Behaviors in the Hospitality Work Environment. International Journal of Hospitality Management, 13(2), 155–171.
• Salanova, A. ve Kirmanen, S. (2010). Employee Satisfaction and Work Motivation. Bachelor’s Thesis. Mikkeli University of Applied Sciences.
• Sekaran, U. (2003). Research Methods For Business: A Skill Building Approach. Almanya: Wiley.
• Tefera, O. ve Mutambara, E. (2016). Effect of Organizational Changes on Employees’ Motivation at a Country Club in Kwazulu Natal: From the Employees’ Participation Perspectives. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 5(1), 1-14.
• Toker, B. (2006). Konaklama İşletmelerinde İşgören Motivasyonu ve Motivasyonun İş Doyumuna Etkileri – İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkkan, G. (2010). Motivasyon Değerlendirmesinde Endüktif Öğrenme Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, M. ve Arslan, Ö. E. (2015). İşgörenlerin iş motivasyonunun örgütsel bağlılıklarına etkisi: Ankara’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 2(1), 23-37.