Lombok Adası Çömlekçiliği

Duygu Kahraman

doi:10.20488/sanattasarim.510561

Araştırma Makalesi

Lombok Adası Çömlekçiliği

Yıl 2018, , 238 - 255, 05.06.2018

Duygu Kahraman

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.510561

Öz

İlkel çağlardan günümüze kadar gelen çömlek üretimi, üretildikleri toplumların tarihsel, kültürel ve sanatsal yapılarını yansıtan birer belge niteliğindedir. Bu formlar günlük ihtiyaca cevap
verdiği gibi bazen süs eşyası olarak da karşımıza çıkmaktadır.

Endonezya’nın Batı Nusa Tenggra bölgesinde bulunan Lombok Adası’nda ilkel koşulların hakim olduğu üç adet çömlekçi köyü bulunmaktadır. Geleneksel yöntemlerle yapılan seramik ürünlerin çoğu, günlük ihtiyaca yönelik üretimler olup, yurtdışına ihraç edilmektedir. Lombok Adası
çömlekçiliğinde üretilen formların yüzey bezemelerinde ada kültürü ve yaşamını yansıtan motiflerin uygulandığı görülmektedir. Bu çalışmada Lombok Adasındaki çömlekçiliğin durumu ve
yapılan üretimler incelenerek, görseller ile birlikte bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Endonezya, Lombok Adası, Çömlek, Çömlekçilik, Geleneksel

Kaynakça

Nas E. (2005). Günümüz Konya’sında Yaşayan Bazi Sanatlar -Ağaç İşleri, Toprak İşleri, Taş İşleri, Tespihçilik, Kitap Sanat- ları, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı
Güner, G. (1988). Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik, İstanbul, s. 11
Türedi, Özen, A. (2001) Geleneksel Çömlek Sanatı, Eskişehir, s. 4
Bryant,V. (2001). The Potter’s Wheel, http://www.acss09.hemscott.net/histx102.html
http:// bestindonesiaislands.com (Erişim tarihi: 10.06.2017)
http://cakarta.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=185935 (Erişim tarihi: 10.06.2017)
http://indotour13.blogspot.com.tr/2013/02/feb-21-lombok-pottery-centre.html Erişim tarihi: (19.06.2017)
http://www.indonesia-tourism.com/forum/showthread.php?1641-Pottery-Banyumulek-Lombok Erişim tarihi: (20.06.2017)
http://itpc-busan.kr/wp-content/uploads/2016/04/Indonesian-Pottery.pdf s.28 Erişim tarihi: (19.02.2018)
http://www.lombokindonesia.org/penujak-village-pottery-cente/ (Erişim Tarihi: 16.06.2017)
Banyumulek Köyü çömlekçileri ile yüzyüze görüşme (30. 05.2017)
Masbagik Köyü çömlekçileri ile yüzyüze görüşme (31.05.2017)
Hacı Müstakiym ile yüzyüze görüşme, Penujak Köyü (30. 05.2017)
GÖRSELLER LİSTESİ
Görsel 1. Lombok Adası’ndan bir görüntü, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 2. Lombok Adası Çömlekçi Köyleri http://jualrumahtanahlombok.blogspot.com.tr/2013/09/dijual-pemenang-beach kabupaten-lombok.html Erişim tarihi: 20.02.2018 Görsel 3. Penujak Köyü, Çömlekçi Hacı Müstakiym ve dekor uygulaması, Bilgütay Kaan Öztürk arşivi
Görsel 4. Penujak Köyü, Çömlekçi Haci Müstakiym’in atölyesinden çanak örnekleri Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi Görsel 5-6. Masbagik Köyü üretim aşaması ve örnekler, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 7. Masbagik Köyü, Tenmarin dekoru uygulanmış duvar süsü, Duygu Kahraman
Görsel 8. Banyumulek Köyü, çömlek şekillendirme aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 9-10. Yumurta kabuğu ile form yüzeyinin kaplanması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 11. Form yüzeyinin kaplandığı beyaz deniz kumu Duygu Kahraman
Görsel 12-13. Kağıttan yapılan puarlar ve süsleme aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 14. Akrilik boya ile boyanan duvar süsleri, Duygu Kahraman
Görsel 15. Banyumulek Köyü üretimi, Duygu Kahraman
Görsel 16-17. Kumaş ile kaplanmış Banyumulek köyü üretimleri, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 18. Masbagik Köyü, çamur hazırlamada kullanılan kil örnekleri, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 19. Banyumulek Köyü el çarkı, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 20. Banyumulek Köyü, perdahlanmış ürünler, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 21. Banyumulek Köyü, çömlekçilerin kullandığı aletler, Duygu Kahraman
Görsel 22. Tenmarin dekoru uygulanmış form, Masbagik Köyü, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 23-24. Banyumulek Köyü, akrilik boyalı örnekler, Duygu Kahraman
Görsel 25. Penujak Köyü, kurutma aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 26-27-28-29. Penujak Köyü çömlek ustası Hacı Müstakiym’in fırını, Duygu Kahraman

Pottery of Lombok Island

Yıl 2018, , 238 - 255, 05.06.2018

Duygu Kahraman

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.510561

Öz

Since primitive periods till now, pots products have been expressive documents reflecting the
historical, cultural and artistic structures of the periods they were produced. These froms may
be functional tools needed in daily life and someties ornaments for decorative purposes only.

