OSMANİYE YAHYA MAZLUM HALK EĞİTİM MERKEZİ’NDE BULUNAN DOKUMA ATÖLYESİNDE DOKUNAN DÜZ DOKUMA ÖRNEKLERİ

Yıl 2024, Sayı: 44, 79 - 88, 25.09.2024

Semra Kılıç Karatay

https://doi.org/10.47571/sanatyorum.1425067

Öz

Düz dokuma örnekleri desenli veya desensiz dokunabilmektedir. Desenler genellikle dokuma yapılırken farklı atkı ipliklerinin kullanılması ile elde edilmektedir. Düz dokumalarda desen farklı renkteki atkı ipliklerinin cicim veya zili tekniğinde olduğu gibi çözgü üzerine sarılması ile oluşturulduğu gibi atkıların ilikli veya diğer kilim dokuma tekniklerinde olduğu gibi motifin bitiş yerinden dönmesi veya birbiri ile geçiş yapması ile de elde edilebilmektedir. Dokumalar eski zamanlarda genel olarak evlerde yapılmaktaydı. Son yıllarda il ve ilçelerde daha çok meslek edindirme adı altında resmi kurumlarca açılan kurslarda dokuma sanatı devam ettirilerek hem canlılığını korumakta hem de gelecek nesillere aktarılmaktadır. Çalışmada konu olarak Osmaniye Yahya Mazlum Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünde dokunan düz dokuma örnekleri olan kilim ve cicim gibi örnekleri ele alınmış olup kullanılan malzemeler, kaliteleri ve dokunma amaçlarına dair bilgiler toplanmıştır. Alan çalışması olarak belirlenen araştırma da ses kaydı, video çekimi ve sözlü görüşmeler yapılarak elde edilen dokumalar görselleri ile birlikte çalışma içerisinde verilerek elde edilen bilgilerin literatüre geçmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dokuma, Osmaniye, Kilim, İp, Çözgü

Kaynakça

• AYBAR Aynur, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• BEGİÇ, H. N. (2017). Türk Keçecilik Sanatı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• BERKLİ Yunus, ZENCİRKIRAN Ayşegül (2019), Adıyaman Yöresi Halı Dokumaları, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, s.33.
• CİN Emine, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• CİN Gülsüm, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• ÇİL Süheyla, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• DADAŞ Hürü, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• HAYTA Nermin, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• KAYA Muazzez, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• KILIÇ KARATAY Semra (2021) Aksaray Yöresi Halı, Kilim, Çorap Ve Patik Örneklerinde Kullanılan Geleneksel Motifler, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat ve İkonografi Dergisi, sayı:1.
• KABASAKAL Hayriye, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• KÜÇÜK Aynur, Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• MERCİN Levent (2010), Geleneksel El Sanatlarını Yaşatma Sorunu ve Bir Çözüm Önerisi: Kent Müzeleri, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, sayı: 13.
• OĞUZHAN Hacer, Sözlü görüşme, Usta Öğretici, 11.12.2023.
• OYMAN BÜKEN Naile Rengin (2005) El Dokumacılığının ve El Dokuma Tezgahının Tarihçesi, El Dokuma Tezgahı Çeşitleri, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, sayı:8.
• ÖZTÜRK İsmail (2005) Türk El Sanatlarının Günümüzdeki Durumu (Tarihçe, Sorunlar, Öneriler), Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, sayı: 7.
• ÖNGEN, A.G. (2016). Çağdaş Türk Kirkitli Dokuma Sanatçıları. Akdeniz Sanat Dergisi, (9), Sayı 17.
• ÖNLÜ Nesrin (2010) Ege Bölgesi El Dokuma Kaynakları, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, sayı:17.
• SAĞ, M . (2012). Bir Sembol Olarak “Kilim” Arış Dergisi , (8) , 116-121.
• UĞURLU, A. (1997). Kilim, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 2, İstanbul, s:1009.
• UÇAR Seher, , Sözlü görüşme, 11.12.2023.
• ÜNER, İ, AKPINARLI,H. F . (2019). Geleneksel Tekstillerin Özellikleri ve Çeşitleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 133-145.