20. YÜZYIL SANATINDA HAKİKAT PROBLEMİ: NESNEYE ÜÇ FARKLI YAKLAŞIM BİÇİMİ

Yıl 2024, Sayı: 50, 263 - 271, 31.05.2024

Rana Hümeyra Müjde

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1439754

Öz

“Sanat Yapıtında Hakikatin Neliği Meselesi” başlıklı mevcut çalışmanın amacı, araştırma kapsamında gerçeklik ve hakikat kavramları arasındaki ilişkinin sınırlarının belirlenmesi ve hakikat kavramının subjektif bir olgu olarak tanımlanmasındaki ana sebeplerin açıklanmasıdır. Bir ifade aracı olarak anlamı öznenin sanat pratiklerinde muhafaza edilen hakikat kavramı, doğası gereği içsel özelliktedir. Öznenin düşünme eylemi hakikatin aktarıcısıdır. Sanatçı, bu yol ile deneyime konu olan dış dünya nesnelerini kavramakta ve anlamlandırmaktadır. Tümel olanın bilgisi gerçekliğin kendisidir; dış dünyaya yönelik ampirik bir yaklaşım ise tekil olanın bilgisini, hakikati ifade etmektedir. Hakikat, incelenen sanat yapıtlarında doğrudan bir tema olarak yer almamaktadır. Öte yandan bir gerçeklik yorumu olarak alımlayıcıya sunulması sebebi ile yapıtta hakikat okuması yapmak mümkündür. Konu, metin içerisinde Anselm Kiefer, Betty Goodwin ve Dieter Roth estetiği üzerinden tartışılmakta ve bu bağlamda hakikat okuması yapılmaktadır. İçeriği oluşturan mevcut bilgiler, nitel araştırma yöntemleri kullanılarak alanyazında yer alan ilgili kaynakların toplanması ve analiz edilmesi ile elde edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Gerçeklik, Hakikat, Anselm Kiefer, Betty Goodwin, Dieter Roth, Nesne

Kaynakça

• Akarsu, Bedia. (1984). Felsefe Terimleri Sözlüğü. Ankara: Savaş Yayınları.
• Bahçi, İbrahim. (2021). Varlık ve Gerçeklik, Çağdaş Felsefede Yeni Realizm ve Anlam Alanları Ontolojisi. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Cevizci, Ahmet. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Craig, Edward. (Ed.). (2005). Ontology. The Shorter Routledge Encyclopedia of Philosophy, s. 756-757. New York: Routledge.
• Drucker, Johanna. (1995). The Century of Artists’ Books. New York: Granary Books.
• Hançerlioğlu, Orhan. (1977). Felsefe Ansiklopedisi, Kavramlar ve Akımlar (Cilt 2). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Lektorsky, Viktor. (1998). Yanılsamalar ve Gerçeklik. Özne Nesne Biliş, s. 165-172. (Ş. Alpagut, Çev.), İstanbul: Top-lumsal Dönüşüm Yayınları.
• Rosenthal, Mark. (1987). Anselm Kiefer. Philadelphia: Art Institute of Chicago.
• Ross, Bonnie. (2006). Anselm Kiefer and the Art of Allusion: Dialectics of the Early “Margarete” and “Sulamith” Paintings. Comparative Literature, 58 (1), s. 24-43.
• Timuçin, Afşar. (2004). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Whitehead, Alfred North. (2021). Süreç ve Gerçeklik, Kozmolojide Bir Deneme. (K. Çelik, Çev.), Ankara: Fol Kitap.
• Yıldız, Erdal. (2017). Sanattan Hakikate: Heidegger, Van Gogh, Schapiro, Derrida. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Ziss, Avner. (1984). Gerçekliği Sanatsal Özümsemenin Bilimi, Estetik. (Y. Şahan, Çev.), İstanbul: De Yayınevi.
• The Museum of Modern Art. Erişim: 14.02.2024.
• https://assets.moma.org/documents/moma_catalogue_129_300163670.pdf?_ga=2.13435703.100474495.1707853892-477060928.1707479482