DEVELOPMENT OF THE HEALTH CRISIS PREPAREDNESS PERCEPTION SCALE, EVALUATION OF ITS TURKISH VALIDITY AND RELIABILITY

Yıl 2024, , 129 - 141, 12.07.2024

Tayyip Savaş , Ahmet Kar

https://doi.org/10.55050/sarad.1429791

Öz

Within the healthcare system, where uncertainty is high, health workers must always be prepared for any crisis they may encounter. Preparing human resources for such crises and identifying preparedness will make a major contribution to eliminating the crisis process with the least possible damage. The study aims to provide an analysis of the validity and reliability of the questionnaire, which has been compiled from national and international literature to assess the perception of healthcare personnel's preparedness for health crises, as well as an important data collection tool for use by healthcare managers and all stakeholders. The universe of this work consists of 1350 health workers at the Ankara Educational and Research Hospital. A total of 255 questionnaire forms were obtained, available in face-to-face and online methods. As a result of the study of the related studies by scanning both Turkish and English literature, 10 Turkish 10 English phrases were adapted, and the candidate scale items were assembled. The form, originally formed with 20 questions, was converted into a form of 14 questions after 6 items were extracted from the analysis results. The structure validity of the scale was evaluated by explanatory and confirmatory factor analyses, respectively. The reliability of the scale was measured by the Cronbach Alpha coefficient. The analysis found that the scale was collected under three factors, explaining 65.293 per cent of the total variance. The reliability of the preparedness scale for health crises is calculated at 0.873 with the Cronbach's Alpha value. Using this scale of validity and reliability, it will be possible to assess the level of preparedness of health workers for such crises before health crises arise.

Anahtar Kelimeler

Health Crises, Preparedness to Crises, Validity, Reliability

SAĞLIK KRİZLERİNE HAZIRLIK ALGISI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ, TÜRKÇE GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Belirsizliğin yüksek olduğu sağlık sistemi içerisinde sağlık çalışanlarının karşılaşılabilecek her türlü krize her zaman hazır olmak durumundadır. İnsan kaynağının bu tür krizlere hazır hale getirilmesi, hazırlık durumlarının tespit edilmesi kriz sürecinin en az hasarla giderilmesinde büyük katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada, sağlık personelinin sağlık krizlerine hazırlık algısını değerlendirmek için ulusal ve uluslararası literatürden derlenerek hazırlanan soru formunun geçerlilik ve güvenilirliğinin analizi ile sağlık yöneticilerinin ve tüm paydaşların kullanımına önemli bir veri toplama aracının sunulması amaçlanmaktadır. Bu çalışmanın evrenini Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki 1350 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında yüz yüze ve çevrimiçi yöntemlerle kullanılabilir özellikte toplam 255 anket formu elde edilmiştir. Hem Türkçe hem de İngilizce literatür taranarak ilgili çalışmaların incelenmesi sonucu 10 adet Türkçe 10 adet İngilizce ifade uyarlanarak aday ölçeğin maddeleri bir araya getirilmiştir. Başlangıçta 20 soru ile oluşturulan form, hesaplama sonuçlarında çıkarılan 6 maddeden sonra 14 soruluk bir forma dönüştürülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliliği ise sırasıyla açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin güvenilirliği Cronbach Alpha kat sayısı ile değerlendirilmiştir. Analiz neticesinde ölçeğin 3 faktör altında toplandığı ve toplam varyansın %65,293’ünü açıkladığı belirlenmiştir. Sağlık krizlerine hazırlık algısı ölçeğinin güvenilirliği Cronbach’s Alpha değeri ile 0,873 olarak hesaplanmıştır. Geçerliliği ve güvenilirliği ortaya koyulmuş olan bu ölçeğin kullanılması ile sağlık çalışanlarının sağlık krizleri henüz ortaya çıkmadan bu tür krizlere hazırlık durumunun ne düzeyde olduğunu değerlendirmek mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Krizleri, Krizlere Hazırlık, Geçerlilik, Güvenilirlik

Etik Beyan

Bu çalışma için, Kırıkkale Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulundan 2021.03.22 sayılı ve 25.03.2021 tarihli etik kurul onayı alınmıştır. Ankara İl Sağlık Müdürlüğünden E-93471371 sayılı ve 26/05/2021 tarihli araştırma izni ayrıca alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Kaynakça

