SANATÇI PRATİĞİ EKSENİNDE GIORGIO MORANDI GRAVÜRLERİNİN AÇIK-KOYU ETKİSİ

Yıl 2025, Sayı: 52, 19 - 36, 31.05.2025

Hayri Ağan

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1596038

Öz

Öz: Bu çalışmanın amacı İtalyan ressam Giorgio Morandi’nin sanat hayatının bir döneminde önemli yer teşkil eden gravür çalışmalarını incelemektir. Sanatçı üretim pratiğinde bakış açısını sabit kurallar temeline oturtup sınırlı sayıda nesne ile yetinme noktasında ısrarcı olmuştur. Gravür baskı çalışmalarının temel problematiği haline getirdiği açık koyu sorununa yaklaşımını, hangi plastik sorunları irdelediğini ortaya koymak çalışmanın ana hatlarını oluşturmaktadır. Seçilen örneklerin benzer ve farklılıkları plastik açıdan açık koyu bağlamında değerlendirilmiştir. Sanat anlayışı ekseninde gravür tekniğinin sunduğu olanaklar dâhilinde sıradan bir natürmort ressamı olmanın ötesine taşıdığı baskılarındaki nesne yorumu, nesneyi ele alışı, kompozisyon kaygıları araştırmanın kapsamı dâhilindedir. Çalışmada nitel araştırma yöntem olarak kullanılmıştır. Çalışmanın içeriğine dair basılı kitaplar, makaleler, müze verileri, dijital kaynaklar referans alınarak literatür taraması yapıl-mıştır. Gravür baskı üzerine yazılı kaynaklarla karşılaşılmış olmasına rağmen Morandi’nin sanat pratiği ekseninde gravürleri-nin analiz edilmemiş olması, çalışmanın alana sağlayacağı katkıyı ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Batı Sanat Tarihi , Giorgio Morandi , Gravür , Açık Koyu , Natürmort

THE LIGHT AND DARK EFFECT OF GIORGIO MORANDI'S ENGRAVINGS ON THE AXIS OF ART PRACTICE

Öz

Abstract: The aim of this study is to analyse the engraving works of the Italian painter Giorgio Morandi, which constitute an important place in a period of his artistic life. In his production practice, the artist insisted on basing his point of view on fixed rules and on being content with a limited number of objects. The main outlines of the study are to reveal his approach to the problem of light and dark, which he made the basic problematic of his engravings which plastic problems he analysed. The similarities and differences of the selected examples were evaluated in the context of light and dark in plastic terms. The object interpretation, object handling and compositional concerns in his prints, which he carried beyond being an ordinary still life painter within the possibilities offered by the engraving technique in the axis of his understanding of art, are within the scope of the research. Qualitative research method was used in the study. A literature review was conducted with reference to printed books, articles, museum data and digital resources regarding the content of the study. Although written sources on engraving prints have been encountered, the fact that Morandi's engravings have not been analysed in the axis of his art practice reveals the contribution of the study to the field.

