Women in Pre-Islamic Arab Society

Yıl 2024, Sayı: Cahiliye Özel Sayısı, 76 - 91, 15.12.2024

Feyza Betül Köse

https://doi.org/10.47169/samer.1459683

Öz

Understanding the nature and novelty of Islam’s social regulations requires recognizing the period that preceded them. Knowing the position of women, who make up half of the society, in social life is one of the ways to get to know that society. By historically analyzing issues like the perception of women in the pre-Islamic Arab social structure, whether women existed as an individual, their activity, how they defined themselves, and whether they took their position for granted we can gain a deeper understanding of women’s positions in this social context. The areas where we can best observe pre-Islamic Arab women are religious life, family life, the environment of struggle and warfare, which is an integral part of this period, and commercial activities, which are the most significant means of livelihood. Our research, conducted within these frameworks, has revealed that it is not possible to define pre-Islamic Arab women in a single way, that they lived different realities, and that these realities in which each of them lived affected their position and the way they were viewed.

Anahtar Kelimeler

Sirah, Women, Pre-Islamic, Arab, Hijāz

İslam Öncesi Arap Toplumunda Kadın

Öz

İslâm’ın toplumsal alandaki düzenlemelerinin mahiyeti, ne ölçüde yeni olduğu, kendisinden önceki dönemin tanınması ile bilinebilir. Toplumun yarısını oluşturan kadınların, sosyal hayattaki konumlarını bilmek, o toplumu tanımanın yollarından biridir. İslâm öncesi Arap toplum yapısında kadın algısı, kadının bir birey olarak var olup olmadığı, etkinliği, kendisini nasıl tanımladığı, konumunu kanıksayıp kanıksamadığı gibi meseleler tarih usûlü ve perspektifiyle ele alındığında bu toplumsal düzlemde kadının ne olduğuna dair daha derin bir anlayış elde edebiliriz. İslâm öncesinde Arap kadınını en iyi izleyebileceğimiz alanlar dinî hayat, aile hayatı, bu dönemin ayrılmaz bir parçası olan mücadele ve savaş ortamı, en önemli geçim aracı olan ticarî faaliyetlerdir. Bu çerçevelerde yürütülen araştırmamız, İslâm öncesindeki Arap kadınını tek şekilde tanımlamanın mümkün olmadığını, onların farklı gerçeklikler yaşadığını ve kadınların her birinin içinde bulunduğu gerçekliklerin, kendilerinin konumlarını ve kendilerine bakışı etkilediğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Kadın, İslâm Öncesi, Arap, Hicâz

