20. ve 21. YY.da Sanatta Malzeme Olarak Beden; Performans Sanatı

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 6, 180 - 201, 02.06.2014

Ezgi Hakan Verdu Martinez Akın Demiral

https://doi.org/10.20488/austd.96090

Öz

Performans sanatı, ilk adımları 1920’lerdeki sanat ortamında atılmış bir sanat yapma biçimidir. Avant garde sanat akımlarındaki biçimciliğe karşı çıkan ve ken- dinden önceki sanat anlayışını sorgulayarak sanatın sınırlarını ortadan kaldırma amacı güden sanatçılar, sanatta alternatif malzeme ve yöntemler geliştirmeye başlamıştır. Böylece bedeni ve akla gelebilecek her türden nesneyi sanata dahil ederek, klasik sanat yapma anlayışını yıkmışlardır. Performans sanatında malzeme olarak bedenin seçilmesi 20. yy. sanat anlayışını kökten sarsarak, sanat eserinin taşınabilir ve satılabilirliğine karşı çıkmıştır. Türkçe’de beden sanatı ve gösteri sanatı olarak da adlandırılan performans sanatı aslında kültür kavramına tepkisel olarak doğmuş, 1960’lı yıllardan sonra kendisine tamamen bağımsız bir alan oluşturmuştur. Günümüzde görsel sanatlara da büyük etkileri olan performans sanatının en önemli tem- silci grubu Fluxus’tur. Bu makalede performans sanatı, ortaya çıkışı, gelişimi ve sanat akımlarıyla etkileşimi bağlamında ele alınmış; Fluxus ve diğer temsilcileri üzerinden görsel örneklerle incelenmiştir. Sanatçının bedeni ve eser arasındaki sınırların değişmesiyle ve sanatın galerilerden dışarı çıkması amacıyla ortaya çıkan performans sa- natının 20. yy. sonu ve 21. yy. sanatına etkisi kaynaklar ışığında irdelenmiş ve ortaya konmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Performans, Performans Sanatı, Fluxus, Beden Sanatı, Gösteri Sanatı

Body as a Material in Art in the 20th-21st Centuries: Performance Art

Öz

Performance art is a kind of performing art style which has started in art environment of 1920’s. Performance artists who were opposed to the formalism in avant-gar-
de art movements and aiming at removing the art limits questioning the mentality of
prior art began developing new methods and alternative materials in art. In this way,
they destroyed the mentality of performing classic art integrating body or every object
that comes to mind. Choosing the body as a material in performance art shook foundation of art and objected to portability and salability of art works in the twentieth
century. Actually, performance art which is named as “body art” and “show art” in
Turkish was born as a reaction to “culture” notion and created a completely independent area for itself after 1960s. Nowadays, the most important representative group
of performance art, which has vital significant effects to visual arts, is Fluxus. In this
article, performance art is handled within the context of performance art with its
origin, improvement and relation to other art movements and is analyzed by way of
illustration from Fluxus and other representatives with visual examples. Performance
art was emerged with the change of boundaries between the work and the body of the
artist and with the aim of taking art out of galleries and its effect on the end of 20th
and 21st century art is analyzed in the light of resources. 

Anahtar Kelimeler

Performance, Performance art, Fluxus, Body art, Show art.

Kaynakça

• ANTMEN Ahu (2008). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayınları: İstanbul.
• DENZİN Norman K. (2003) Performance Ethnography: Ciritical Pedagogy and The Politics of Culture, Sage Yayınları: Thousand Oaks, CA.
• FARFAN Penny. (2004) Women, Modernism and Performance, Cambridge University Press: United Kingdom.
• GİDERER, H. E. (Nisan:1995) “60’lı Yıllar ve Kavramsal Sanat” , Sayı: 3, Anadolu Sanat, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayfa: 51-64.
• GOLDBERG, RoseLee.(1988) Performance Art: From Futurism to the Present, C.S. Graphics: Singapore.
• LYNTON, Norbert. (1989) Modern Sanatın Öyküsü, (Çevirenler: Cevat Çapan Sadi Öziş) Remzi Kitabevi: İstanbul
• MICHEAL, Archer. (1997) Mona Hatoum, Phaidon: London.
• OSBORNE, Peter. (Ed.) (2002) Conceptual Art, Phaidon: London.
• PINTO, Roberto. (2003) Lucy Orta, Phaidon: London.
• SCHELLMANN, Jörg. (1997) Joseph Beuys, The Multiples: Catalogue Raisonné Of Multiples And Prints, Busch-Reisings Museum, Harvard
• University Museum: Cambridge, Mass.
• WARR, T. , Jones, A. (Ed.) (2000) The Artist’s Body (1. Baskı) Phaidon: London. Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://www.tdk.gov.tr/ (10.01.2012)
• http://spencertunick.com/ (15.06.2014)
• http://www.nirarieli.com/ (17.06.2014)