OSMANİYE YAHYA MAZLUM HALK EĞİTİM MERKEZİ’NDE BULUNAN DOKUMA ATÖLYESİNDE DOKUNAN DÜZ DOKUMA ÖRNEKLERİ

Yıl 2024, Sayı: 44, 79 - 88, 25.09.2024

Semra Kılıç Karatay

https://doi.org/10.47571/sanatyorum.1425067

Öz

Düz dokuma örnekleri desenli veya desensiz dokunabilmektedir. Desenler genellikle dokuma yapılırken farklı atkı ipliklerinin kullanılması ile elde edilmektedir. Düz dokumalarda desen farklı renkteki atkı ipliklerinin cicim veya zili tekniğinde olduğu gibi çözgü üzerine sarılması ile oluşturulduğu gibi atkıların ilikli veya diğer kilim dokuma tekniklerinde olduğu gibi motifin bitiş yerinden dönmesi veya birbiri ile geçiş yapması ile de elde edilebilmektedir. Dokumalar eski zamanlarda genel olarak evlerde yapılmaktaydı. Son yıllarda il ve ilçelerde daha çok meslek edindirme adı altında resmi kurumlarca açılan kurslarda dokuma sanatı devam ettirilerek hem canlılığını korumakta hem de gelecek nesillere aktarılmaktadır. Çalışmada konu olarak Osmaniye Yahya Mazlum Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünde dokunan düz dokuma örnekleri olan kilim ve cicim gibi örnekleri ele alınmış olup kullanılan malzemeler, kaliteleri ve dokunma amaçlarına dair bilgiler toplanmıştır. Alan çalışması olarak belirlenen araştırma da ses kaydı, video çekimi ve sözlü görüşmeler yapılarak elde edilen dokumalar görselleri ile birlikte çalışma içerisinde verilerek elde edilen bilgilerin literatüre geçmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dokuma, Osmaniye, Kilim, İp, Çözgü

Kaynakça

• Begiç, H. N. (2017). Türk keçecilik sanatı. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Berkli, Y. & Zencirkıran, A. (2019). Adıyaman yöresi halı dokumaları. Sanat Dergisi, 33, 47-56.
• Büken, O. R. N. Rengin. (2005). El dokumacılığının ve el dokuma tezgâhının tarihçesi, el dokuma tezgâhı çeşitleri. Sanat Dergisi, 8, 63-84.
• Karatay, K. S. (2021). Aksaray yöresi halı, kilim, çorap ve patik örneklerinde kullanılan geleneksel motifler. Sanat ve İkonografi Dergisi, 1, 7-18.
• Mercin, L. (2010). Geleneksel el sanatlarını yaşatma sorunu ve bir çözüm önerisi: kent müzeleri. Sanat Dergisi, 13, 91-95.
• Öngen, A. G. (2016). Çağdaş Türk Kirkitli dokuma sanatçıları. Akdeniz Sanat Dergisi, 9(17), 59-69.
• Önlü, N. (2010). Ege bölgesi el dokuma kaynakları. Sanat Dergisi, 17, 47-60.
• Öztürk, İ. (2005). Türk el sanatlarının günümüzdeki durumu (tarihçe, sorunlar, öneriler). Sanat Dergisi, 7, 67-75.
• Sağ, M. (2012). Bir sembol olarak “Kilim”. Arış Dergisi, 8, 116-121.
• Uğurlu, A. (1997). ‘’Kilim’’, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, 2. Cilt, 1009.
• Üner, İ. & Akpınarlı, H. F. (2019). Geleneksel tekstillerin özellikleri ve çeşitleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34) 133-145.
• Sözlü Görüşme
• Aybar, Aynur (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Cin, Emine (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Cin, Gülsüm (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Çil, Süheyla (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Dadaş, Hürü (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Hayta, Nermin (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Kaya, Muazzez (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Kabasakal, Hayriye (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Küçük, Aynur (11.12.2023). Sözlü görüşme.
• Oğuzhan, Hacer (11.12.2023). Usta öğretici, Sözlü görüşme.
• Uçar, Seher (11.12.2023). Sözlü görüşme.