There are three pottery villages where primitive conditions prevail in Lombak island in the
West Nusa Tenggra region of Indonesia. Most of the ceramic products made with traditional
methods are produced to meet basic needs in daily life and are imported abroad. It is seen that
the Island’s culture and lifestyle is reflected on the pottery forms. In this study, the pottery art
and pottery products produced in Lombok will be analyzed by using visuals in the evaluations.

Anahtar Kelimeler

Indonesia, Lombok Island, Pots, Pottery, Traditional

Kaynakça

Nas E. (2005). Günümüz Konya’sında Yaşayan Bazi Sanatlar -Ağaç İşleri, Toprak İşleri, Taş İşleri, Tespihçilik, Kitap Sanat- ları, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı
Güner, G. (1988). Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik, İstanbul, s. 11
Türedi, Özen, A. (2001) Geleneksel Çömlek Sanatı, Eskişehir, s. 4
Bryant,V. (2001). The Potter’s Wheel, http://www.acss09.hemscott.net/histx102.html
http:// bestindonesiaislands.com (Erişim tarihi: 10.06.2017)
http://cakarta.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=185935 (Erişim tarihi: 10.06.2017)
http://indotour13.blogspot.com.tr/2013/02/feb-21-lombok-pottery-centre.html Erişim tarihi: (19.06.2017)
http://www.indonesia-tourism.com/forum/showthread.php?1641-Pottery-Banyumulek-Lombok Erişim tarihi: (20.06.2017)
http://itpc-busan.kr/wp-content/uploads/2016/04/Indonesian-Pottery.pdf s.28 Erişim tarihi: (19.02.2018)
http://www.lombokindonesia.org/penujak-village-pottery-cente/ (Erişim Tarihi: 16.06.2017)
Banyumulek Köyü çömlekçileri ile yüzyüze görüşme (30. 05.2017)
Masbagik Köyü çömlekçileri ile yüzyüze görüşme (31.05.2017)
Hacı Müstakiym ile yüzyüze görüşme, Penujak Köyü (30. 05.2017)
GÖRSELLER LİSTESİ
Görsel 1. Lombok Adası’ndan bir görüntü, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 2. Lombok Adası Çömlekçi Köyleri http://jualrumahtanahlombok.blogspot.com.tr/2013/09/dijual-pemenang-beach kabupaten-lombok.html Erişim tarihi: 20.02.2018 Görsel 3. Penujak Köyü, Çömlekçi Hacı Müstakiym ve dekor uygulaması, Bilgütay Kaan Öztürk arşivi
Görsel 4. Penujak Köyü, Çömlekçi Haci Müstakiym’in atölyesinden çanak örnekleri Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi Görsel 5-6. Masbagik Köyü üretim aşaması ve örnekler, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 7. Masbagik Köyü, Tenmarin dekoru uygulanmış duvar süsü, Duygu Kahraman
Görsel 8. Banyumulek Köyü, çömlek şekillendirme aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 9-10. Yumurta kabuğu ile form yüzeyinin kaplanması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 11. Form yüzeyinin kaplandığı beyaz deniz kumu Duygu Kahraman
Görsel 12-13. Kağıttan yapılan puarlar ve süsleme aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 14. Akrilik boya ile boyanan duvar süsleri, Duygu Kahraman
Görsel 15. Banyumulek Köyü üretimi, Duygu Kahraman
Görsel 16-17. Kumaş ile kaplanmış Banyumulek köyü üretimleri, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 18. Masbagik Köyü, çamur hazırlamada kullanılan kil örnekleri, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 19. Banyumulek Köyü el çarkı, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 20. Banyumulek Köyü, perdahlanmış ürünler, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 21. Banyumulek Köyü, çömlekçilerin kullandığı aletler, Duygu Kahraman
Görsel 22. Tenmarin dekoru uygulanmış form, Masbagik Köyü, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 23-24. Banyumulek Köyü, akrilik boyalı örnekler, Duygu Kahraman
Görsel 25. Penujak Köyü, kurutma aşaması, Bilgütay Kaan Öztürk Arşivi
Görsel 26-27-28-29. Penujak Köyü çömlek ustası Hacı Müstakiym’in fırını, Duygu Kahraman

Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Duygu Kahraman
Yayımlanma Tarihi	5 Haziran 2018
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2018

Kaynak Göster

APA	Kahraman, D. (2018). Lombok Adası Çömlekçiliği. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 8(1), 238-255. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.510561

Makale Dosyaları

Tam Metin