İllüstratör Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun Kedi İmgeli Dergi Kapaklarına Tasarım ve Kuruluş Açısından Bir Yaklaşım

Yıl 2025, Sayı: 45, 164 - 173, 21.03.2025

Hülya Karoğlu , Funda Salt

https://doi.org/10.47571/sanatyorum.1522970

Öz

İllüstrasyonlar, gazete veya dergi metinlerini somutlaştırmak için yapılan resimlemelerdir. Türk Grafik tasarımcı Gürbüz Doğan Ekşioğlu, karikatürün mizah anlayışını, illüstrasyonun anlatımcı tavrıyla birleştirerek tasarım dilini oluşturmuştur. Ulusal ve Uluslararası bir ünü olan Ekşioğlu, birçok ödüle sahiptir. Ayrıca sanatçı, ürettiği karikatür, illüstrasyon ve dergi kapağı çalışmaları ile tanınmaktadır. Literatürde Gürbüz Doğan Ekşioğlu ile ilgili yapılan araştırmalarda, Ekşioğlu’nun dergi kapağı çalışmalarının bugüne dek yeterince incelenmeyişi bu araştırmanın yapılmasının esas nedeni olmuştur. Araştırmanın amacı, bu konuyla ilgili bundan sonra yapılacak olan yeni araştırmalara kaynaklık edecek olması düşüncesidir. Araştırmalarda dergi kapaklarına yeterince rastlanmayışı açısından özgün bir konuma sahiptir. Araştırmanın yöntemi; Nitel araştırmada görüşme, göstergebilimsel, betimsel ve içerik analizi oluşturmaktır. Kedi imgesi, Ekşioğlu’nun çalışmalarında çok sık yer verdiği temalardan birisidir. Ayrıca Ekşioğlu kedinin estetik yapısı ve özgür olmaları sanatçıların kediyi sevmelerinin temel nedeni olduğunu ifade etmiştir. Ekşioğlu’nun The New Yorker dergisi ve MediaCat dergisi için yapmış olduğu 15 adet kedi temalı kapak illüstrasyonları bulunmaktadır. Bu araştırmada, Ekşioğlu’nun 6 adet dergi kapak illüstrasyonları tasarım; konu, teknik, çizgi, ton, doku, leke, ön ve arka plan, kompozisyon, oran-orantı, renk ve üslup (biçem) açısından incelenmiş ve yorumlanmıştır. Geleneksel teknik ve dijital teknik ile işler üreten Ekşioğlu güncel konulara değinerek, olaylara karşı tavrını sessiz kalmayarak göstermiş olduğu duyarlılığıyla ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gürbüz Doğan Ekşioğlu, illüstrasyon, dergi kapakları, kedi

An Approach to Illustrator Gürbüz Doğan Ekşioğlu's Cat-Image Magazine Covers in Terms

Öz

Illustrations are visual representations that are created to make newspaper or magazine texts concrete. Turkish graphic designer Gürbüz Doğan Ekşioğlu has developed his design perspective by combining the humorous approach of caricatures with his illustrations. Ekşioğlu, who has national and international recognition, has received numerous awards. Additionally, he is well known for his works in caricatures, illustrations, and magazine cover designs. A review of the literature on Gürbüz Doğan Ekşioğlu revealed that his works with magazine covers have not been adequately examined, which constitutes the primary rationale behind this study. The aim of the current study is to serve as a reference for future studies on this subject. The study holds a unique position due to the lack of research on magazine covers. The research methodology includes interviews as qualitative research techniques, semiotics, descriptive analysis, and content analysis. The cat image is one of the recurring themes in Ekşioğlu’s works. The artist has stated that the aesthetic structure and independent nature of cats are the primary reasons why artists admire them. Ekşioğlu has created 15 cat-themed cover illustrations for The New Yorker and MediaCat magazines. In this study, six of Ekşioğlu’s magazine cover illustrations were analyzed and interpreted in terms of design elements such as topic, technique, line, tone, texture, stain, figure-background, composition, proportion, color, and style. Creating works using both traditional and digital techniques, Ekşioğlu addresses contemporary issues and demonstrates his sensitivity by not remaining silent on social matters.

Anahtar Kelimeler

Gürbüz Doğan Ekşioğlu, illustration, magazine covers, cat.

Kaynakça

• Akyüz, U. (1998). Gerçeküstü bir mizah. Kültür Sanat/Radikal.
• Akyüz, U. (2014). Mizah, sanat, felsefe. Yakından Sanat.
• Baş, B. (2014). Uzaklarda bir Ordulu: Gürbüz Doğan Ekşioğlu. Ordu SMMM odası.
• Becer, E. (2010). Modern sanat ve yeni tipografi. Dost Kitapevi Yayınları.
• Çelik, E. & Yayan, G. H. (2021). Toplumsal olayların Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun sanatçı kimliğine yansımaları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (53).
• Öner, I. (2013). Milton Glaser ve Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun yaratma aşamasındaki kesişme ve ayrılma noktaları [Yüksek Lisans tezi,Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Salt, F. (2024). Gürbüz Doğan Ekşioğlu’nun temaları ve kedi imgeli dergi kapaklarının tasarım açısından incelenmesi [Yüksek Lisans tezi, KTO Karatay Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Sümer, N. (2014). Çağdaş sanatta karşı metaforlar [Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Ana Sanat Dalı].
• Şimşek, A. (Ed.) (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Erişim adresi: ekampus.anadolu.edu.tr.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• İnternet Kaynakça
• Haber global (HG). (2023, 2 Aralık). Kediler ve Fareler arasındaki Karışık İlişki. Erişim tarihi.28-11-2023. https://haberglobal.com.tr/yasam/tom-ve-jerry gercek-oldu-iste-viral-olan-o-video-299965
• ITURSG (2016, Şubat). Gürbüz Doğan Ekşioğlu “virgül” sergisi.https://www.youtube.com/watch? v=UPQK51E9RM&t=40s.
• Kariyer net (KN). (2007). Dokuz canlı dergi: Mediacat. Erişim tarihi.13-10-2023. https://www.kariyer.net/kariyer- rehberi/dokuz-canlidergi-mediacat/
• Koçal, S. (2021, Haziran). Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Suna Koçal ile yolculuk 14. Bölüm https://www.youtube.com/watch?v=ChWj4wsKSLQ.
• Köşnek, N. (2020, 28 Mayıs). The new yorker: illüstrasyonlarıyla dikkat çeken bir klasik. Erişim tarihi. 15-05- 2023.https://www.themagger.com/the-newyorker-dergisi-kapaklari/
• Özsan, E. (2022, 16 Kasım). Gürbüz Doğan Ekşioğlu: sanatçılar özgürlüğü seven kişilerdir. Erişim tarihi. 07-05- 2023. https://www.edebiyathaber.net/gurbuzdoganeksioglu-sanatcilar-ozgurlugu-seven-kisilerdir/
• Sönmezışık, K. (2022, Ağustos). Bize sanattan bahset Gürbüz Doğan Ekşioğlu. https://www.youtube.com/watch? v=Mu1K46V9m7k&t=1048s.
• Görsel Kaynakça
• www.newyorker.com/magazine/1992/01/06
• www.newyorker.com/magazine/1993/03/22
• www.newyorker.com/magazine/2005/01/03
• Fotoğraf: Funda Salt, MediaCat dergisi, Ocak 2024
• Fotoğraf: Funda Salt, MediaCat dergisi, Mart 2024
• Fotoğraf: Funda Salt, MediaCat dergisi, Mayıs 2024