Minimalist Sanat Anlayışı Çerçevesinde Hayvan Hakları Konulu Afişler

Yıl 2022, Sayı: 40, 49 - 58, 31.10.2022

Nur Uzuner , Elif Tarlakazan

https://doi.org/10.5152/AI.2022.1011733

Öz

Minamalizm Akımı; “az çoktur” ilkesi ile yapılaşmış, mantığa dayanan bir sanat akımıdır. Grafik
tasarımın en önemli unsurlarından biri olan afişin tasarım alt yapısına inildiğinde, sanat akımlarından
belirli izler yansıtmakta ve bu izler toplum yaşantısını dünyaya aktarmaktadır. Çalışma içerisinde
ele alınan Minimalizm”in matematiksel geometri anlayışıyla temeli atılan “özgün nesne”
denilen yapıtlarının, afiş tasarımına ne şekilde etki ettiği üzerine durulmuştur. Kısa süre içinde
sanatsal içeriğinin yanı sıra bir yaşam felsefesi haline dönüşen Minimalizm Akımı’ndan hareketle
araştırmacı tarafından geliştirilen afiş tasarımları, minimalizm ve afiş arasındaki bağı ortaya koymak
amacıyla, sosyal afiş çeşidi içerisine giren “Hayvan Hakları” konusuna odaklanmıştır. Hayvan
hakları başlığı altında toplanan ve minimalist uygulamalar kullanılarak tasarlanmış afişler; “hayvan
hakları, nesli tükenmekte olan veya tükenen hayvanlar, hayvanlara yapılan zulüm ve onların denek
olarak kullanılması” adı altında bölümlere ayrılmıştır. Bu içeriğe sahip olan ve bölümlere ayrılarak
hazırlanan uygulamalar ise 10 adet afiş tasarımı ile sınırlandırılmıştır. Hazırlanan her bir afiş
tasarımında illüstrasyon unsuru ön plana çıkarılmış ve Minimalizm Akımının “az çoktur” anlayışına
uygun olarak tasarlanmıştır. Tasarımlardaki denge ve kompozisyon hareketini sağlayan imgeler
tek bir görsel sınırlamasıyla oluşturulmuştur. Ancak afişlerin birden fazla anlam ve duygu aktardığı,
bu bağlamda minimalist sanata dair kuralları kapsayacak nitelikte bir gösterge olabileceği tespit
edilmiştir. Çalışma, bir sanat akımının başka bir sanat dalını etkilemesi ve bu etkileşim sonucunda
tasarlanan afiş uygulamalarının, grafik tasarım alanına yeni bir tasarım fikri sağlaması açısından
önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Grafik tasarım, minimalizm sanat akımı, minimalist afiş tasarımları, afiş tasarımı

Posters on Animal Rights Within the Framework of a Minimalist Approach of Art

Öz

Minimalism movement is an art movement based on logic and structured based on the principle
of “less is more.” When it comes to the design infrastructure of the poster, which is one
of the most important elements of graphic design, it reflects certain traces of art movements
and these traces convey the social life to the world. It has been focused on how the works called
“specific objects,” which are based on the mathematical geometric understanding of minimalism,
which are discussed in the study, affect the poster design. The poster designs developed
by the researcher based on the minimalism movement, which soon turned into a philosophy of
life, as well as its artistic content, focused on the subject of “animal rights,” which is included in
the social poster type, in order to reveal the link between minimalism and posters. Posters were
collected under the heading of animal rights and designed using minimalist applications. It is
divided into sections under the name of “animal rights, endangered or extinct animals, cruelty to
animals, and their use as subjects.” Applications with this content are prepared by dividing into
sections which are limited to ten poster designs. The illustration element is highlighted in each
poster design and is designed in accordance with the “less is more” approach of the minimalism
movement. The images that provide the balance and composition movement in the designs are
created with a single visual limitation. However, it has been determined that the posters convey
more than one meaning and emotion, and in this context, it can be an indicator that covers the
rules of minimalist art. The study is important in that an art movement affects another branch of
art and the poster applications designed as a result of this interaction provide a new design idea
to the field of graphic design.

Anahtar Kelimeler

Graphic design, minimalism art movement, minimalist poster designs, poster design

