SİVİL TOPLUM VE FEMİNİST SANAT: CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNE KARŞI TOPLUMSAL BİLİNCİN İNŞASI

Yıl 2023, Sayı: 49, 577 - 594, 01.12.2023

Burcu Kaya Karaduman

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1313211

Öz

Şiddet, fiziksel, sözel ve psikolojik taciz gibi çeşitli davranışları içerir ve bilinçli olarak birine rahatsızlık verme veya fiziksel zarar verme amacını taşır. Kadına yönelik şiddet ise yaygın bir toplumsal sorun olarak öne çıkar ve aile içi şiddet, bu tür şiddetin en yaygın şeklidir. Ülkemizdeki araştırmalar, kadına yönelik şiddetin yaygınlığını ve şiddete maruz kalan kadının nasıl yardım alması gerektiği konusundaki bilgi eksikliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, cinsiyet eşitsizliği konusunu ele alarak bu alandaki farkındalığı artırmayı ve yapılan çalışmaları özetlemeyi amaçlamaktadır. Feminist sanatçıların eserleri de bu bağlamda incelenmiş ve şiddet olgusu içerik analizi ile analiz edilmiştir. Bu analizler, cinsiyet eşitsizliğine neden olan faktörleri, bu faktörlerin sonuçlarını ve cinsiyet eşitliğini sağlamak için yapılan çalışmaları özetlemek üzere tematik kategorilere ayrılmıştır. Sonuç olarak, çalışma, cinsiyet eşitsizliği ve şiddet konularında farkındalık yaratmayı amaçlayan bir kaynak olup, feminist sanatçıların eserlerini inceleyerek toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki önemli perspektifleri sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet Eşitsizliği, Kadın Hakları, Sivil Toplum, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, İnsan Hakları.

Kaynakça

• Antmen Ahu. (2008). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayınları.
• Antmen, Ahu. (2010). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Antmen, Ahu. (2016). Sanat Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Antmen, Ahu. (2021). Sanat ve Cinsiyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berktay, Fatma. (2014). Feminist Teoride Açılımlar. Ecevit, Y. – Kalkıner, N. (Ed.). Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları. 4. Baskı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bock, Gisela. (2004). Avrupa Tarihinde Kadınlar. Çev.Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: Şefik Matbaası.
• Çaha, Ömer. (2007). Aşkın (Transandantal) Devletten Sivil Topluma. İstanbul: Plato Film Yayıncılık.
• Donovan, Josephine. (2019). Feminist Teori. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Doğan, İlyas, (2002). Özgürlükçü ve Totaliter Düşünce Geleneğinde Sivil Toplum. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dökmen Y. Zehra. (2010). Toplumsal Cinsiyet (2. Basım), İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Erdoğan, Mustafa. (2005). Sivil Toplum: Bir Kavramın Anatomisi, 21. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye’de Siyasal Hayat. (Editörler: Selahaddin Bakan, Adnan Küçük ve Ahmet Karadağ), İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Gökalp, Özge Tuçe (2014). Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunda Kadın ve Şiddet, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, s. 5.
• Greta, Gaard. (2011). Ecofeminism Revisited: Rejecti_ng Essentialism and Re-Placing Species in a Material Feminist Environmentalism, Feminist Formations, , s. 26-53.
• Heywood, Andrew. (2010). Siyasi İdeolojiler. (2.Baskı). İstanbul: Adres Yayınları.
• Hermenen, Göran. (1975). Influence in Art and Literature. New Jersey: Princeton University Press.
• Karadağ, Ahmet. (2003). Demokratikleşme ve Sivil Toplum: Liberal Düşünce Topluluğu Örneği, Sivil Toplum, 1 (4), s. 45-58.
• Keane, John. (1994). Sivil Toplum ve Devlet. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Korkmaz, Fatma Deniz. (2006). Eleştiri Kuramları Olarak Feminizmin Sanata Yansımalar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Marini, Mooney Marini. (1990). Sex and Gender: What Do We Know?, Sociological Forum, Vol. 5, No. 1, s. 95-120, Basım: Springer.
• Müler, B. Karel (2006), The Civil Society–State Relationship in Contemporary Discourse: A Complementary Account from Giddens’ Perspective, BJPIR, Vol: 8, pp. 310-330.
• Notz, Gisela. (2018). Feminizm. (cv; Sinem Derya Çetinkaya), Phoenix yayınevi, s. 21.
• Ono, Yoko. (1972). The Feminization of Society, New York Times.
• Özer, M. Halis. (2008). Günümüz İtibariyle Sivil Toplum Kuruluşlarının İktisadi ve Sosyal Fonksiyonları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7 Sayı: 26, s. 86-97.
• Pollock, Griselda. (2010). Modernlik ve Kadınlığın Mekânları, Sanat Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. Ed. Ahu Antmen, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rochefort, Florence. (2020). Feministler Tarihi. Çeviren Özlem Altun, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Risman, J. Barbara. (2004). Gender as a Social Structure: Theory Wrestling with Activism. Gender & Society, 18(4), 429-45.
• Sevim, Ayşe. (2005). Feminizm. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Şahin, Elmas. (2013). Batı'da ve Türkiye'de Kadın Hareketleri ve Feminizm. Ankara: Ürün Yayınları.
• Van der Gaag, Nikki. (2019). Feminizm. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Yıldırım, Murat. (2003). Sivil Toplum ve Devlet. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 27, No: 2, s. 226-242.
• Yıldırım, Ergun. (2005). Apolitik Politikaların İnşacısı Olarak Sivil Toplum, Sivil Toplum, 3, (10), s. 61-72.
• Yıldız, Özkan. (2004). Sivil Toplum, Demokrasi ve Çoğulculuk, Sivil Toplum, 2 (5), s. 85-92.
• İnternet Kaynakçası
• Berkmen, Eda. (2016). Nil Yalter: Kayıt Dışı. https://bit.ly/471aENn Erişim: 22.09.2023
• Çaha, Ömer. (2009). Bir Kez Daha Sivil Toplum Üzerine, https://bit.ly/3u8NRkg Erişim: 21.09.2023
• Ezberbozan, İsfak. (2021). Yoko Ono, https://bit.ly/3QLutm8 Erişim: 07.11.2023
• Resmi Gazete. (2012). Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, https://bit.ly/46YzRYT Erişim: 07.11.2023
• World Health Organization. (2002). World Report On Violence And Health https://bit.ly/46YzRYT Erişim: 25.10.2023
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2006). Genel Açıklamalı Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.