Anahtar Kelimeler

Western Art History , Giorgio Morandi , Engraving , Light Dark , Still Life

Kaynakça

• Abramowicz, Janet. (2004). Giorgio Morandi: The Art of Silence. Londra: Yale University Press.
• Abramowicz, Janet. (2008). A World in Black and White: The Imagery and Technique of Morandi’s Etchings. M. C. Bandera, R. M. Skira (Ed.). Giorgio Morandi 1890-1964. s. 118-130. Milano: Museo d’Arte Moderna di Bologna.
• Aguirre, Mariana. (2013). Giorgio Morandi and the "Return to Order": From Pittura Metafisica to Regionalism, 1917- 1928. Anales del Instituto de Investigaciones Estéticas. Erişim: 14.11.2024. https://www.redalyc.org/pdf/369/36928274005.pdf
• Babacan, İpek. (1997). Giorgio Morandi. Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, 2. Cilt. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Berger, John. (2017). Sanatla Direniş. (A.Biçen, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bloch, Vitale. (1959). Giorgio Morandi. Opera Grafica by Lamberto Vitali, The Burlington Magazine, 101, s. 462-463. Erişim: 17.07.2024. https://www.jstor.org/stable/pdf/872989.pdf?refreqid=fastly-defa-ult%3A94a6c59351f98ff81da56078aa14dd13&ab_segments=0%2Fbasic_phrase_search%2Fcontrol&origin=&initiator=search-results&acceptTC=1
• Bonhams. Erişim: 15.11.2024. https://www.bonhams.com/auction/27423/lot/6/giorgio-morandi-1890-1964-natura-morta-con-il-panneggio-a-sinistra-etching-1927-on-wove-paper-the-second-final-state-signed-dated-and-numbered-3240-in-pencil-with-wide-margins-in-good-condition-framedplate-246-x-350mm-9-34-x-13-34in-sheet-330-x-435mm-13-x-17-18in/
• Carroll, Lawrence. (2017). Giorgio Morandi: Late Paintings. D. Leiber, L. Zwirner, (Ed.). Not a Template Painter. s. 65-68. New York: David Zwirner Books.
• Castro, Federico. (1990). Avrupa Sanatçısı Morandi. Anonim. Giorgio Morandi’nin Gravürleri, s. 15-26. Milano: Electra.
• Costello, Bonnie. (2010). Morandi, with and Without Words. The Yale Review Johns Hopkins Üniversity Press, 98, s. 100-121. Erişim: 15.11.2024. https://muse.jhu.edu/article/796090%20https://doi.org/10.1111/j.1467-9736.2010.00600.x
• Cumming, Laura. (2013). Morandi: Lines of Poetry. The Guardian. Erişim: 15.11.2024. https://www.theguardian.com/artanddesign/2013/jan/13/morandi-lines-poetry-review-giorgio
• Danto, Arthur C. (2008). Jarring Bottles: The Paintings of Giorgio Morandi. The Nation. Erişim: 05.07.2024. https://www.thenation.com/article/archive/jarring-bottles-paintings-giorgio-morandi/
• Dora, Y., Yılmaz E., (2022). Avrupa ve Türk Resim Sanatında Kırlangıç Balığı Temalı Natürmortlar. Sanat Tarihi Yıllığı-Journal of Art History, 31, s. 155-202. Erişim: 20.07.2024. https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/jah/article/avrupa-ve-turk-resim-sanatinda-kirlangic-baligi-temali-naturmortlar
• Ercan, Cansen. (2010). Rönesans’tan Günümüze Resim Sanatında, Beyazdan Siyaha Gri Rengi Kullanılışı Giorgio Morandi, Alberto Giacometti ve Bernard Buffet’nin Resimlerinin Üslup Özelliklerinde Gri’nin Payı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Anasanat Dalı, İstan-bul.
• Ficacci, Luigi. (1990). Islak Kazı Gravür Sanatçısı Morandi. Anonim. Giorgio Morandi’nin Gravürleri, s. 27-34. Milano: Electra.
• Fiorani, Fabio. (1990). Morandi ve İtalya’daki Gravür Sanatı. Anonim. Giorgio Morandi’nin Gravürleri, s. 35-51. Mi-lano: Electra.
• Gombrich, E.H. (2004). Sanatın Öyküsü. (E. Erduran, Ö. Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gölönü, Gündüz. (1979). Kazı Resim. İstanbul: Devlet Güzel Sanatlar Akademisi.
• Grabowski, B., Fick, B. (2012). Baskıresim Kapsamlı Materyaller & Teknikler Rehberi. (S. A. Eskier, A. Z. Tunç, Çev.). İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Hirsh, Jennie. (2009). Cezanne and Beyond. J. J. Rishel, K. Sachs (Ed.). For The Love, and Fear, of Painting: Cezanne, Morandi and İtalian Modernism. s. 351-372. Philadelphia Sanat Müzesi. Yale Üniversitesi Yayınları.
• Holler, Wolfgang. (1999). Giorgio Morandi: Paintings, Watercolours, Drawings, Etchings. E. G. Güse, F. A. Morat (Ed.). Morandi as a Etcher. s. 129-134. Londra: Prestel.
• Hughes, Robert. (1981). Master of Unfussed Clarity. Time Magazine. Erişim: 13.11.2024. https://research.ebsco.com/c/sxdnbg/viewer/html/ydx4ufiqaz
• Kıran, Hasan. (2017). Çağdaş Baskı Resim Sanatına Bir Bakış. Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1, s. 54-77. Erişim: 15.11.2024. https://doi.org/10.20488/www-std-anadolu-edu-tr.291232
• Leppert, Richard. (2002). Sanatta Anlamın Görüntüsü: İmgelerin Toplumsal İşlevi. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ay-rıntı Yayınları.
• Massari, Stefania. (1978). Morandi Etchings. L. Klepac (Ed.). Perth: The Western Australian Art Gallery.
• Met Museum. Erişim: 27.11.2024. https://www.metmuseum.org/exhibitions/listings/2008/giorgio-morandi
• Miracco, Renato. (2004). Still Life in 20th Century Italy: Estorick Collection of Modern Italian Art. İtalya: Edizioni Gabriele Mazzotta.
• Monteiro, Luis. (2023). What’s in a Bottle? Morandi’s Art and Ordinary Aesthetics. From the journal Open Philo-sophy, De Gruyter Open Access, 1, s. 721-740. Erişim: 15.11.2024. https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/opphil-2022-0249/html
• Nicholson, Ben. (2006). Morandi’s Legacy: Influences on British Art. P. Coldwell. (Ed.). Towards Abstraction. s. 14-17. London: Philip Wilson Publishers. Arts & Humanities Research Council.
• O’Reilly, William. (2019). Giorgio Morandi: Linear Impulse. New York: Simon C. Dickinson Ltd. Erişim: 15.11.2023. https://www.simondickinson.com/wp-content/uploads/2019/06/Morandi-Linear-Impulse-brochure-final-email.pdf
• Pekmezci, Hasan. (1993). Baskı Resim Sanatı ve Türk Baskı Resim Sanatı Üzerine-I. Ankara: Plastik Sanatlar Dergisi Seçmeli Dersler Birimi Yayınları.
• Pinacoteca di Brera. (2017). Erişim: 29.01.2025. https://mmg.inera.it/frontend/pinacoteca-di-brera-2/oggetti-esposti/natura-morta
• Sheets, Hilarie M. (2009). Giorgio Morandi. Artinfo. Erişim: 08.07.2024. https://web.archive.org/web/20110621071428/http://www.artinfo.com/news/story/30920/giorgio-morandi/
• Tosatto, Suivez G. (1990). 100. Doğum Yılında Giorgio Morandi. (K. Özsezgin, Çev.). Argos Dergisi, 28, s. 84-91.