Resim Sanatında Çizgi Ve Çizgi Ritmi Üzerine

Yıl 2009, Cilt: 1 Sayı: 4, 55 - 72, 01.12.2009

Mehmet Özkartal

Öz

Sanatın temelini oluşturan çizgi, yazının da kendisidir. Duygu, düşünce, hayal vegerçeklerin çizilmeden aktarılamayacağı, okuyucuya ulaşamayacağı gibi çizmeden birobjenin, kütlenin, görüntünün aktarılamayacağı da aşikârdır. Yazarlar kâğıdı çizerek,duygularını harf dediğimiz şekillerle aktarırken, sanatçılarda çizgi aracılığıyla duygu vedüşüncelerini, hayallerini, gözlemlerini şekiller ve formlarla oluştururlar. Sanatın vesanatçının görsel yaratıda ana kullanım unsuru olan çizgi, insan yaşamının en önemliiletişim ve anlaşma aracıdır. Her yazı karakteri kriminal olarak kişinin psikolojik yapısınınasıl ortaya çıkarırsa, sanatçı içinde kullandığı çizgi kişiliğinin ve duygularınınyansımasıdır. Ritim ise “seste, harekette, biçimde, renkte, konumda, yaşantıda, doğada,düzenli, sistemli tekrarlar, yinelemeler, yinelenmelerdir” (Demir,1993:110). Sanatçıeserlerini, izleyiciye kendini anlatmak ve onları etkilemek için yaratır. Sanatçının tümçabası, izleyiciyi belli bir zaman için bile olsa, yaptığı eserde kendi zevkini duygu vedüşüncelerini aşılamak, aktarmaktır. Sanatçı, bunun için eserinde çizgi ve ritimdenyararlanır. Fischer’in (1995) dediği gibi “sanatın görevi açık kapıları yıkmaktan çok, kilitlikapıları açmaktır.”Sanatçı için önemli olan, iç dünyasını, duygu ve düşüncelerini, sevincini, kederini, kısacasıtinini eserine aktararak izleyiciye sunmadaki ilk yol olan çizgi ve çizgideki ritimdir

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Aslanapa, Oktay. (2005). Türk Halı Sanatının Bin Yılı. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
• Atalayer, Faruk, (1994). Temel Sanat Öğeleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Atalayer, Faruk, (1999). Temel Sanat Eğitimi Ders Notları. Isparta: SDÜ. Güzel Sanatlar Fakültesi.
• Berk, Nurullah, (1964). Resim Bilgisi. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Bigalı, Şeref, (1976). Resim Sanatı. İstanbul: Yaylacık Matbaası.
• Boydaş, Nihat, (2007). Sanat Eleştirisine Giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Demir, Abdullah, (1993). Temel Plastik Sanatlar Eğitimi. Anadolu Üniversitesi A.Ö.F. Resim-İş Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Dikici, Ayhan,(2001).Sanat Eğitiminde Yaratıcılık. Milli Eğitim Dergisi, Sayı:149
• Fischer, Ernst, (1995). Sanatın Gerekliliği. Çeviri: Cevat Çapan, İstanbul: Payel Yayınları.
• Güngör, Hulusi, (1983). Temel Tasar. İstanbul: Alfa Matbaası99.
• İpşiroğlu, Nazan. (1995). Resimde Müziğin Etkisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İslimyeli, Nüshet, (1977). Türk Resim Sanatında Desenler. Ankara: Ankara Sanat Yayınları 6.
• Karayağmurlar, Bedri. (2009). Nurullah Berk ve Kübizm, İzmir: D.E.Ü. Buca Eğitim Fakültesi. www.bedrikarayagmurlar.com/yazilar adresinden 07.06.2009 tarihinde alınmıştır.
• Keskinok, Kayıhan, (1994). Doğada ve Sanatta Ritimler. Sanat Dergisi, Sayı:7
• Kırışoğlu, Olcay ve Stokrocki, Mary. (1997 s.1.15). Birleştirilmiş Sanat Eğitimi Yöntemleri. Yök/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Ankara.
• Lawry, Bates, (1971). Sanatı Görmek. Çev: Yurtsever, Necla ve Güvenli, Zahir. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Meydan Larousse, (1992). Büyük Lügat ve Ansiklopedisi. Sabah Gazetesi Yayınları.
• Read, Herbert, (1974). Sanatın Anlamı. Çev: İnal, Güner ve Asgari, Nurşin. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sözen, Metin ve Tanyeli, Uğur (1996). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Tansuğ, Sezer (1973). Resim Kılavuzu. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Turani, Adnan, (1997). Dünya Sanat Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• TDK, (1974). Türkçe Sözlük, TDK Yayınları-Sayı:403 (6. Baskı), Ankara: Bilgi Basımevi.
• Yılmaz, Emel (1986). Hareket. Yeni Ankara Sanat Dergisi. Haziran, Sayı:1–2.