Öz
Bu çalışmanın amacı, sol el kullanımı
dünya nüfusunun yaklaşık %10’ luk bir bölümünü oluştururken, sağ el kullanımına
oranla geri planda kalmasının nedenlerini ve günlük kullanım eşyalarının sol el
kullanımına uygunluğunu incelemektir.
Araştırmanın amaç ve önemi belirlendikten
sonra, primitif dönem ve dinlerde sağ ve sol kavramından başlanarak, bilimsel
olarak sağ ve sol el kullanımı, toplumsal çekinceler ve sol el kullanan
çocukların eğitimine yansımaları araştırılmıştır. Elde edilen göstergeler
doğrultusunda tasarım, ürün-kullanıcı ilişkileri, evrensel tasarım kavramları
ele alınmış günlük kullanım ürünlerinin sol el kullanımına uygunluğu ve
kullanıcıların yaşadıkları zorluklar karşısında geliştirilen özel üretim
ürünler değerlendirilerek kavramsal çerçeve oluşturulmuştur.
Sonuç olarak; primitif dönemden günümüze,
sol kavramı ve sol el kullanımı farklılık olarak algılanmaktadır. Yapılan
birçok bilimsel araştırma göstermektedir ki; gerek çevresel gerek kalıtımsal
nedenlerle şekillenen el tercihi, sağ el kullanımı kadar, sol el kullanımı da
normal bir durumdur. El kullanımının belirginleştiği dönemden itibaren aile de
başlayan, okulda devam eden eğitim sürecinde, çocukların farklı bir el
kullanımına sahip olduklarını anlamaları ve çoğu günlük kullanım ürünlerinde
yaşadıkları zorluklar dikkat çekmektedir. İlerleyen dönemlerde bu durum
farklılığı kabullenme ve ürünlerin sol el kullanımına uygun olup olmamasına
bağlı olarak ürünü tercih etmek ya da etmemek yönünde şekillenmektedir.
Bu noktada; bir ürünün fikir olarak
ortaya çıkışından itibaren kullanıcıyla kurduğu iletişim iyi ya da kötü yönde
gelişim göstermektedir. Sol el kullanımına uygun olmayan ürünlerin,
kullanıcıların karşılaştıkları sorunlar göz önüne alınarak yeniden şekillenmesi
söz konusudur. Günümüzde özel üretim adı altında sol el kullanımına uygun
ürünler piyasada bulunmaktadır. Ancak her an her yerde ulaşılabilirliği
yaygınlaşmış durumda değildir. Sadece bu ürünlerin bulunduğu mağazalar,
internet üzerinden satış yapan siteler ve markaların özel üretim ürünleri
olarak kullanıcıya erişim amaçlanmaktadır. Fakat tanıtım ve reklamın yeterli
düzeyde olmaması kullanıcıya erişim açısından bir engel teşkil etmektedir.
Yapılan araştırma ve incelemeler sonucu,
bu tarz erişimin kullanıcı arz- talep ilişkilerini yeterli düzeyde
karşılayamadığı ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tasarım Evrensel tasarım Ürün Özel üretim Ürün uygunluğu Sol el
Kaynakça
- Elçioğlu, M., Bayrakçı, O.(2009). Endüstri Tasarımında Karşılama Kavramı. Tasarım + Kuram Dergisi, 5 (8), 81- 94. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://tasarimkuram.msgsu.edu.tr/index.php/tasarimkuram/article/view/69
- Gündoğan, N. (2005). Öğrenme ve davranışlarda sol ve sağ beyin yarım kürelerinin fonksiyonel asimetrisinin önemi ( lateralizasyon). Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 25, 333-336. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-ogrenme-ve-davranislarda-sol-ve-sag-beyin-yarim-kurelerinin-fonksiyonel-asimetrisinin-onemi-lateralizasyon-36244.html
- Hacıhasanoğlu, I. (2003). Evrensel Tasarım. Tasarım+ Kuram Dergisi. 2(3). 93-101. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://tasarimkuram.msgsu.edu.tr/index.php/tasarimkuram/issue/view/2
- Mcmanus, C. (2005). Sağ El, Sol El. (A.Turan,Çev.). İstanbul: Güncel Yayıncılık.
- Soysal, Ş., Arhan, E., Aktürk, A., & Can, H. (2007). El tercihi ve el tercihini belirleyen etkenler. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 1(2), 60- 68. Erişim: 1 Haziran 2015, http://tchdergisi.org/index.php/tchd/article/view/88
- Weber, S. (2005). Solak Çocukların Eğitimi. (A. Kanat, Çev.). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
- Yolcu, E. (2010). Sanat Eğitiminde Yaratıcılık. Kazım Artut (Ed.), Güzel Sanatlar Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri içinde. (s. 31-88). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Görsel Kaynaklar
- Görsel 1: Stabilo “Easyergonomi” serisi kalemler, 2015,http://www.stabilo.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 2: Stabilo “Easyergonomi” serisi boya kalemleri, 2015, http://www.stabilo.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 3: Fiskars Classic sol elle kullanım için genel amaçlı makas, 2015, http://www.fiskers.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 4- 5: Sağ ve sol el kullanımına uygun olarak tasarlanmış fotoğraf makinesi 2015, http:/www.letsgodigital.org sayfasından erişilmiştir. Görsel 6: Hisar sol el kullanımına uygun cezve, 2015, http://hisar.com.tr sayfasından erişilmiştir. Görsel 7: Sol el kullanımına uygun tasarlanmış mutfak gereçleri, 2015, htpp://www.anythingleft-handed.co.uk sayfasından erişilmiştir. Görsel 8: Solak Kol Saati, 2015, polyvore.com sayfasından erişilmiştir.