• Achour, N., Miyajima, M., Pascale, F., & Price, A. (2014). Hospital resilience to natural hazards: classification and performance of utilities. Disaster Prevention and Management, 40-52.
• Achour, N., & Price, A. D. (2011). Healthcare resilience to natural hazards: an achievable target. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment. 2(3), https://doi.org/10.1108/ijdrbe.2011.43502caa.001.
• Aslan, M., Küçükaltan, D., & Uzun, D. (2020). Kriz Yönetim Süreci Değerlendirme Ölçekleri Geliştirilme Çalışması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2382-2406.
• Boin, A., Hart, P., Stern, E., & Sundelius, B. (2016). Managing Crises: Five Strategic Leadership Tasks. A. Boin, P. Hart, E. Stern, & B. Sundelius içinde, In The Politics of Crisis Manegment: Public Leadership under Pressure (s. 3-22). Cambridge: Cambridge Unıversity Press.
• Bundy, J., Pfarrer, M., & Coombs, W. (2017). Crises and Crisis Management: Integration, Interpretation, and Research Development. Journal of Management, 43(6), 1661-1692.
• Çalışkan, A. (2020). Kriz Yönetimi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 108-123.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• El Idrissi, M., El Manzani, Y., Maatalah, W. A., & Lissaneddine, Z. (2022). Organizational crisis preparedness during the COVID-19 pandemic: an investigation of dynamic capabilities and organizational agility roles. International Journal of Organizational Analysis, 31(1), 27-49.
• Ginter, P. M., Duncan, W. J., McCormick, L. C., Rucks, A. C., Wingate, M. S., & Abdolrasulnia, M. (2006). Effective response to large-scale disasters: the need for high-reliability preparedness networks. International Journal of Mass Emergencies & Disasters, 24(3), 331-349.
• Güneş, D., Güder, M. (2023). Kriz yönetimi. İçinde. Ed. (Durmuş, A., Amarat, M.). Olağan Dışı Durumlarda Sağlık Yönetimi. İstanbul: Efe Akadami Yayınları.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electron J Bus Res Methods 6: 53–60.
• İnal, E., Altintas, K. H., & Dogan, N. (2018). The development of a general disaster preparedness belief scale using the health belief model as a theoretical framework. International Journal of Assessment Tools in Education, 5(1), 146-158.
• McGill, N., Weller-Newton, J., & Lees, C. (2022). A new survey tool for evaluating pandemic preparedness in health services. BMC Health Services Research, 22(1), 708.
• Meyer, D., Bishai, D., Ravi, S., Rashid, H., Mahmood, S., Toner, E., & Nuzzo, J. (2020). A checklist to improve health system resilience to infectious disease outbreaks and natural hazards. BMJ global health, 5(8), e002429.
• Mitroff, I., & Pearson, C. (1993). From crisis prone to crisis prepared: A framework for crisis management. Academy of Management Perspectives,7, 48-59.
• Nuzzo, J., Meyer, D., Snyder, M., Ravi, S., Lapascu, A., Souleles, J., . . . Bishai, D. (2019). What makes health systems resilient against infectious disease outbreaks and natural hazards? Results from a scoping review. BMC public health, 19(1), 1310.
• Ozanne, L., Ballantine, P., & Mitchell, T. (2020). Investigating the Methods and Effectiveness of Crisis Communication. Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing, 32(4), 379-405.
• Panos, E., Dafni, P., Kostas, G., & Zacharoula, M. (2009). Crisis management in the Health Sector; Qualities and characteristics of. International Journal of Caring Sciences, 2(3), 105-107.
• Simon , A., Arlikatti, S., Chatterjee, V., & Ismayilov, O. (2018). Ebola crisis response in the USA: Communication management and SOPs. International Journal of Disaster Risk Reduction, 243-250.
• Stein, J. (2008). Crisis Management: Looking Back to Look Forward. Political Psychology, 29(4), 553-569.
• Şentuna, B., & Çakı, F. (2020). Balıkesir örnekleminde bir ölçek geliştirme çalışması: Afet hazırbulunuşluk ölçeği. İdealkent, 11(31), 1959-1983.
• Taş, E. (2022). Bir eğitim ve araştırma hastanesi acil servis personellerinin afete hazırlık algı düzeyi. Yüksek Lisans Tezi. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tercan, B., & Şahinöz, S. (2021). Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde çalışan personelin afetlere hazırlık algılarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme: metodolojik bir çalışma. Hastane Öncesi Dergisi, 6(3), 367-379.
• Turan, M., Doğan, G., Bulut, Y., Öztürk, G., & Şahinöz, S. (2018). Yükseköğretim kurumlarında afet ve acil durumlara hazırlık çalışmaları ve etkinlikleri Gümüşhane Üniversitesi örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-11.
• Wisittigars, B., & Siengthai, S. (2019). Crisis leadership competencies: the facility management sector in Thailand. Facilities, Vol. 37 No. 13/14, 881-896.
• Zarei, V. (2016). Emergency preparedness of hospitals in Tehran and its relation with crisis management measures. Int J Med Res Health Sci, 5(9S), 471-478.