Artistik Seramiklerde Alternatif Bir Malzeme Olarak Lületaşı Kullanımı

Sıdıka Sibel Sevı̇m; Selim Çınar

doi:10.20488/sanattasarim.600436

Araştırma Makalesi

Artistik Seramiklerde Alternatif Bir Malzeme Olarak Lületaşı Kullanımı

Yıl 2019, , 128 - 145, 01.06.2019

Sıdıka Sibel Sevı̇m Selim Çınar

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600436

Cited By: 2

Öz

Artistik seramikler sanatçının ele aldığı konu ve onun ardındaki tema bağlamında, duygu ve düşünceleri yansıtarak ve
bununla birlikte tasarım ve tekniğe bağlı olarak şekillenmektedir. Kırmızı çamur, stoneware, porselen çamuru vb. seçimler
sanatçının tasarımına ve seçeceği tekniğe bağlıdır. Sanatçı bazen anlatımı güçlendirmek adına seramik çamurunun
yanında ağaç, metal, cam, kum, taş gibi farklı malzemelere ihtiyaç duymaktadır. Bu malzemeler tasarımları güçlendirerek,
biçim dili bakımından farklı dokular oluşmasına ve sanatçı – sanat eseri – mesaj – alıcı dörtlüsü arasındaki bağlantıya
destek vermektedir. Farklı malzeme kullanımı zorunlu değil sanatçının kararına bağlıdır.

Seramikle birlikte tasarımı güçlendirmek amacıyla alternatif bir kullanım olanağı sağlayabilecek lületaşı; dünyanın
birçok bölgesinde madenleri olan değerli, beyaz ve tonlarında, işlenmesi oldukça kolay olan bir taş türüdür. Yaklaşık
üç yüz yıldır bu özellikleri sayesinde hem işlevsel hem de dekoratif amaçlı lületaşından birçok ürün yapılmaktadır. Bu
ürünler; başta pipolar olmak üzere sigara ağızlıkları, tespihler, takılar ve biblolardır. Ahşap, cam, plastik gibi birçok farklı
malzeme bahsi geçen ürünlerin şekillendirilmesinde lületaşı ile birlikte kullanılmaktadır. Ülkemizde lületaşı madenlerinin
büyük çoğunluğunun Eskişehir ve çevresinde yer alması ile birlikte bu bölgede çıkarılan lületaşı beyazlık ve işlenebilmesi
bakımından hem Türkiye hem de Dünya ölçeğinde en üst sıradadır.

Şekillendirilmesi kolay, renklendirilmeye müsait ve farklı malzemeler ile uyum sağlayan lületaşı; artistik seramik
yapımında tasarımı güçlendirmek adına seramik çamuru ile birlikte kullanılabilme olanağı sağlamaktadır. Bu çalışmada
yeni kullanım önerileri araştırılarak, lületaşı kullanımına da katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca artistik seramikler
araştırılarak gerekli tanımlamalar yapılmış ve artistik seramik yapımında seramik çamuru ile birlikte kullanılan farklı
malzemelere örnekler ile değinilmiştir. Lületaşının, malzeme ve tasarım yönü belirlenerek artistik seramik yapım sürecine
ne zaman, nasıl ve ne şekilde dâhil olabileceği uygulamalar ile araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seramik, Lületaşı, Artistik Seramik

Kaynakça

Algan E. (2015). Eskisehir’de Lületaşı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3194, Cilt:8, Sayı:8, s. 1-30.
Dudaş N., ÖZDEMİR M. (2012). Eskişehir İline Lületaşı İşlemeciliği ve Üretilen Ürünler, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Yayını.
Ergün H. (2009). Afyonkarahisar Bölgesi Andezitlerinin Seramik Çamur ve Sır Bünyelerinde Değerlendirilmesi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens., Seramik ASD, YLT.
İşcan N. (1999). Beyaz Altın “Lületaşı” Meerschaum, Eskişehir: İşcan Yayınları – 25.
Yardımcı İ.(2001). Sanatta Kitsch Kavramı, Eskişehir: Anadolu Sanat, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Sayı:11, 233-239. Lületaşı Müzesi Kataloğu, T.C. Eskişehir Valiliği, 1989.
Lületaşı Yurtdışı Sergileri, T.C. Eskişehir Valiliği Yayınları No:10. İNTERNET KAYNAKLARI
http-1: http://www.catalunya.com/emili-biarnes-raber-25-1-103?language=en, (Erişim Tarihi 05.05.2017) http-2: http://clay-n-fiber.com/wb_portfolio.php? curImg=8&galleryFilter=1#carousel, (Erişim Tarihi 15.01.2018)
GÖRSEL KAYNAKLAR
Görsel 1: https://tr.pinterest.com/ebakla/374-anatolia-ceramics/?lp=true, (Erişim Tarihi 17.01.2018)
Görsel 2: Hakan ERGÜN, Afyonkarahisar Bölgesi Andezitlerinin Seramik Çamur ve Sır Bünyelerinde Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens., Seramik ASD, YLT, 2009, s.75.
Görsel 3: http://www.herbignac.com/marche_potier/mcgallery/albums/8/biarnez.jpg, (Erişim Tarihi 05.05.2017 ) Görsel 4: http://clay-n-fiber.com/wb_portfolio.php? curImg=8&galleryFilter=1#carousel, (Erişim Tarihi 15.01.2018) Görsel 5: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 6: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 7: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 8: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 9: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 10: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 11: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 12: Lületaşı Müzesi Kataloğu, T.C. Eskişehir Valiliği, 1989, s.48. Görsel 13: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 14: Lületaşı Yurtdışı Sergileri, T.C. Eskişehir Valiliği Yayınları No:10, s.15. Görsel 15: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 16: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 17: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 18: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 19: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 20: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 21: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 22: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 23: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 24: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.

