Video Teorisini Teknolojik Belirlenimcilikten Kurtarmak

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 34, 207 - 224, 01.12.2024

Erdem İlic

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1508284

Öz

Yerküre düzeyinde birçok paradigmanın enformatikleşmesi, imgenin üretiminde teknik gelişmeler, bir iktidar mekanizması olarak gözetlemenin kapatma kurumlarının dışına çıkması, yeni medyaların yaygınlaşması, geleneksel medyanın yeni medya ile etkileşimindeki artış, videonun sanatsal ifade biçimi olarak konumunu genişletmesi gibi nedenlerle video imgesinin üretimi ve dolaşımında dikkat çekici bir artış görülmektedir. Niceliksel artışın da ötesinde videonun yarattığı etki ve gündem dikkat çekici boyutlara ulaşmaktadır. Bu gelişmelerin, beraberinde video teorilerinin de geliştirilmesine sebebiyet verdiğini görüyoruz. Bu çalışma literatürde teknolojik belirlenimcilik olarak adlandırılan ve teknolojinin içsel rasyonalitesinin iktidar ilişkilerinden bağımsız olduğunu öne süren yaklaşımın video teorilerindeki görünümleri üzerinedir. Bu bağlamda teknolojik belirlenimciliğin eleştirisi üzerinde durulmuş video teorisinin bu yaklaşımdan korunması gerekliliği fikri gerekçelendirilmiş ve video teorisine dair birbirinden ayrışan yaklaşımlar tartışma konusu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

video teorisi, teknolojik belirlenimcilik, videografi, zaman-imge

Kaynakça

• Astruc, A. (1948). The birth of a new avant-garde: La caméra-stylo. The new wave, (144), 17-23.
• Baker, U. (2015). Beyin Ekran (3.Baskı). Birikim.
• Beniger, R. J. (1986). The Control Revolution (1.Baskı). Harvard University Press.
• Beniger, R. J. (2011). Kontrol Devrimi, D. Crowley, (Ed.), İletişim Tarihi ve Teknoloji-Kültür-Toplum, (1.Baskı, 442- 456). Siyasal Kitabevi.
• Benjamin, W. (2014). Pasajlar (11.Baskı). (A. Cemal, Çev.).Yapı Kredi Yayınları.
• Deleuze, G. (2000). Cinema 2 – The Time Image (5.Baskı). (H. Tomlinson, R. Galeta, Çev.). Athlone.
• Deleuze, G. (2014). Sinema 1 – Hareket-İmge (1.Baskı). (S. Özdemir, Çev. ). Norgunk.
• Deleuze, G. (2021). Sinema 2 – Zaman-İmge (1.Baskı). (B. Yalım, E. Koyuncu, Çev.). İstanbul: Norgunk.
• Deleuze, G. & Foucault, M. (2002). Entelektüeller ve güç. C. Akaş, (Ed.), Kavramlar ve bağlamlar arasında (1.Baskı, 112- 122). YKY.
• Godard, J. (2014). Godard Godard’ı Anlatıyor (3.Baskı). (A. Derman, Çev.).Metis.
• Jameson, F. (2022). Postmodernizm ya da geç kapitalizmin kültürel mantığı (1.Baskı). (C. Gönenç, Çev.). Alfa.
• Karakaya, A. (2023). Bir bilme biçimi olarak tekniğin eleştirisi: teknolojik determinist kuramlar bağlamında iletişim teknolojilerinin bugününü okumak (811995). [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi.
• Lazzarato, M, (2016). Videofelsefe (1.Baskı). (Ş. Ç. Solmaz, Çev). Otonom Yayıncılık.
• Nas, D. (2017). Video theory. Journal of Film and Video, (69), 56-58 Passolini, P.P. (1976). The Cinema of Poetry, B. Nichols (Ed.), Movies and Methods, (1.Baskı, 542-558). University of California Press.
• Stam, R. & Shohat, E. H. (2000). Film Theory and Spectatorship in the Age of the ‘Posts’, C. Gledhill ve L. Williams (Ed.), Reinventing Film Studies. (1.Baskı, 381-401). Arnold.
• Tarkovski, A. (2008). Mühürlenmiş zaman (3.Baskı). (F. Ant, Çev.). Agora.
• Timisi, N. (2003). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi (1.Baskı). Dost .
• Treske, A. (2015). Video theory: online video aesthetics or the afterlife of video (1.Baskı). Transcript Media Studies
• Uslu, A. (2020). Videofelsefe manifestosu. SineFilozofi, 5(9), 414-434.
• Williams, R. (1989). İkibin'e doğru (1.Baskı). (E. Tarım, Çev.). Ayrıntı.
• Williams, R. (2003). Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim (1.Baskı). (A. U. Türkbağ, Çev.). Dost.
• Yetişkin, E. B. (2017). Bir armağan sanatı olarak video: ulus baker'in notlarıyla video sanatı. N. Ç. Bikiç ve F.
• Özgür (Ed.), Kısa Film, Belgesel, Video Sanatı (1.Baskı, 197-222). Doruk Yayınları.
• Yılmaz, B. (2014). Postmodernizm bağlamında Fredric Jameson’da geç kapitalizmin kültürel mantığı ve video kuramı. Sanat ve Tasarım Dergisi , (14), 131-144.
• Zaloom, G. (Yapımcı), & Mayfield, L. (Yapımcı), Bahr, F. (Yönetmen), & Hickenlooper, G. (Yönetmen). (1991). Hearts of Darkness: A Filmmaker's Apocalypse [Film]. Zaloom Mayfield Productions.