MOBİLYA TASARIMINDA ATIK MALZEME KULLANIMININ ÖRNEKLER ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, , 84 - 99, 15.06.2023

İrem Bekar

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1313909

Öz

Çağımızın en büyük problemlerinden olan hızlı tüketim ve aşırı üretim sonucu ortaya çıkan atıklar, insan ve
çevre sağlığını tehlikeye atmaktadır. Atıkların kayıp değil bir kaynak olarak görülmesi ve tükenmek üzere olan
malzemelerin yeniden kullanılabilir hale gelmesi için duyarlı bir ortam yaratılması sürdürülebilir yaşamın bir
gerekliliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışma atık malzeme yönetiminde geri dönüşüm, yeniden kullanım
ve azaltma prensiplerinin önemini mobilya tasarımı üzerinden vurgulamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla
kullanılan atık malzemelerin ve malzemelerin sahip olduğu özelliklerin bir tasarım girdisi olarak mobilyada
kendine bulduğu karşılık ve malzemenin yarattığı sınırların tasarıma verdiği yön incelenmiştir. Bu kapsamda
24 farklı mobilya belirlenmiş ve mobilyalarda kullanılan atık malzemeler tespit edilerek malzemenin mobilya
tasarımına etkisi irdelenmiştir. Çalışmanın sonucunda ise tüm bulgulara ilişkin değerlendirmeler yapılarak
mobilya tasarımında atık malzeme kullanımına yönelik avantajlar ve dezavantajlar ortaya konmuştur.
Çalışmanın atık kullanımı ve yönetimi konusunda araştırmacıları ve tasarımcıları bilinçlendirerek farkındalığı
arttırması ve yapılacak diğer araştırmaların önünü açması, amaçlanan en önemli yararlar arasında yer
almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atık malzeme, Mobilya tasarımı, Sürdürülebilirlik, Atık yönetimi

EVALUATION OF THE USE OF WASTE MATERIAL IN FURNITURE DESIGN THROUGH EXAMPLES

Öz

Waste resulting from rapid consumption and excessive production, which is one of the biggest problems of
our age, endangers human and environmental health. To establish a sustainable life, it is a necessity to consider
waste as a resource rather than a loss, and to create a sensitive environment for the materials that are about
to be exhausted to reused. The study aims to emphasise the importance of recycling, reuse and reduction
principles in waste material management based on furniture design. For this purpose, the response of the
waste materials used and the characteristics of the materials in furniture as a design input and the direction
that the boundaries created by the material gives to the design were examined. In this context, 24 different
pieces of furniture were determined and the waste materials used in the furniture pieces were identified
and the effect of the material on the furniture design was examined. At the end of the study, the benefits
and drawbacks of using waste materials in furniture design were revealed by evaluating all the findings. It is
among the most important benefits of the study that it raises the awareness of researchers and designers about
the use and management of waste, and opens the way for other researches to be done.

Anahtar Kelimeler

Waste material, Furniture design, Sustainability, Waste management

Kaynakça

• Aksel Çiçekçi, H. (2020). Yapılarda Yapım Süreci Çevresel Etkisinin Azaltılmasına Yönelik Atık Yönetim Modeli Önerisi, Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
• Aslan, F., Aslan E. ve Atik, A. (2015). İç Mekanda Algı, İnönü University Journal of Art and Design, Cilt 5, Sayı 11, s. 139-151.
• Balaban, B. (2014). Yapım Şantiyelerinde Oluşan Yapı Malzemesi Atıklarının Yönetimine Yönelik Bir Öneri. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
• Berrini, M. ve Bono, L. (2010). Measuring Urban Sustainability: Analysis Of The European Green Capital Award 2010 And 2011 Application Round, Italy: Ambiente.
• Chang, N. ve Pires, A. (2015). Sustainable Solid Waste Management: A Systems Engineering Approach, Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Christensen, T.H. (2011). Solid Waste Technology and Management, Chichester, West Sussex, UK: Wiley.
• Curi, K. (1992). Atıkların Geri Kazanımı, İstanbul: Katı Atık ve Çevre Dergisi, Sayı 7, s. 3-5.
• Çorbacı, F. (2015). Yapı Malzemelerinin Kullanımında Mimari Faktörler, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
• Ekinci, C. E. (2013). Eğitim Yapılarının Biyoharmolojik Uygunluk Değerlendirmesi Üzerine Bir İnceleme: Fırat Üniversitesi Örneklemi, Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 25, Sayı 1, s. 7-20.
• El- Haggar, S. (2007). Sustainable Industrial Design and Waste Management. USA: Elsevier Academic Press.
• Elibol, G. C., Bezci, İ., Dündar Türkkan, V. ve Varol, A. (2018). Mobilya Tasarımında “Yeniden Kullanım”: Tasarımdan Üretime Dönüşüm, Art-e Sanat Dergisi, Cilt 11, Sayı 21, s. 134-156.
• European Parliament and Council. (2008). Directive 2008/98/EC of the European Parliament and of the Council of 19 November 2008 on Waste and Repealing Certain Directives, Official Journal of European Union, Cilt 34, s. 3-30.
• Kendir Beraha, E. (2019). Sürdürülebilir Yıkım Teknolojileri ya da Mimarlıkta Ölümden Sonra Yaşam Var Mı?, Ters Köşe Ekoloji, Ed. A.Ciravoğlu, İstanbul: Puna Yayın, s. 63-72.
• Kumral, M., Şans, G., Yalçın, C., Kaya, M. ve Budakoğlu, M. (2019). Çatalca (İstanbul) Civarındaki Tarihi Küfeki Taşının Oluşumunda Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerin Etkileri, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, s.278-287.
• Kurşuncu, A. (2018). Seramik Eğitiminde Sınırlar ve Yaratıcılık, Journal of Arts, Cilt 1, Sayı 1, s. 1-12.
• Kutlu, İ. ve Bekar, İ. (2021). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilme Sürecinde Cam Kullanımı: Trabzon Kızlar Manastırı Örneği, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 11, s. 199-231.
• Özçatalbaş Y. (2020). Çeliklerin İşlenebilirliği: Kimyasal Bileşim, Mikroyapı, Mekanik Özellikler ve İşlenebilirlik İlişkisi, Politeknik Dergisi, Cilt 23, Sayı 2, s. 457-482.
• Peng, C. L., Scorpio, D. E. ve Kibert, C. J. (1997). Strategies For Successful Construction and Demolition Waste Recycling Operations, Construction Management and Economics, Cilt 15, Sayı 1, s. 49-58.
• Rollo, M. (1975). Yaratma Cesareti, İstanbul: Metis Yayınları.
• Şahin, S. ve Hatunoğlu, Z. (2016). Geri Dönüşüm Sistemlerine Yönelik Algı Düzeyi, Finansman ve Muhasebeleştirilmesi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Örneği, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 12, Sayı 2, s. 73-93.
• Tandoğan, O. (2018). Atık Malzemelerin Mimaride Kullanılması, Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt 1, Sayı 4, s. 189- 202.
• Tüfekçioğlu, T. (2021). Mekân Tasarımı Sürecinde Atık Malzeme Kullanımı ve Yönetimi-Örnek Yapı Birim Projesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı.
• United Nations Environment Programme (UNEP). (2005). Solid Waste Management. Vol. I, ISBN: 92-807-2676-5.