THE VISUAL SCENT: GRAPHIC AND TYPOGRAPHIC REPRESENTATIONS IN TURKISH COLOGNE PACKAGING

Yıl 2025, Sayı: 15- Özel sayı, 74 - 98, 20.10.2025

İpek Torun

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1803569

Öz

This study analyzes the visual and typographic elements used in Turkish cologne packaging,
examining how brands visually represent different scents. Through a content analysis
of design components such as background style, color, imagery, typography, and graphical
structures, the study aims to identify current trends in scent representation within packaging
design. A dataset of 83 cologne products from 17 brands is systematically categorized
to map out contemporary approaches to scent-based visual representation. Findings indicate
a predominant reliance on solid backgrounds (50.6%), illustrative imagery (81.1%),
and geometric shapes (78.6%), with sans-serif typography (52.2%) being the most common
choice for scent names. Brands demonstrate two primary visualization strategies: aligning
their designs with the scent itself or maintaining a consistent corporate identity across various
fragrances. By mapping how scents are visually expressed in Turkish cologne packaging,
this study provides insights into the role of visual representation in fragrance perception
and contributes to the understanding of contemporary design practices in scent-based product
packaging.

Anahtar Kelimeler

Olfaction , Packaging , Cologne , Typography , Graphic design.

GÖRSEL KOKU: TÜRK KOLONYA AMBALAJLARINDA GRAFİK VE TİPOGRAFİK TEMSİLLER

Öz

Bu çalışma, Türk kolonya ambalajlarında kullanılan görsel ve tipografik unsurları analiz
ederek, markaların farklı kokuları nasıl görselleştirdiğini incelemektedir. Arka plan stili,
renk, görseller, tipografi ve grafik yapılar gibi tasarım bileşenleri üzerinden yapılan içerik
analizi, kokuların ambalaj tasarımında nasıl temsil edildiğine dair mevcut eğilimleri belirlemeyi
amaçlamaktadır. Çalışmada, 17 markaya ait 83 kolonya ambalajı incelenerek
kokunun görsel temsiline yönelik tasarım yaklaşımları sistematik olarak kategorize edilmiştir.
Bulgular, düz renk arka planların (%50,6), illüstratif görsellerin (%81,1) ve geometrik
şekillerin (%78,6) yaygın olarak kullanıldığını göstermektedir. Ayrıca, sans serif yazı
tiplerinin (%52,2) koku adlarında en yaygın tercih olduğu belirlenmiştir. Markaların, tasarımlarını
ya doğrudan kokunun kendisini yansıtacak şekilde ya da farklı kokular arasında
tutarlı bir kurumsal kimlik oluşturacak biçimde geliştirdiği gözlemlenmiştir. Bu çalışma,
Türk kolonya ambalajlarında kokunun görsel olarak nasıl ifade edildiğini haritalandırarak,
koku temelli ürün ambalajlarında görsel temsilin rolüne dair içgörüler sunmakta ve
çağdaş tasarım uygulamalarının anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Koku algısı , Ambalaj tasarımı , Kolonya , Tipografi , Grafik tasarım.

