COMMON SPACES IN OFFICE BUILDINGS AND USER RELATIONSHIP

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 399 - 408, 21.12.2022

Merve Şahika Erkan Emine Nur Ozanözgü

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1221713

Öz

In recent years, the spatial qualities of socializing spaces have come to the fore with the effect
of socialization of employees in office buildings on their work motivation. For this reason, this research was
designed to determine the spatial characteristics of the socially-purposed common spaces in office buildings
in the context of the user.
Support was received from Behavioral Sciences for the basics of user behavior; Work Psychology for the
basics of human behavior at work; Motivation Theories for understanding the factors affecting work
motivation; and Environmental Psychology for the spatial context. With the questionnaire created based
on the literature, the users were asked to evaluate the spatial qualities of the common space in the building
they work in and to indicate the features they expected to have in these spaces. A questionnaire prepared by
the authors was applied to the employees of 6 different companies in Ankara, determined by the purposeful
sampling method. The variables were analyzed with the SPSS program.
This research contributes to the literature in terms of the density of user diversity due to the difference in
building structure and considering the offices common spaces that have become popular today.

Anahtar Kelimeler

Office buildings, Human-space relationship, Common spaces, Social spaces.

OFİS YAPILARINDAKİ ORTAK MEKANLAR VE KULLANICI İLİŞKİSİ

Öz

Son yıllarda ofis yapılarında çalışanların sosyalleşmesinin çalışma motivasyonuna etkisi ile
sosyalleşme mekanlarının mekansal nitelikleri ön plana çıkmıştır. Bu nedenle bu araştırma, ofis yapıları
içerisinde bulunan sosyal amaçlı ortak mekanların mekansal niteliklerinin kullanıcı bağlamında karşılığının
belirlenmesi amacıyla tasarlanmıştır.
Kullanıcı davranışının temelleri için Davranış Bilimleri, iş yerinde insan davranışının temelleri için Çalışma
Psikolojisi ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörlerin anlaşılabilmesi için alt dalı olan motivasyon
teorileri, bu davranış temellerinin mekansal bağlamı için ise Çevre Psikolojisi dallarından destek alınmıştır.
Davranış ve mekan ilişkisi literatürüne dayanılarak oluşturulan anket ile kullanıcılardan çalıştıkları yapıda
var olan ortak mekanın mekansal niteliklerini değerlendirmeleri ve bu mekanlarda olmasını bekledikleri
özelikleri belirtmeleri istenmiştir.
Bu kapsamda Ankara’da, amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen 6 farklı şirketin çalışanlarına, yazarlar
tarafından hazırlanan anket uygulanmış ve veriler SPSS programı ile analiz edilerek değerlendirilmiştir.
Anket sorularının bir kısmı Likert ölçeğine göre hazırlanmış bir kısmı ise açık uçlu bırakılmıştır. Sonuçlar
ofis kullanıcılarının ortak mekanlarla ilgili değerlendirmelerini ve yorumlarını ortaya koymuştur.
Ülkemizde çalışma mekanlarında insan-mekan ilişkisine kullanıcı temelinde yaklaşan çalışmalar bulunmakla
birlikte, bu araştırma günümüzde popüler hale gelen ofis ortak mekanları özelinde ele alındığından ve yapı
farklılığı sebebiyle kullanıcı çeşitliliğinin yoğunluğu bakımından literatüre katkı sağlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Ofis yapıları, İnsan-mekan ilişkisi, Ortak alanlar, Sosyal mekanlar.

Kaynakça

• • Aktan, C. C. (2011). Organizasyonlarda İnsan Yönetimi: İnsan Mühendisliği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 387-406.
• • Asanakutlu, T. (2011). Klasik Ve Neo-Klasik Dönemde Örgütsel Güvenin Karşılaştırılması Üzerine Bir Deneme. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(5).
• • Bilginoğlu, E. ve Yozgat, U. (2018). Creating a Fun Culture at Work. AABRI International Academic Conference, Florida.
• • Çimen, T. (2008). Teknolojik Gelişmelerin Sonucunda Değişen Üretim İlişkilerinin, Ofis Yapılarına Etkisi ve Ofis Mekanları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• • Erdönmez, M. E. (2005). Açık Kamusal Kent Mekanlarının Toplumsal İlişkileri Yapılandırmadaki Rolü, Büyükdere - Levent - Maslak Aksı. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• • Ertan, H. (2008). Örgütsel Bağlılık, İş Motivasyonu ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Antalya’da Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir İnceleme. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. Afyonkarahisar.
• • Göregenli, M. (2013). Çevre Psikolojisi: İnsan Mekan İlişkileri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• • Gür, Ş. Ö. (1996). Mekan Örgütlenmesi. Gür Yayıncılık, Trabzon.
• • Gürel, E. (2011). Çalışma Yaşamında Işık ve Aydınlatmanın Önemi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(5).
• • Ittelson, W. H., Proshansky, H. M., Rivlin, L. G., & Winkel, G. H. (1974). An İntroduction to Environmental Psychology. Holt, Rinehart & Winston.
• • Kuruç, A. (2014). Ofis Katı. Mimarist Dergisi, 49, 46-50.
• • Morval, J. (1981). Çevre Psikolojisine Giriş. Çev: Nuri Bilgin. Ege Üniversitesi Basım Evi, İzmir.
• • Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment: A Nonverbal Communication Approach. University of Arizona Press.
• • Statt, D.A., (1994). Psychology and the World of Work. NYU Press.
• • Tercan, A. (2014). Cam Cepheler Her Yerde, Mimarist Dergisi, 49, 45-59.
• • Toprak, G. (2014). Ofis Yapılarının Tasarım Kriterleri ve Mekânsal Oluşumlar Üzerinden İncelenmesi: Ankara İli Eskişehir Yolu Örneği, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.