Fanilik Üzerine Yeniden Düşünüş

Yıl 2018, , 245 - 262, 22.06.2018

Burçin Ünal

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.435676

Cited By: 2

Öz

Antik Çağlardan günümüze uzanan süreçte, kültürden kültüre farklılık gösteren; mezar taşları, özel

lahitler, anıt mezarlar, piramitler, ölüyü gömme, mumyalama, resmini, heykelini yapma hatta ölü

bedeni fotoğraflama vb. çabaların hemen hemen hepsinin ölüm ve ölüm sonrası üzerine konuşlanan

inanç, ritüel ve düşünüşlerin ürünü olduğu söylenebilir.

Ölümün kaçınılamaz ve ertelenemez olması gerçekliği, bir yandan ölüm sonrası yaşam inanışının

ortaya çıkması ve evrenselleşmesinde etkili olurken, diğer yandan ise yaşamın gelip geçiciliğine karşı

itici bir güç, bir direnç geliştirerek zamanı daha iyi değerlendirme, daha üretken olma, gelecek zamana

kendinden kalıcı bir şeyler bırakma adına farklı yaratımların ortaya konmasında da etkili olmuştur. Bu

makalenin konusu olan “fanilik üzerine yeniden düşünüş”, ölüm temasının farklı alanlarda ölüm ve

ölüm sonrası üzerine yaklaşımları, ölümlü olmanın bilinci ve problematiği bağlamında ele alınarak,

geçicilik(fanilik) etkisinin çağdaş sanata yansımaları -bu alanda çalışmaları olan sanatçılar ve

yapıtları- çerçevesinde irdelenerek, değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ölüm, Ölüm Sonrası, Fanilik Bilinci, Sanat ve Geçicilik

Kaynakça

• Bajracharya S., Magar A.(2006). Embalming: An Art of Preserving Human Body. Kathmandu University Medical Journal, 4(16), 555
• Brombert,V.(2016). Fanilik Üzerine Düşünceler-Tolstoy’dan Primo Levi’ye (çev. A.Terzi), İstanbul: Kolektif Kitap
• Cioran, E.M.(2016). Çürümenin Kitabı (çev. H.Bayrı), İstanbul: Metis Yay.
• Collins.J.(2007). Sculpture Today. London:Phaidon Press
• Gibson, I.I.J.M.(1985, 21-28 December). Death Masks Unlimited. British Medical Journal, 291, 1785
• Jankelevitch, V.(2012). Ölümü Düşünmek (çev.Y.R. Demir). İstanbul: MonoKL Yay.
• Levinas,E.(2011). Tanrı, Ölüm ve Zaman(çev.I.Ergüden), Ankara:Dost Kitabevi Yay.
• Mendelyté, A.(2012/Summer). Death (in the Eye) of the Beholder: An Encounter with Victorian Post-mortem Photography. SYNÆSTHESIA Communication Across Cultures. Communications Journal. 1(3), 86-90
• İnternet Kaynakları
• Daguerrotype. http://www.milliyetsanat.com/haberler/sanat-terimi/daguerrotype/328 , http://vikimy.com/l-tr/Dagerreyotipi (Erişim Tarihi: 29.05.2018)
• Death Mask. https://www.britannica.com/topic/death-mask (Erişim Tarihi: 04.01.2018).
• Helen Chadwick. https://alchetron.com/Helen-Chadwick (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Kurutulmuş, Tuzlanmış, Bataklığa Atılmış Mumyalar. http://www.nationalgeographic.com. tr/makale/kurutulmus%2C-tuzlanmis%2C-batakliga-atilmis-mumyalar/2723 (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Melania Borgo,M.,Licata,M., Iorio,S. (2015). Post-mortem Photography: the Edge Where Life Meets Death?. De Gruyter Open. HSS V.2. https://www.degruyter.com/ downloadpdf/j/hssr.2016.5.issue-2/hssr-2016-0016/hssr-2016-0016.pdf (Erişim Tarihi: 25. 03. 2018)
• Smith, R., Art in Revıew; James Lee Byars. https://www.nytimes.com/1999/09/03/arts/ art-in-review-james-lee-byars.html (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Tharoor, I., Damien Hirst’s For the Love of God. http://content.time.com/time/specials/ packages/article/0,28804,2028282_2028286_2028491,00.html (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Victorian Post Mortem Photography http://www.victorian-era.org/victorian-post-mortemphotography. html (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Wright, E. ,How Death Masks Works. https://science.howstuffworks.com/science-vsmyth/ afterlife/death-mask1.htm (Erişim Tarihi: 29.05.2018).
• Görsel Kaynakları
• Görsel 1. Kraliçe Hatşepsut ‘un Mumyası. http://www.abc.net.au/news/2007-06-27/themummified- body-of-queen-hatshepsut/82932 (Erişim Tarihi: 25.03.2018)
• Görsel 2. François Carlo Antommarchi, Napoléon’un Ölüm Maskı. http://www.look4ward. co.uk/weird/death-mask-as-a-way-to-preserve-history-and-breathe-life-into-the-dead/ (Erişim Tarihi: 25.03.2018)
• Görsel 3. Kızlarını Kaybeden Ailenin Post Mortem Fotoğrafı. http://listverse.wpengine. netdna-cdn.com/wp-content/uploads/2012/10/Deadgirlwmomsnpops.jpeg (Erişim Tarihi: 25.03.2018)
• Görsel 4. Ölen Kız Çocuğu ile Ailenin Post Mortem Fotoğrafı. https://www.oddee.com/item_98883.aspx/18/ (Erişim Tarihi: 25.03.2018)
• Görsel 5. David Bailly, Vanitas Sembolleri ile Otoporte, 1651. https://www.wga.hu/ frames-e.html?/html/b/bailly/selfport.html (Erişim Tarihi: 29.03.2018)
• Görsel 6. Helen Chadwick, Değişkenlik, 1986. https://theartstack.com/artist/helenchadwick/ of-mutability (Erişim Tarihi: 10.04.2018)
• Görsel 7. Helen Chadwick, Leş, 1986. https://theartstack.com/artist/helen-chadwick/ carcass (Erişim Tarihi: 10.04.2018)
• Görsel 8. James Lee Byars, Gül Tablonun Mükemmelliği, 1989. https://theartstack.com/ artist/james-lee-byars/spherical-perfection-the-rose-table-of-perfect-1988 (Erişim Tarihi: 10.04.2018)
• Görsel 9. Damien Hirst, Tanrı Aşkına,2007. http://deskarati.com/2012/10/12/damienhirst/ (Erişim Tarihi: 13.04.2018)
• Görsel 10. Christian Boltanski, Ölü İsviçreli Rezervi, 1990. http://astropartner.su/ painters/Boltanski.html (Erişim Tarihi: 13.04.2018)
• Görsel 11. Felix Gonzalez-Torres, İsimsiz (Yatak), 1991. http://designs.vn/tin-tuc/-traoluu- nghe-thuat-nghe-thuat-vi-niem-conceptual-art-la-gi-_16704.html#.WszrNLRWr58 (Erişim Tarihi: 13.04.2018)
• Görsel 12. Andreas Serrano, Morg (Cinayet), 1992. http://www.beautifuldecay. com/2013/09/13/andres-serranos-powerful-images-death/ (Erişim Tarihi: 13.04.2018)
• Görsel 13. Andreas Serrano, Morg (AIDS İlişkili Ölüm), 1992. http://www.marthagarzon. com/contemporary_art/2012/10/body-and-spirit-andres-serrano/ (Erişim Tarihi: 13.04.2018)