MİMARİ MEKÂN ÜRETİMİNDE SİSTEMATİK BİR YAKLAŞIM: HÜCRESEL OTOMATA YÖNTEMİ

Yıl 2023, Sayı: 48, 241 - 259, 31.05.2023

Narin Faravar

Öz

Bilgi teknolojisinin hızla geliştiği bilgi çağından, mimarlık alanı da etkilenmiş ve bu gelişmeler tasarımcılara yeni ve reformist tasarım araçları ve metotları sunmuştur. Mekân üretimindeki geleneksel yöntemlere ek olarak, bilişim ve teknolojik gelişmelere de yanıt verecek ancak tasarımcının yaratıcılığını da göz ardı etmeyecek şekilde, matematiksel, mantıksal, üretken, performansa dayalı, Biçim Gramerleri, Genetik Algoritmalar, Toplu Zekâ, Hücresel Otomata (HO) gibi tasarım kavramları ortaya çıkmıştır.

Bunlardan HO yöntemi özgünlüğü nedeniyle incelenerek tasarımcıya, Yaşam Oyununu da içine alacak şekilde mekân üretiminde alternatifler sunma aracı olabileceği görülmüştür. HO düzenli, sistematik olaylar dizini olarak görülmesine rağmen tasarımcıya beklenmedik ve sıra dışı sonuçlar vermesi açısından özgün olduğu düşünülmektedir. Bilgi teknolojileri, matematik, mühendislik gibi kavramlar her ne kadar tasarım kavramından farklı gibi görünse de gerçekte tasarımcının seçeneklerini artıran bir modelleme aracının ana ögeleri olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada, HO’nun teknik ve tasarım özellikleri irdelenerek mekân üretiminde ve tasarımında özgün çözümlemelere ulaşmada yaratıcı modelleme aracı ve bir tasarım şablonu olabileceği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hesaplamalı Tasarım, Sistematik Tasarım, Hücresel Otomata, Yaşam Oyunu, Mekân Üretimi.

Kaynakça

• Abdelmohsen, S. M. (2013). Reconfiguring architectural space using generative design and digital fabrication: A Project based course, Ain Shams University, Egypt. http://pdf.blucher.com.br.s3-sa-east-1.amazonaws.com/designproceedings/sigradi2013/0074.pdf
• Burguillo, Juan Carlos. (2018). Cellular Automata. Juan Carlos Burguillo (Ed.). Self-organizing Coalitions for Managing Complexity, s. 57-65. Switzerland: Springer International Publishing AG. Doi: 10.1007/978-3-319-69898-4
• Çağdaş, G., Bacınoğlu, S. Z., Çavuşoğlu, Ö. H. (2015). Mimarlıkta Hesaplamalı Yaklaşımlar. Mimarlık Dosya, s. 33-43. Erişim: 06.02.2022. https://www.researchgate.net/publication/307050280
• Devetakovic, M,. Petrusevski, L., Dabic, M., Mitrovic, B. (2009). Les Folies Cellulaires an Exploration in Architectural Design Using Cellular Automata. 12th Generative Art Conference, s.181-192. Erişim: 14.03.2022. https://www.generativeart.com/
• Dinçer, Ahmet Emre. (2014). Hücresel Özdevinim Yaklaşım ile Kitlesel Konut Tasarımında Sayısal bir Model. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Dinçer, A. E., Çağdaş, G., Tong, H. (2014). Toplu Konutların Ön Tasarım İçin Üretken Bir Bilgisayar Modeli. Megaron, 9/2, s. 71-84. Erişim: 23.03.2022. https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON_9_2_71_84.pdf
• İşbitiren, İrem. (2020). Mimarlıkta Hesaplamalı Tasarım ve Üretim Yaklaşımları: Pavyonlar Üzerine İnceleme. Tasarım Enformatiği, 2/1, s. 37-46. Erişim: 24.03.2023. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1542259
• Kruft, Hanno Walter (1994). A History of Architectural Theory: from Vitruvius to the Present. New York, ABD: Princeton Architectural Press. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=OPTfVyHyVW4C&oi=fnd&pg=PA13&dq=Kruft,+H.W.+(1994).+A+history+of+Architectural+Theory,&ots=YatKm-Qh3r&sig=rRMf7oo47OnMlZiah7WNF9CrtvE&redir_esc=y#v=onepage&q=Kruft%2C%20H.W.%20(1994).%20A%20history%20of%20Architectural%20Theory%2C&f=false
• Kuruçay, E., Karadağ, İ. (2022). Computational Approaches in 21st Century Architectural Design: Defining Digital Representation Methods. Düzce University Journal of Science & Technology,10, s. 1201-1217. Doi: 10.29130/dubited.900770
• Küçük, Uğur Erdem. (2016). Conway’in Yaşam Oyunu. Academia, Erişim: 02.12.2021. https://www.academia.edu/27200977/Conwayin_Ya%C5%9Fam_Oyunu
• March, Lionel. (2011). Forty Years of Shape and Shape Grammars. Nexus Network Journal, 13/1. s. 5–13. Doi: 10.1007/s00004-011-0054-8
• McIntosh, Harold. V. (2010). Chapte 3/Conway’s Life. Andrew Adamatsky (Ed.). Game of Life Cellular Automata, s. 17-33. New York: Springer.
• Mora, J. C. S. T., Romero, N. H. ve Medina, J. (2015). Reversibility, Simulation and Dynamical Behaviour. Adamatzky, A., Martinez, G. J. (Ed.). Designing Beauty: The Art of Cellular Automata. s. 129-135. Mexico City: Springer. Doi:10.1007/978-3-319-27270-2_22
• Oxman, Rivka. (2006) Theory and Design in The First Digital Age. Design Studies, 27/3, s. 229-265.
• Singh, V., Gu, N. (2012). Towards an Integrated Generative Design Framework. Design Studies, 33/2, s. 185-207. Doi:10.1016/j.destud.2011.06.001
• Yanarateş, D. B., Batmaz, S. K. (2013) Mı̇maride Sayısal Sı̇stematı̇k Araçlar Iile Etkı̇leşı̇m ve Yaratıcılık Ölçütlerı̇nı̇n Gelı̇ştı̇rı̇lmesı̇. ResearchGate, Erişim: 24.03.2023. https://www.researchgate.net/publication/344440758_MIMARIDE_SAYISAL_SISTEMATIK_ARACLAR_ILE_ETKILESIM_VE_YARATICILIK_OLCUTLERININ_GELISTIRILMESI
• Yüzer, Ş., Yüzer M. A. (2006). Cellular Automata Tabanlı Lucam Modeli ile İstanbul’un Gelişim ve Dönüşümüne ilişkin Makro Form Simülasyonları. Journal of İstanbul Kültür University. s. 231-244. Erişim: 15.12.2021. https://acikerisim.iku.edu.tr/bitstream/handle/11413/429/IKUGuncesiFenveMuh.Bilm.Cilt4Sayi4Aralik2006MehmetAliyuzer.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• İnternet Kaynakçası
• Biçer, Selin. (2013). Loft Bahçe. Arkitera, Erişim: 24.01.2022. https://www.arkitera.com/proje/loft-bahce/
• Meinhold, Bridgette. (2009). Habitat 67: Montreal’s Prefab Pixel City. Inhabitat, Erişim: 02.02 2022 https://inhabitat.com/habitat-67-montreals-prefab-pixel-city/habitat67-5/
• Merin, Gili. (2013). AD Classics: Habitat 67 / Safdie Architects. ArchDaily, Erişim: 24.01.2022. https://www.archdaily.com/404803/ad-classics-habitat-67-moshe-safdie