Münir Nurettin Selçuk Eserlerinin Makam, Form, Usûl ve Güftekâr Tasnifi

Yıl 2022, Sayı: 40, 94 - 101, 31.10.2022

Duygu Ulusoy Yılmaz

Öz

Münir Nurettin Selçuk, eserlerindeki müzik anlayışı, form, makam ve usûl kullanımındaki yaklaşımlara
getirdiği özgürlük ve icra tarzı ile geleneğin, yenilikçi tarza dönüşmesine vesile olan bestekârlardan
biridir. Münir Nurettin Selçuk’un bestelemiş olduğu eserlerin incelenerek tasnif edilmesinin
amaçlandığı bu çalışma kapsamında, Selçuk’un hayatına ilişkin bilgilere de yer verilmiştir. Çalışma
kapsamında, TRT nota arşivi (2019) taranarak Münir Nurettin Selçuk’a ait 84 eser tespit edilmiştir.
TRT nota arşivinde yer alan, Münir Nurettin Selçuk’un bestelemiş olduğu bu eserlerin makam, form,
usûl ve güftekâr tasnifi yapılmış, elde edilen bulgular, yüzde değerleri verilerek grafikler şeklinde
sunulmuştur. Bu yönüyle çalışmanın; gerek icracılar, gerek konuya ilgi duyan araştırmacılar için
önem taşıyacağı düşünülmektedir. Çalışma sonucunda; Münir Nurettin Selçuk’un %19 oranla en
çok Nihavent makamında, onu takiben Rast makamında besteler yaptığı, eserlerinde %79 oranla
en çok şarkı formunu, %16 oranla en çok Aksak usûlü tercih ettiği tespit edilmiştir. Ele alınan
84 eserin saz semâîsi dışında kalan 83 sözlü eserin güftekârları incelendiğinde Münir Nurettin
Selçuk’un en çok Yahya Kemal Beyatlı’nın şiirlerinden istifade ettiği görülür.

Anahtar Kelimeler

Tasnif, Münir Nurettin Selçuk, Sözlü eser

Maqam, Form, Usûl, and Lyricist Classification of Munir Nurettin Selcuk Compositions

Öz

Münir Nurettin Selçuk is one of the composers who contributed to the transformation of tradition
into an innovative style with his musical understanding in his works, and the freedom that
he brought to the approaches in the use of form, maqam and usûl, and his style of performance.
Within the scope of this study, which aims to examine and classify the works composed by Selçuk,
information about Selçuk’s life is also included. In the content of this study, 84 compositions of
Selçuk were identified by searching the TRT music archive. These compositions, which are in the
TRT notation archive and composed by Selçuk, are classified according to maqam, form, usûl, and
lyrics, and the findings are presented in the form of graphs by giving their percentage values. This
aspect of the study; It is thought that it will be important for both performers and researchers
interested in the subject. In the results of the study, it has been determined that Selçuk composed
mostly in Nihavent maqam with 19%, followed by Rast maqam, in his works he preferred
the song form the most with 79%, and Aksak usûl, the most with 16%. When the lyricists of the
83 vocal music pieces of the 84 compositions discussed are examined, it is seen that Selçuk
mostly benefited from the poems of Beyatlı.

Anahtar Kelimeler

Classification, Munir Nurettin Selcuk, vocal music pieces

Kaynakça

• Behar, C. (2019). Aşk olmayınca meşk olmaz geleneksel Osmanlı/Türk müziğinde öğretim ve intikal. Yapı Kredi Yayınları.
• Berker, E. (1985). Türk musikisinde dönemler. [CrossRef]
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Çak, Ş. E. (2017). Modernleşme sürecinde Türk makam müziği solist icracıları ve Münir Nurettin Selçuk. IBAD Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(2), 224–231.
• Can, M. C. (2001). XV. yüzyıl Türk musikisi nazariyatı (ses sistemi) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Güntekin, M. (2010). İstanbul’un 100 musikişinası. Kültür Yayınları.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavra mlar- ilkel er-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kulin, A. (2015). Bir tatlı huzur. Everest Yayınları.
• Nota Arşivi, T. R. T. (2019). https ://tr tnota arsiv i.blo gspot .com/ .
• Özcan, N. (2009). Münir Nurettin Selçuk. TDV İslam Ansiklopedisi (DİA).
• Özdemir, S., & Beşiroğlu, Ş. (2009). Türk müziğinin popülerleşme sürecinde film müzikleri ve Sadettin Kaynak. http: //itu dergi .itu. edu.t r/ind ex.ph p/itu dergi si_b/ artic le/vi ew/10 88.
• Tanrıkorur, C. (2003). Müzik kimliğimiz üzerine düşünceler. Dergah Yayınları. Rona, M. (1970). 20. yüzyıl Türk musikisi. Türkiye Yayınevi.
• Taşkın, K. (2005). A Study on identifying makams with a modified Boltzmann Machine [Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi].
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https ://op endoc s.ids .ac.u k/ope ndocs /bits tream /handle/20.500. 12413 /2989 / PP%2 0InBr ief%2 01%093% 20QDA %20FI NAL2. pdf?s equen ce=4.
• Yarman, O. (2002). Türk Mûsıkîsinin bir tarihçesi. http: //www .ozan yarma n. com /file s/mus ikita rihce .pdf.