KARS’TAN ERZURUM’A “TAŞIMALI SAĞLIK”: BİR ALAN ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 97 - 112, 01.01.2022

Ümit Kolyiğit Deniz Özyakışır

Öz

Bu çalışmanın amacı Kars’ın sağlık alanında Erzurum’a olan bağımlılığının boyutlarını ortaya koymak ve Kars’tan Erzurum’a gerçekleşen taşımalı sağlık hizmetine dikkat çekmektir. Araştırmanın evreni 2018 yılı Kars il nüfusunu oluşturan 288.878 kişiden oluşmaktadır. Evreni temsilen 450 örnekleme ulaşılmış ama geçerli 424 anket kullanılmıştır. Bu çalışmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak da 56 soruluk bir anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Devlet Hastanesinden memnun olmayanların oranı yaklaşık %70 iken, bu oran Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Araştırma Hastanesi için yaklaşık %59, Diş Hastanesi için yaklaşık %50’dir. Katılımcıların %76.7’si sağlık hizmeti almak için 1-3 kez Erzurum’a gitmiş ve %57.3’si ise Erzurum’da 301 TL ve üstü para harcamıştır. Erzurum’da en çok tercih edilen polikliniklerin ise Dâhiliye (%10.1), Göz hastalıkları (%9.9), Diş (%8.3), Cildiye (%8), ve Genel Cerrahi (%7.3) olduğu görülmüştür. Katılımcıların gelir düzeyi ile Erzurum’a gitme sıklığı (p=0.033<0.05) hastanede ortalama kalış süresi (p=0.033<0.05), yapılan harcama düzeyi (p=0.000<0.05) ve konaklama imkanı (p=0.000<0.05) arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Buna göre gelir düzeyi artan insanlar Erzurum’a daha sık gitmekte, uzun süre kalmakta, daha fazla harcama yapmakta ve daha konforlu konaklama imkânlarından yararlanmaktalar. Devlet Hastanesinden (p=0.032<0.05) ve KAÜ Araştırma Hastanesinden (p=0.016<0.05) memnuniyetsizlik arttıkça Erzurum’a gitme sıklığında artış olduğu görülmüştür. Ancak bu durum Diş Hastanesi için (p=0.735>0.05) geçerli olmamıştır. Öte yandan Kars’tan Erzurum’a giden kişilerin Erzurum’da kalma süreleri ile orada yaptıkları harcama düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki (p=0.000<0.05) vardır. Erzurum’da kalış süresi uzadıkça yapılan harcama miktarı doğal olarak artış göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Hizmetlerinde Kalite, Erişim ve Değerlendirme, Sağlık Çalışanları, Sağlık Maliyetleri

“BUSSED HEALTH” FROM KARS TO ERZURUM: A FIELD STUDY

Öz

The aim of this study is to reveal the dimensions of Kars’ dependence on Erzurum in the field of health and to draw attention to the bussed health service from Kars to Erzurum. The universe of the research consists of 288.878 people who make up the population of Kars in 2018. 450 samples were reached to represent the universe, but 424 valid questionnaires were used. In this study, convenience sampling method was used. A questionnaire with 56 questions was used also as a data collection tool. According to the result of research while the proportion of those who are dissatisfied with the State Hospital is about 70%, this ratio is about 59% for the Kafkas University (KAU) Research Hospital and about 50% for the Dental Hospital. 76.7% of the participants went to Erzurum 1-3 times to get health services, and 57.3% spent 301 TL or more in Erzurum. It was seen that the most preferred polyclinics in Erzurum are Internal Medicine (10.1%), Ophthalmology (9.9%), Dental (8.3%), Dermatology (8%), and General Surgery (7.3%). There was a significant difference between the income level of the participants and the frequency of going to Erzurum (p=0.033<0.05), the average length of stay in hospital (p=0.033<0.05), the level of expenditure (p=0.000<0.05) and accommodation (p=0.000<0.05) relationship has been found. According to this people with an increased income level go to Erzurum more often, stay longer, spend more and benefit from more comfortable accommodation such as hotels. As dissatisfaction from State Hospital (p=0.032<0.05) and from the KAU Research Hospital (p=0.016<0.05), the frequency of going to Erzurum has increased. However, this did not apply to Dental Hospital (p=0.735>0.05). On the other hand there is a significant relationship (p=0.000<0.05) between the stay time of people who travel from Kars to Erzurum, and their spending levels in Erzurum. As the length of stay in Erzurum increases, the amount of expenditure naturally increases.