Kaynakça

• Ağsakallı, M. S. (2014). Sürrealizm akımının afiş tasarımına etkisi ve uygulama örnekleri [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Alakuş, A., & Mercin, L. (Eds). (2011). Sanat eğitimi ve görsel sanatlar eğitimi. Pegem Yayıncılık.
• Ambrose, G., & Harris, G. (2013). Yaratıcı tasarımın temelleri. Adnan Tepecik & Murat Atılgan (Çev.). Literatür Yayınları.
• Andre, C. (1966). Eşdeğer VIII, 120 tuğla [Heykel]. https://docplayer.biz.t r/ 453 44372 -Sana tta-c agdas -bir- donum -nokt asi-m inima l-san at.ht ml
• Antmen, A. (2016). 20. Yüzyılda Batı sanatında akımlar, sanatçılardan yazılar ve açıklamalar (7. Basım). Sel Yayıncılık.
• Ataseven, O. (2012). Dan Flavin’in mekânı dönüştüren ışığı ve minimalizme yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Hakemli Dergisi, 9, 85–95. https ://de rgipa rk.or g.tr/ tr/do wnloa d/art icle- file/ 19339 1.
• Becer, E. (2018). İletişim ve grafik tasarım (11. Baskı). Dost Yayınevi.
• Bird, M. (2016). Sanatı değiştiren 100 fikir. Deniz Öztok (Çev.). Literatür Yayınları.
• Çakır, E. (2008). Cumhuriyet Döneminde afiş sanatında başlangıcından günümüze tipografi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Cheret, J. (1896). Canino d’ Enghien [Afiş] https ://ar tisti cafin eart. com/p roduc ts/to urnee -du-c hat-n oir-1 896-b y-hen ri-de -toul ouse- lautr ec-ar t-pri nt
• Dan Flavin, V. (1966). Tatlin Anıtı [Floresan Işık]. Philadelphia Museum of Art. https ://do cplay er.bi z.tr/ stora ge/30 /1448 9027/ 15894 73324 /wzkt C01te L1yzd 3s__C 9PQ/1 44890 27.pdf
• de Toulouse Lautrec, H. (1896). Tournêe du Chat Noir [Afiş]. https ://ww w.art sy.ne t/art work/ jules -cher et-ca sino- dengh ien Dede, G. İllüstrasyonla oluşturulan sosyal içerikli afiş [Afiş]. https ://tr .pint erest .com/ pin/4 53948 83741 46926 35
• Döl, A., & Avşar, P. (2013). Minimalizm akımı kapsamında nesne anlayışının yeniden değerlendirilmesi. 10, 1–11.
• Fukuda, S. Victory [Afiş]. http: //www .desi gnish istor y.com /1960 /shig eofuk uda/ Goetz., P. W., Kağıtçıbaşı, Ç., Mango., A., Tekeli, İ., & Yalman, N. (Eds). (1994). Ana Britannica. Genel Kültür Ansiklopedisi C 23 (15. Basım), 28. Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopoedia Britannica Inc.
• Goetz, P. W., Kağıtçıbaşı, Ç., Mango, A., Tekeli, İ., & Yalman, N. (Eds). (1993). İdil Dergisi. Ana Britannica. Genel Kültür Ansiklopedisi C I (15. Basım), 122–123. Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopoedia Britannica Inc.
• Hodge, S. (2018). Gerçekten bilmeniz gereken 50 sanat fikri. (8. Basım). Emre Gözgü (Çev.). Domingo.
• Judd, D. (1988). Untitled [Galvanized Steel]. https ://ww w.kuk jegal lery. com/ K J_exh ibiti ons_v iew_2 .php? page= &a_no =199& v=2&w no=1 &aw_n o=550 0&ex_ no=16 9
• Kaptan, A. Y. (1996). Afişte illüstrasyonun yeri ve önemi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Kaptan, A. Y. Sosyal İçerikli Afiş [Afiş]. http: //www .dino dream .com/ work/ aids- afisi -1770 7
• Karahan, Ç. (2015). Sanatta çağdaş bir dönüm noktası: Minimal sanat. (s. 19–27) içinde. SOBİAD. http: //der gipar k.gov .tr/d ownlo ad/ar ticle -file /2734 99.
• Kınık, M. (2015). Grafik tasarım, tarih & teknoloji. (2. Basım). Gazi Kitabevi.
• LeWitt, S. (1968). Üç bölümlü set [Heykel]. https ://ww w.ama zon.c o.uk/ 1970- Moder n-Lew itt-P art-P rint/ dp/B0 05DGR CRK
• Little, S. (2016). … İzmler sanatı anlamak. Derya Özer (Çev.) (5. Basım). Yem Yayın.
• Mendel, P. Rape of Lucretia [Afiş]. https ://tr .pint erest .com/ pin/4 77944 57918 38900 41/
• Morris, R. (1965). İsimsiz (ayna küpler) [Heykel]. https ://do cplay er.bi z.tr/ stora ge/30 /1448 9027/ 15894 73324 /wzkt C01te L1yzd 3s__C 9PQ/1 44890 27.pdf
• Stella, F. (1967). Clinton Plaza from black series I [Resim]. https ://ww w.mom a.org /coll ectio n/wor ks/61 212
• Tizgöl, K. (2008). Sanatta minimalizm ve günümüz seramik sanatına yansımaları [Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü].
• Turgut, E. (2013). Grafik dil ve anlatım biçimleri. Anı Yayıncılık.
• Uslu, Y. (2017). Grafik tasarımda mükemmellik kusurluluk. Afişler. Ekin Yayınevi.
• Uzuner, N. (2020). Experimental animal-monkey [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Uzuner, N. (2020). Feather-one [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Uzuner, N. (2020). Horn [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Uzuner, N. (2020). Save animals-koala [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Uzuner, N. (2020). So-called animals rights-one, Leave alone them-three, So-called animals rights-three [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Uzuner, N. (2020). We are losing them-one, We are losing them-two, Dalmatian [Afiş]. Nur Uzuner kişisel arşivi.
• Yılmaz, M. (2013). Modernden postmoderne sanat. (2. Basım). Ütopya Yayınevi.