Kaynakça

• Ālūsī, Maḥmūd Shukru al-Baghdādī. Bulūgh al-Arab fī maʻrifah aḥwāl al-’Arab. 3 Vols. Beirut: Dār al-Kitāb al-Ilmiyyah, nd.
• ‘Abd al-Razzāq, Abū Bakr ibn Hammām al-Ṣan’ānī. al-Muṣannaf. 12 Vols. Beirut: Maktabah al-Islāmī, 1970. ‘Amr ibn Kulthūm. Mu’allaqa. Abu Dhabi: Dār al-Kutub al-Waṭaniyya, 2012.
• Azraqī, Abū al-Walīd Muḥammad ibn ‘Abd Allah. Akhbār Makkah wa mā jāa fīhā min al-āthār. Beirut: Dār al-Andalus, nd.
• Baladhūrī, Abū al-Abbās Aḥmad ibn Yaḥyā ibn Jābir. Ansāb al-Ashrāf. 13 Vols. Beirut: Dār al-Fikr, 1996.
• Baldick, Julian. Hayvan ve Şaman. trans. Bahadır Vural. İstanbul: Hil, 2000.
• Bukhārī, Abū ‘Abd Allah ‘Ismā’īl ibn Muḥammad al-. el-Cāmiʿu’ṣ-ṣaḥīḥ. 5 Vols. Beirut: Dār al-Fikr, 1994.
• Challeye, Felicien. Dinler Tarihi. trans. Samih Tiryakioğlu. İstanbul: Varlık, nd.
• Demircan, Adnan. Cahiliye’den İslâm’a Kadın ve Aile. İstanbul: Beyan, 2015.
• Graves, Robert. Yunan Mitleri ‒Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler‒. trans. Uğur Akpur. İstanbul: Say, 2010.
• Ibn al-Athīr, Abū al-Ḥasan ‘Izzah al-Dīn ‘Alī b. Muḥammad. al-Kāmil fi’l-tārīkh. Beirut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyyah, 1987.
• Ibn Ḥabīb, Abū Ja’far Muḥammad ibn Umayya ibn ‘Amr. Kitāb al-Muḥabbar. Beirut: Dār al-Āfāq al-Jadīda, nd.
• Ibn Hishām, Abū Muḥammad ‘Abd al-Malik ibn Hishām. al-Sīrah al-nabawiyyah. 4 Vols. Tanta: Dār al-Ṣaḥāba li al-Turath, 1995.
• Ibn Isḥāq, Muḥammad ibn Isḥāq ibn Yasār. Sīrah ibn Isḥāq. Morocco: Maṭbaā Muḥammad al-Ḥāmis, 1976.
• Ibn Sa’d, Muḥammad ibn Sa’d ibn Mani’ al-Hashimī al-Baṣrī. Kitāb al-Ṭabaqāt al-Kabīr. 11 Vols. Cairo: Maktabah al-Khanjī, 2001.
• Imru’ al-Qays, Abū Wahb ibn Ḥujr ibn al-Ḥārith. Dīwān Imru’ al-Qays. Beyrut: Dār al-Ma’rifah, 2004.
• Ibn al-Kalbī, Abū al-Mundhir Hishām ibn Muḥammad. Kitāb al-Aṣnām. Egypt: Dār al-Kutub al-Mıṣrıyyah, 2000.
• Ibn Kathīr, Abū al-Fidā’ Ismā’īl ibn ‘Umar al-Qurashī. al-Bidāya wa’l-nihāya. 15 Vols. Beirut: Dār al-Ma’ārif, 1990.
• Jawād ‘Alī. al-Mufaṣṣal fī tārīkh al-’Arab qabl al-Islām. 9 Vols. Intishārāt Sharif al-Raḍī, 1961.
• Köse, Feyza Betül. “Cahiliye’den İslâm’a Kadına Yönelik Şiddet”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 18/1 (2018), 73-94.
• Köse, Feyza Betül. Hz. Peygamber Döneminde Cariye. İstanbul: Selenge, 2nd Edition., 2022.
• Lebîd b. Rebîa. Dîvânu Lebîd b. Rebîa. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 2004.
• Mālik ibn Anas. Muwaṭṭa’. 2 Vols. İstanbul: Çağrı, 1992.
• Peköz, Emine. Hz. Peygamber Döneminde Kadının Dinî Hayatı. İstanbul: Kuramer, 2023.
• Stone, Merlin. Tanrılar Kadınken. trans. Nilgün Şarman. İstanbul: Payel, 2000.
• Ṭaberī, Abū Ja’far Muḥammad b. Jarīr. Tārīkh al-Ṭaberī. Egypt: Dār al-Maārif, 1966.
• Ṭarafah ibn ‘Abd. Dīwān Ṭarafah ibn ‘Abd. Beirut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyyah, 2002.
• Vāqidī, Muḥammad ibn ‘Umar ibn Vāqid. Kitāb al-Maghāzī. 3 Vols. Beirut: Ālam al-Kutub, 1983.
• Wāḥidī, Abū al-Ḥasan ‘Alī b. Aḥmad al-Naisābūrī. Asbāb nuzūl al-Qur’ān. Beirut: Dār al-Kutub al-’Ilmiyya, 1991.