Usage of Meerschaum as an Alternative Material in Artistic Ceramics

Yıl 2019, , 128 - 145, 01.06.2019

Sıdıka Sibel Sevı̇m Selim Çınar

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600436

Cited By: 2

Öz

Artistic ceramics are shaped through artists’ feelings and thoughts in relation with design and technique. The choice of red
clay, stoneware, porcelain clay depends on the design and choice of the artist. Sometimes the artist needs different materials
such as wood, metal, glass, sand, stone besides the ceramic clay in order to strengthen the expression. The combination of
these materials and ceramics allows the artists to reinforce their designs and to express their designs effectively.

Meerschaum is a stone type that is precious, white and has tons of mines in many regions of the world and easy to process.
It may provide an alternative usage potential when used with ceramics to enhance the design. Thanks to these features, for
almost three hundred years, many products have been made from meerschaum for both functional and decorative purposes.
These products include cigarette nozzles, rosaries, jewelery and trinkets, especially pipes. Many different materials such as
wood, glass and plastic are used together with meerschaum in producing the artwork mentioned above. The majority of
meerschaum mines in our country is located around Eskişehir and the meerschaum which is mined in this region is in high
quality worldwide in terms of whiteness and workability.

Meerschaum, which is easy to shape and colorize, and is compatible with different materials, provides an opportunity
to use it with ceramic clay in order to strengthen the design of artistic ceramics to the appliers. This study aims to contribute
to the use of meerschaum by suggesting new design alternatives. Also, necessary definitions are made after researching
artistic ceramics and different materials used with ceramic clay are exemplified. In addition, when, how and which way
meerschaum will be included in the ceramic production process is studied by making applications and determining the
material and design relation of meerschaum.

Kaynakça

Algan E. (2015). Eskisehir’de Lületaşı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3194, Cilt:8, Sayı:8, s. 1-30.
Dudaş N., ÖZDEMİR M. (2012). Eskişehir İline Lületaşı İşlemeciliği ve Üretilen Ürünler, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Yayını.
Ergün H. (2009). Afyonkarahisar Bölgesi Andezitlerinin Seramik Çamur ve Sır Bünyelerinde Değerlendirilmesi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens., Seramik ASD, YLT.
İşcan N. (1999). Beyaz Altın “Lületaşı” Meerschaum, Eskişehir: İşcan Yayınları – 25.
Yardımcı İ.(2001). Sanatta Kitsch Kavramı, Eskişehir: Anadolu Sanat, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Sayı:11, 233-239. Lületaşı Müzesi Kataloğu, T.C. Eskişehir Valiliği, 1989.
Lületaşı Yurtdışı Sergileri, T.C. Eskişehir Valiliği Yayınları No:10. İNTERNET KAYNAKLARI
http-1: http://www.catalunya.com/emili-biarnes-raber-25-1-103?language=en, (Erişim Tarihi 05.05.2017) http-2: http://clay-n-fiber.com/wb_portfolio.php? curImg=8&galleryFilter=1#carousel, (Erişim Tarihi 15.01.2018)
GÖRSEL KAYNAKLAR
Görsel 1: https://tr.pinterest.com/ebakla/374-anatolia-ceramics/?lp=true, (Erişim Tarihi 17.01.2018)
Görsel 2: Hakan ERGÜN, Afyonkarahisar Bölgesi Andezitlerinin Seramik Çamur ve Sır Bünyelerinde Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens., Seramik ASD, YLT, 2009, s.75.
Görsel 3: http://www.herbignac.com/marche_potier/mcgallery/albums/8/biarnez.jpg, (Erişim Tarihi 05.05.2017 ) Görsel 4: http://clay-n-fiber.com/wb_portfolio.php? curImg=8&galleryFilter=1#carousel, (Erişim Tarihi 15.01.2018) Görsel 5: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 6: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 7: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 8: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 9: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 10: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 11: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 12: Lületaşı Müzesi Kataloğu, T.C. Eskişehir Valiliği, 1989, s.48. Görsel 13: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 14: Lületaşı Yurtdışı Sergileri, T.C. Eskişehir Valiliği Yayınları No:10, s.15. Görsel 15: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 16: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 17: Tasarım Sahibi, Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.
Görsel 18: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 19: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 20: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 21: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 22: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 23: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv. Görsel 24: Selim ÇINAR Kişisel Arşiv.

Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Sıdıka Sibel Sevı̇m Selim Çınar Bu kişi benim
Yayımlanma Tarihi	1 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019

Kaynak Göster

APA	Sevı̇m S. S., & Çınar S. (2019). Artistik Seramiklerde Alternatif Bir Malzeme Olarak Lületaşı Kullanımı. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 9(1), 128-145. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.600436

Sanat ve Tasarım Dergisi

Artistik Seramiklerde Alternatif Bir Malzeme Olarak Lületaşı Kullanımı

Öz

Anahtar Kelimeler

Kaynakça

Usage of Meerschaum as an Alternative Material in Artistic Ceramics

Öz

Kaynakça

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Cited By

ÇAĞDAŞ SERAMİK SANATINDA BİYOMORFİK EĞİLİMLER

AKRA KÜLTÜR SANAT VE EDEBİYAT DERGİSİ

Burak YILDIRIM

https://doi.org/10.31126/akrajournal.910135

ÇAĞDAŞ SERAMİK SANATINDA FARKLI MALZEME KULLANIMI

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Burak YILDIRIM

https://doi.org/10.48070/erusosbilder.866330