Anahtar Kelimeler

Healthcare Quality, Access, and Evaluation, Healthcare Workers, Healthcare Costs

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS Uygulamalı, (6.baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Başaran, K.Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (47), 480-495.
• Fox Haber. (2018). Taşımalı sağlık çilesi [Video Dosyası] 21 Mayıs 2018, https://youtu.be/B55q5CniduY (20.12.2019)
• Kars Güncel. (2018a). Kars’tan Erzurum’a Hasta Götüren Ambulans Devrildi, 5 Yaralı, 02.09.2018. http://www.karsguncel.com/kars-tan-erzuruma-hasta-goturen-ambulans-devrildi-5-yarali-6231h.htm (05.01.2020)
• Kars Güncel. (2018b). Kars’ta Ambulans Kaza Yaptı 1 Ölü 3 Yaralı, 25.04.2018. http://www.karsguncel.com/9_kars-ta-ambulans-kaza-yapti-1-olu-3-yarali-8998f.htm (05.01.2020)
• Kars Manşet, Ambulans Kaza Yaptı 3 Yaralı, 06.05.2010. http://www.karsmanset.com/haber/ambulans-kaza-yapti-3-yarali-2349.htm (05.01.2020)
• Kıdak, B. L., Nişancı, Z. N., ve Burmaoğlu, S. (2015). Sağlık hizmetlerinde kalite ölçümü: kamu hastanesi örneği, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2),483-500.
• Özyakışır, D. (2013). Göç, Kuram ve Bölgesel Bir Uygulama, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Polat, D. (2007). Ağrı Alt Bölgesi’nde (Ağrı, Ardahan, Iğdır ve Kars) gelir dağılımı ve göç (Bir Uygulama), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Politikars, (2011). Kars’tan Erzurum’a hasta götüren ambulans dönüşte kaza yaptı 2 kişi hayatını kaybetti, 07.07.2011. https://www.politikars.com/erzurum-yolunda-ambulans-kazasi-18655h.htm (05.01.2020)
• Stephanie G. (2014). Cronbach’s alpha: simple definition, use and ınterpretation, https://www.statisticshowto.datasciencecentral.com/cronbachs-alpha-spss/ (10.09.2019)
• T. C. Sağlık Bakanlığı, (2019). Evde sağlık hizmetleri, KHGM Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Ankara, https://khgmsaglikhizmetleridb.saglik.gov.tr/TR,53566/evde-saglik-hizmetleri-personel-arac-ve-ekip-standartlari-cetveliekip-envanter-cizelgesi-2019-yili-ocak-ayi.html (28.02.2019)
• Üzümcü, A. ve Özyakışır, D. (2013). TRA2 Bölgesinde sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi ve göç ilişkisi (1996-2012). C. Çopuroğlu (Ed.) 2. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı Bildiriler Kitabı içinde, (157-171), Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Zerenler, M. ve Öğüt, A. (2007). Sağlık sektöründe algılanan hizmet kalitesi ve hastane tercih nedenleri araştırması: Konya örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 501-519.
• UNDP (2018). Human development indices and indicators 2018 statistical update, http://ingev.org/wp-content/uploads/2018/09/Insani-Gelisme-Endeksi-2018-Aciklandi.pdf (10.12.2018)