Kaynakça

• Ackerman, D. (1990). A Natural History of Senses. Random House.Amoore, J. E., Johnston, J. W., & Rubin, M. (1964). The Stereochemical Theory of Odor. Scientific American, 210(2), 42–49. [http://www.jstor.org/stable/24936014] Becer, E. (2014). Ambalaj Tasarımı. Dost Kitabevi.
• Blackwell, L. (1995). Visual Cues And Their Effects on Odour Assessment. Nutrition & Food Science, 5, 24–28.
• Bushdid, C., Magnasco, M. O., Vosshall, L. B., & Keller, A. (2014). Humans Can Discriminate More Than 1 Trillion Olfactory Stimuli. Science, 343(6177), 1370–1372. https://doi.org/10.1126/science.1249168 Celhay, F., Boysselle, J., & Cohen, J. (2015). Food Packages and Communication Through Typeface Design: The Exoticism Of Exotypes. Food Quality and Preference, 39, 167–175.
• Chu, S., & Downes, J. J. (2000). Odour-Evoked Autobiographical Memories: Psychological Investigations Of Proustian Phenomena. Chemical Senses, 25, 111–116.
• Classen, C., Howes, D., & Synnott, A. (1994). Aroma: The Cultural History of Smell. Routledge.
• Corning Museum of Glass. (2014, September 2). A Brief History of The Glass Perfume Bottle. Corning Museum of Glass Blog. https://blog.cmog.org/2014/09/02/a-brief-history-of-the-glass-perfume-bottle/ Dematté, M. L., Sanabria, D., & Spence, C. (2009). Olfactory Discrimination: When Vision Matters? Chemical Senses, 34(2), 103–109. https://doi.org/10.1093/chemse/bjn055 Dilmen, N. (n.d.). 4711 Eau de Cologne [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eau_de_Cologne_1280470.JPG Eckstein, M. (2009). Farina: Eau de Cologne: Farina’s 300th anniversary. Bachem J.P. Verlag.
• Ellis, W. D. (1997). A Source Book of Gestalt Psychology. Gestalt Legacy Press.
• Engen, T. (1982). The Perception of Odors. Academic Press. Erdoğan Aydın, D. (2024). Grafik Tasarım Tarihinde Litografinin Rolü Ve Fransız Afiş Sanatının Doğuşu. In Plastik Sanatlar Alanında Baskıresim Üzerine Yaklaşımlar-2 (pp. 49–72). Akademisyen Kitabevi.
• Farina-Archiv. (n.d.). Farina Eau de Cologne Flacon (1811) [Photograph]. Wikimedia ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 97 Sanat&Tasarım Dergisi, 15 (Özel sayı), 2025:74-98 Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1811-Rosoli-Flacon.jpg
• Hara, K. (2009). Designing Design. In H. Armstrong (Ed.), Graphic Design Theory: Readings From The Field (pp. 169–171). Princeton Architectural Press.
• Henderson, P. W., Giese, J. L., & Cote, J. A. (2004). Impression Management Using Typeface Design. Journal of Marketing, 68(4), 60–72.
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “incir kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=incir%20kolonyası Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “eti kolonya” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=eti%20kolonya
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “yasemin kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=yasemin+kolonyası
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “tütün kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=tütün+kolonyası
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “kertil çam kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=kertil+çam++kolonyası
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “tarihi ertuğrul kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=tarihi+ertugrul++kolonyası
• Hepsiburada. (2024, August 23). Search results for “lavanta kolonyası” [Search results page]. Hepsiburada. https://www.hepsiburada.com/ara?q=lavanta++kolonyası
• Keleşoğlu, B., & Uygungöz, M. (2024). Fiziksel Etkileşim için Kurgulanan Basılı Çoklu Sayfaların Tasarımı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 14(2), 389-409. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1602912 Keller, R. (2004). Emotive Communication Using Mobile IC Devices. In D. McDonagh, P. Hekkert, J. van Erp, & D. Gyi (Eds.), Design and Emotion (pp. 76–81). Taylor & Francis.
• Khruner. (2014, January 2). Perfume vessel, Florence, 6th dynasty [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vessel_perfume_Florence_04.JPG Li, Y., & Suen, C. Y. (2010). Typeface Personality Traits and Their Design Characteristics. In Proceedings of the 8th IAPR International Workshop on Document Analysis Systems (pp. 231–238).
• ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 98 Sanat&Tasarım Dergisi, 15 (Özel sayı), 2025:74-98
• commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_bottle_in_the_shape_of_a_hes-vase_inlaid_with_the_figure_of_a_princess_MET_DP310890.jpg Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Perfume vessel in the shape of two trussed ducks [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_Vessel_in_the_Shape_of_Two_Trussed_Ducks_MET_DT226129.jpg Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Perfume vessel in shape of a monkey [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_vessel_in_shape_of_a_monkey_MET_DP228710.jpg Müller, P. M., & Lamparsky, D. (1994). Perfumes: Art, Science and Technology. Springer-Science Business Media.
• Noble, A. C., Arnold, R. A., Masuda, S. D., Pecore, J. O., Schmidt, P. M., & Stern, P. M. (1984). Progress Towards A Standardized System of Wine Aroma Terminology. American Journal of Enology and Viticulture, 35, 107–109.
• Shaikh, A. D. (2007). Psychology of Onscreen Type: Investigations Regarding Typeface Personality, Appropriateness, and Impact on Document Perception. Wichita State University.
• commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_bottle_in_the_shape_of_a_hes-vase_inlaid_with_the_figure_of_a_princess_MET_DP310890.jpg Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Perfume vessel in the shape of two trussed ducks [Photograph]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_Vessel_in_the_Shape_of_Two_Trussed_Ducks_MET_DT226129.jpg Metropolitan Museum of Art. (n.d.). Perfume vessel in shape of a monkey [Photograph]. Wikimedia Commons.
• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Perfume_vessel_in_shape_of_a_monkey_MET_DP228710.jpg Müller, P. M., & Lamparsky, D. (1994). Perfumes: Art, Science and Technology. Springer-Science Business Media.
• Noble, A. C., Arnold, R. A., Masuda, S. D., Pecore, J. O., Schmidt, P. M., & Stern, P. M. (1984). Progress Towards A Standardized System of Wine Aroma Terminology. American Journal of Enology and Viticulture, 35, 107–109.
• Shaikh, A. D. (2007). Psychology of Onscreen Type: Investigations Regarding Typeface Personality, Appropriateness, and Impact on Document Perception. Wichita State University.