Öz
The aim of this survey is to
study the compatibility of the daily products and the reasons why left hand
usage is left behind of right hand usage while the %10 percent of the world is
left handed.
After the aim and the importance of the
study are established, the left and right handedness from a scientific point of
view, the social withdrawal because of being left handed and how it affects the
school life of children are examined starting from the primitive era
considering the right and left concepts in religions. According to the datas
received, design, product-consumer relations, universal design concepts are
studied and the compatibility of everyday life products for left handed and the
special products designed by regarding the troubles of left handed people are
evaluated to set a conceptual frame.
Consequently, from the primitive era to
today’s world, left as a concept and left hand usage are regarded as a
diversity. As many scientific researches showed, the preference on being left
or right handed is developed because of both social and genetic conditions, and
being left handed is as natural as being right handed. After which hand is
preferred becomes clear, in their education lives starting in the family and
continuing in school, the children understands that they use their “other”
hand, thus have difficulties on using daily products. After that, they accept
this difference and they choose the products based on whether they are
compatible to left usage or not.
At this point, the relationship between
the product and the user is shaped based on good or bad experiences. The
products that are not comfortable for left handed consumer are redesigned
regarding the problems faced by the consumers. In today’s world, there is a
market called special production that is exclusively for left handed.
Nevertheless, it is not commonly accessible. It is limited to some shops and
online shopping sites which only sell those type of products. However, there is
a limited access to consumer because of the insufficient promotion and
advertisement.
As a result of the surveys and the
researches done on this subject, it has been concluded that this kind of
marketing does not meet offer-demand.
Anahtar Kelimeler
design universal design product special production compatibility left hand
Kaynakça
- Elçioğlu, M., Bayrakçı, O.(2009). Endüstri Tasarımında Karşılama Kavramı. Tasarım + Kuram Dergisi, 5 (8), 81- 94. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://tasarimkuram.msgsu.edu.tr/index.php/tasarimkuram/article/view/69
- Gündoğan, N. (2005). Öğrenme ve davranışlarda sol ve sağ beyin yarım kürelerinin fonksiyonel asimetrisinin önemi ( lateralizasyon). Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 25, 333-336. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-ogrenme-ve-davranislarda-sol-ve-sag-beyin-yarim-kurelerinin-fonksiyonel-asimetrisinin-onemi-lateralizasyon-36244.html
- Hacıhasanoğlu, I. (2003). Evrensel Tasarım. Tasarım+ Kuram Dergisi. 2(3). 93-101. Erişim: 28 Mayıs 2015, http://tasarimkuram.msgsu.edu.tr/index.php/tasarimkuram/issue/view/2
- Mcmanus, C. (2005). Sağ El, Sol El. (A.Turan,Çev.). İstanbul: Güncel Yayıncılık.
- Soysal, Ş., Arhan, E., Aktürk, A., & Can, H. (2007). El tercihi ve el tercihini belirleyen etkenler. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 1(2), 60- 68. Erişim: 1 Haziran 2015, http://tchdergisi.org/index.php/tchd/article/view/88
- Weber, S. (2005). Solak Çocukların Eğitimi. (A. Kanat, Çev.). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
- Yolcu, E. (2010). Sanat Eğitiminde Yaratıcılık. Kazım Artut (Ed.), Güzel Sanatlar Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri içinde. (s. 31-88). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Görsel Kaynaklar
- Görsel 1: Stabilo “Easyergonomi” serisi kalemler, 2015,http://www.stabilo.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 2: Stabilo “Easyergonomi” serisi boya kalemleri, 2015, http://www.stabilo.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 3: Fiskars Classic sol elle kullanım için genel amaçlı makas, 2015, http://www.fiskers.com sayfasından erişilmiştir. Görsel 4- 5: Sağ ve sol el kullanımına uygun olarak tasarlanmış fotoğraf makinesi 2015, http:/www.letsgodigital.org sayfasından erişilmiştir. Görsel 6: Hisar sol el kullanımına uygun cezve, 2015, http://hisar.com.tr sayfasından erişilmiştir. Görsel 7: Sol el kullanımına uygun tasarlanmış mutfak gereçleri, 2015, htpp://www.anythingleft-handed.co.uk sayfasından erişilmiştir. Görsel 8: Solak Kol Saati, 2015, polyvore.com sayfasından erişilmiştir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |