ÖZBEKİSTAN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS UNSURLARININ TURİSTİK ÜRÜN OLARAK GELİŞTİRİLMESİNDE ALTERNATİF ÖNERİLER

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 448 - 468, 31.12.2024

Gulasal Nuriddinova Şule Ardıç Yetiş

Öz

UNESCO’nun yaptığı konferansta "Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesini" imzalamıştır ve ülkelerde bu sözleşmeye dahil olmuştur. Özbekistan'da somut olmayan kültürel mirasın durumu zengin ve çeşitlidir, ancak bazı unsurlar kaybolma riskiyle karşı karşıyadır. Turistik ürün olarak pazarlanması için önemli adımlar atılmaktadır ve daha fazla destek ve koruma gerekmektedir. Özbekistan'ın zengin tarihi ve kültürel mirasının, turistleri etkilediği ve turistik ürün olarak pazarlanabilecek potansiyele sahip olduğu düşünülmektedir. Çalışmada Özbekistan'ın somut olmayan kültürel mirasının turistik ürün olarak pazarlanabilmesi açısından mevcut durumu değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma ile Özbekistan'da somut olmayan kültürel mirasın turizm pazarlamasında ne kadar kullanıldığı ve ileriki dönemde turistik bir ürün olarak daha aktif nasıl kullanılabileceğine ilişkin bir çerçeve sunulması hedeflemektedir. Çalışmada ülkenin somut olmayan kültürel mirasının turizm endüstrisine nasıl entegre edilebileceği, turizm paydaşlarının bu mirasın değerini artırma yolları ve bu anlamda mevcut olanaklar ve engeller ele alınacaktır. Çalışma sonucunda Özbekistan'ın somut olmayan kültürel miras unsurlarının turistik bir ürün olarak kullanılmasına ilişkin öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültür ve turizm, somut olmayan kültürel miras, Özbekistan

Kaynakça

• Akkuş, Ç. (2020). Türk Dünyası Öğrencilerinin Unesco Somut Olmayan Kültür Mirası Değerlerine İlişkin Bilgi ve Deneyim Düzeylerinin Karşılaştırılması. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 608-624.
• Arıoğlu, İ. E. ve Atasoy, Ö. A. (2015). Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Geleneksel El Sanatları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı. Journal of Turkish Studies, 10(16), 109-126.
• Cruz, F.G.S., Cuadra, S.M. ve Guzman, T.L. (2020). Analysis of the Motivation and Satisfaction of Tourists in Relation to an Intangible Cultural Heritage: Fiesta de los Patios, Cordoba, Spain. Heritage & Society, 12: 26-40.
• Çoban, B. ve Karakaya, Y. E. (2010). Geleceği Planlamada Stratejik Yönetim ve Swot Analizi: Kavramsal Yaklaşımlar. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 342-352.
• Dönmez, C. ve Yeşilbursa, C. C. (2014). Kültürel Miras Eğitiminin Öğrencilerin Somut Kültürel Mirasa Yönelik Tutumlarına Etkisi. İlköğretim Online, 13 (2), 425-442.
• Gökçe, F. (2006). Yerel Destinasyonlarda Turizm Potansiyelinin Belirlenmesinde SWOT (FÜTZ) Analizi Tekniği: Giresun Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe-Yöntem Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kaygın, E. ve Güven. B. (2015). Adıyaman İli SWOT Analizi. İstanbul: Veritas Yayıncılık.
• Khayitbaevich, D. K. (2016). About the Art of Askiya. Anglisticum Journal (AJ), 5(12), 32-38.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2013). Gelenekten Geleceğe: Türkiye’de Somut Olmayan Kültürel Miraslar. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Mead, R. (1998). International Management. Second Edition, Blackwell: Oxford.
• Turaeva, R. (2008). The Cultural Baggage of Khorezmian İdentity: Traditional Forms of Singing and Dancing in Khorezm and in Tashkent. Central Asian Survey, 27(2), 143-153.
• Türker, A. ve Çelik, İ. (2012). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Turistik Ürün Olarak Geliştirilmesine Yönelik Alternatif Öneriler. Yeni Fikir Dergisi, 4(9): 86-98.
• İnternet Kaynakçası
• Anadolu Ajansı, (2024). https://www.aa.com.tr/tr/yasam/nevruz-bayrami-ve-sumelek-tatlisi-gelenegi-yuzyillardir-ozbekistanda-yasatiliyor/3170292, (04.03.2024).
• Can, M. (2009). Kültürel Miras ve Müzecilik Raporu. Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://teftis.kulturturizm.gov.tr, (14.01.2024).
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2009). Kültürel Miras ve Müzecilik. http://teftis. kulturturizm.gov.tr/Eklenti/1279,muserrefcanpdf.pdf?0, (20.03.2024).
• Petronella, T. (2016). The importance of the intangible cultural heritage in the economy Procedia Economics and Finance, 39, 731-736, https://core.ac.uk/download/pdf/82306414.pdf, (12.02.2024).
• Salahodjaev, R., Safarova, N. ve Usmanova, N. (2020). Determinants of Tourism Arrivals to Uzbekistan: Evidenсe from DyadiсData. Tourism Review International,24(4), https://api.scienceweb.uz/storage/publication_files/2229/5217/63bcead37d038___TRI596.pdf, (25.01.2024).
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü, (2023). https://sozluk.gov.tr/, (10.12.2023).
• UNESCO (2023). https://ich.unesco.org/en/RL/cultural-space-of-boysun-district-00019, (08.12.2023).
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%20 13%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence=4, (18.12.2023).
• www.uzbektourism.uz
• www.tourcentralasia.com/uzbekistan/uzbekistan-tourism-industry-statistics/
• https://koto.org.tr/images/upload/8cc7f02d7afb43a420b7bb4d2214d447.pdf). (https://www.deik.org.tr/uploads/ozbekistan-ulke-bulteni.pdf)
• Wikipedia, 2024. https://tr.wikipedia.org/wiki?curid=4022224