Grotesque World of the Middle Ages and Demons of Mehmed Siyah Kalem

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 5, 132 - 139, 02.12.2013

Evren Karayel Gökkaya

Öz

Intersection of the grotesque approaches appearing in pictorial images from East to
West in the Middle Age is the indicator of a common ground creating this imagery. Within
the mysterious world of the East, demons (devils), one of the main themes of the paintings
of Mehmed Siyah Kalem, who has been drawing attention of the researchers for many
years with both the attractiveness inspired by this mystery and his authentic satiric world,
have been part of the cultural interaction within this common base. While these global interaction elements have been substantially revealed based on certain repertoires, presence
of numerous images entangled in each other with formal or intellectual ties will further
lead many researchers to interesting findings.

Anahtar Kelimeler

Middle Ages, Pictorial Art, Grotesque, Mehmed Siyah Kalem

Orta Çağ'ın Grotesk Dünyası ve Mehmed Siyah Kalem'in Demonları

Öz

Orta Çağ’da Doğu’dan Batı’ya resimsel imgelerde ortaya çıkan grotesk1 yaklaşımların kesişmesi, bu imgelemi oluşturan ortak bir tabanın göstergesidir. Doğunun gizemli dünyası içinden, hem bu gizemin uyandırdığı çekicilik, hem de kendine özgü hicivli dünyası ile uzun yıllardır araştırmacıların ilgisini çekmekte olan Mehmed Siyah Kalem’in resimlerinin ana temalarından biri olan demonlar (iblisler) da bu ortak taban içinde kültürel etkileşimin bir parçası olmuştur. Bu global etkileşim unsurları araştırmacılar tarafından, belli repertuvarlara dayandırılarak önemli ölçüde ortaya konmuş olsa da birbiri içine biçimsel ya da düşünsel bağlarla girift olmuş çok sayıda imajın varlığı daha bir çok araştırmacıyı ilginç bulgulara götürecektir. 

Anahtar Kelimeler

Orta Çağ, Resim Sanatı, Grotesk, Mehmed Siyah Kalem

Kaynakça

• ASLANAPA Oktay (1984), Türk Sanatı, Remzi Kitabevi, İstanbul, s:368
• BALTRUSAİTİS Lurgis (2001); Düşsel Orta Çağ (Ç. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, 1. Baskı, Kasım, İstanbul, s.
• -320
• BERGERON Recueil de, Relation de Mattihieu Paris, s. 27-32
• CÖMERT Bedrettin (1980), Mitoloji ve İkonografi, Hacettepe, Ankara
• ÇAĞMAN F., Tanındı, Z. (1979), Topkapı Sarayı Müzesi İslam Minyatürleri, Tercüman Yayınları,
• ESİN Emel (1981); “Muhammed Siyah Qalam and The Inner Asian Turkish Tradition”, Islamic Art 1, New York
• ESİN Emel (2004); “Muhammed Siyah Kalem ve İç Asya Türk Geleneği”, Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinle- rin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.63
• IŞIN Ekrem (2004); “Şölen ve Büyü Mehmed Siyah Kalem’in Gizemli Dünyası”,Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinlerin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.11
• İPŞİROĞLU M.Ş., EYÜBOĞLU S. (1954); Fatih Albümüne Bir Bakış, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Maarif Basımevi, İstanbul, s.22-48
• İPŞİROĞLU M.Ş; (1973), İslamda Resim Yasağı ve Sonuçları, Türkiye İş Bankası Yayınları,137, s.81
• İPŞİROĞLU M.Ş; (1985), Bozkır Rüzgârı, Siyah Kalem, Ada Yayınları, İstanbul
• KARAMAĞARALI, Beyhan (1984), Muhammed Siyah Kalem’e Atfedilen Minyatürler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara
• MANDABACH Marisa (2010);“Holy Shit: Bosch’s Bluebird and the Junction of the Scatological and the Eschatological in Late Medieval Art”, Marginalia, October 2010
• PARMAN Talat Parman (2004); “İnsanın Eşi Olarak Demon”, Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinlerin Ustası, Yapı Kredi Yayınları, Sergi Kitapları, İstanbul, s.133
• TANSUĞ, Sezer, Resim Sanatının Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993, s:149
• YILMAZ Nalan, “Masalsı Figürlerin Ustası Mehmet Siyah Kalem”, http://www.lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR&secti
• onID=2&articleID=332 (erişim tarihi 20 Ekim 2013)
• YILMAZ Nalan, “Hieronymus Bosch’un Cehennem Sahneleri” http://www.lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR&sectionID =12&articleID=781(erişim tarihi 20 Ekim 2013)