READING IDEAL PRIVATE SPACES AND FURNITURE WITH A FOCUS ON WOMEN'S REPRESENTATION THROUGH THE THEME OF “DOMESTIC ECONOMY”: KADIN GAZETESİ AND EV-İŞ MAGAZINE

Yıl 2024, Sayı: 51, 338 - 353, 30.11.2024

Merve Atmaca Çetinkaya , Emre Demirel

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1508127

Öz

The study aims to examine the modernization of space in Early Republican Turkey through women's periodicals. Periodicals were chosen the study material because they are important tools that provide information about the social roles, domestic life, and furniture of the period. A detailed analysis of the Kadın Gazetesi and Ev-İş magazine reveals the effects of women's identity on space and furniture. According to the analysis outputs ideal features such as producer, designer, carpenter, household builder, nest builder, and modern family builder are attributed to women. While the woman with these adjectives is associated with the sub-themes of “multifunctionality of space and furniture”, “do-it-yourself / produce-it-yourself”, “turning old into new” and “utilization of free space” in the context of modern private space and furniture; these sub-themes point to the main theme of “domestic economy”. Emphasizing the social role of women's periodicals, women's representations in the modernization process, and domestic arrangements, this study attempts to contribute to the field by reflecting the social and cultural changes of the period.

Anahtar Kelimeler

Ideal Private Space and Furniture, RepresentaGons of Ideal Women, DomesGc Economy, Ev-İş, Kadın Gazetesi.

KADIN TEMSİLİ ODAĞINDA İDEAL ÖZEL MEKÂNLARIN VE MOBİLYALARIN “EV EKONOMİSİ” TEMASI ÜZERİNDEN OKUNMASI: KADIN GAZETESİ VE EV-İŞ DERGİSİ

Öz

Çalışmanın amacı, Erken Cumhuriyet dönemi Türkiye’sindeki mekân modernleşmesini kadın süreli yayınları aracılığıyla incelemektir. Süreli yayınlar, dönemin toplumsal rolleri, ev yaşımı ve mobilyalara dair bilgiler veren önemli araçlar olmasından dolayı çalışmanın malzemesi olarak seçilmiştir. Kadın Gazetesi ve Ev-İş dergisi üzerinden yapılan detaylı analiz, kadın kimliğinin mekân ve mobilya üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Analizin çıktılarına göre kadına; üretici, tasarımcı, marangoz, hane halkını oluşturan, yuva yapan, modern aile kurucusu gibi ideal sıfatlar atfedilmektedir. Bu sıfatlara sahip kadın, modern özel mekân ve mobilya bağlamında “mekân ve mobilyada çok işlevlilik”, “kendin yap / kendin üret”, “eskiyi yeniye dönüştürme” ve “boş alan kullanımı” alt temaları ile ilişkilendirilirken; bu alt temalar “ev ekonomisi” ana temasına işaret etmektedir. Kadın süreli yayınlarının, modernleşme sürecindeki kadın temsillerinin ve ev içi düzenlemelerin toplumsal rolünü vurguladığı bu çalışma, dönemin sosyal ve kültürel değişimlerini yansıtarak alana katkı sağlamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İdeal Özel Mekânlar, İdeal Kadın Temsilleri, Ev Ekonomisi, Ev-İş, Kadın Gazetesi

Kaynakça

• Akın, E. S., Kalınbayrak Ercan, A. (2022). Türkiye’de 1930-1950 Yılları Arasında Kadının Toplum ve Konut İçindeki Yeri: Ev-İş Dergisi. Mimarlık Ve Yaşam, 7(2), 525-557.
• Alanka, Ö., Mertoğlu, S. (2023). Erken Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın Kurgusu ve Basın: Ev Kadın Dergisi. Akademik Hassasiyetler, 10, s. 716 - 745.
• Avcı Hosanlı, Deniz. (2023). Dönem Dergilerinde İç Mekan ve Tasarım. Umut Şumnu (Ed.), Çizgilerle Türkiye'de Modern İç Mekan (docomomo_tr iç mekan), s. 17-20. İstanbul: B.Kitap.
• Baydar, Gülsüm. (2002). Tenuous Boundaries Women, Domesticity and Nationhood in 1930s Turkey . The Journal of Architecture, 7(3), s. 229-244.
• Baydar, Gülsüm. (2007). Room for a Newlywed Woman: Making Sense of Gender in the Architectural Discourse of Early Republican Turkey. Journal of Architectural Education , 60(3), s. 3-11.
• Bozdoğan, Sibel (2002). Modernizm ve Ulusun İnşaası: Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür . İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Davaz, Aslı. (1998). Hanımlar Aleminden Rozaya Kadın Süreli Yayınlar Bibliyografyası: 1928-1996. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Davaz, Aslı. (2023). "Kadın Süreli Yayınlar" Hakkında Yayınlanmamış Kişisel Görüşme.
• Ev-İş. (1937). Niçin Ev-İş, 1, s.1-32.
• Ev-İş. (1939). Cemiyet ve Ev Bilgileri: Sofra ve Yemek Adabı, 22, s.1-40.
• Gökkaya, Veda Bilican. (2009). Türkiye'de Modernitenin Ötekisi: Kadın ve Kimlik. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Göre, Damla. (2024). Mikro-müdahaleler: Osmanlıca Kadın Dergilerinde Kendin-Yap Uygulaması (DIY) ve Mimarlı-ğın Kadın Failleri. Fe Dergi, 16(1), s.110-143.
• İleri, N., Değirmencioğlu, C. (2020). Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiyesi’nde Asri Ev Tartışmaları ve Elektrikli Tenvirat. ViraVerita E-Dergi, 12, s. 92 - 126.
• Işık, Esra. (2021). Erken Cumhuriyet Dönemi Kadın Dergilerinde. Folklor/Edebiyat, 27(106), s. 211 - 228.
• Kadın Gazetesi (1947). Çıkış Amacımız, 1(1), s.1-8.
• Kadın Gazetesi (1947). Evlerimizi Güzelleştirelim, 1(23), 1-8.
• Kaya, E., Eti Pro, M. (2016). Erken Cumhuriyet Döneminde Süreli Yayınlarda Mobilya (Asri Evin Modern Mobilyaları). Aydın Sanat, 2(3), s. 65-73.
• Sparke, Penny. (2003). The 'Ideal' and the 'Real' Interior in Elsie de Wolfe's "The House in Good Taste" of 1913. Journal of Design History, 16(1), s. 63-76.
• Teasley, Sarah. (2005). Home-Builder or Home-Maker? Reader Presence in Articles on Home-Building in Commercial Women's Magazines in 1920s' Japan. Journal of Design History, 18(1), s. 81-97.
• Uzunarslan, H. (2013). Erken Cumhuriyetin Mobilyaları. Umut Şumnu (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Mobilya, s. 99-107. İstanbul: TMMOB İçmimarlar Odası.
• Yılmaz, Ahmet. (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Kimliğinin Biçimlendirilmesi. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 9(20), s. 191 - 212.
• Yılmaz, Ebru. (2016). Modernite, Hijyen ve Bedenin Teşhiri. Megaron, 11(4), 502-514.