FARKLILIKLARIN YÖNETİMİNİN İŞ DOYUMU ÜZERİNE ETKİSİNDE İNFORMAL İLETİŞİMİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 54 - 72, 12.01.2023

Ali Arslanoğlu Ayşenur Yıldız Ölmez

https://doi.org/10.55050/sarad.1193019

Öz

Hassas bir sektör olan sağlık sektöründe çalışanların yeterli düzeyde tatmin olması ve olumlu yansımaları işlerine yansıtmaları beklenmektedir. Bu sebeple kurumda formal veya informal iletişimler içerisindeyken iş doyumları etkilenmektedir. Bu doğrultuda çalışmada verilerin toplanmasında Balay ve Sağlam’ın (2004) geliştirdiği 28 maddelik Farklılık Yönetimi Ölçeği, Weiss ve arkadaşları tarafından geliştirilen minessota iş doyumu ölçeği ve Uğurlu’nun (2014) geliştirdiği informal iletişim ölçeği kullanılmıştır. Ölçeklere yapılan güvenilirlik analizi sonuçlarına göre farklılık ölçeğinin Cronbach Alpha değeri 0,952; iş doyumu ölçeğinin Cronbach Alpha değeri 0,937; informal iletişim ölçeğinin Cronbach Alpha değeri 0,928 çok yüksek derecede güvenilir bulunmuştur. Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri incelendiğinde 169’unun (%53,1) kadın, 83’ünün (%26,1) 46 ve üzeri yaş aralığında olduğu, 207’sinin (%65,1) evli, 112’sinin (%35,2) lisans mezunu, 100’ünün (%31,4) 19-26 yıl arası hizmet süresine sahip olduğu ve 125’inin (%39,3) ise 4001-5000 TL arası mevcut gelirinin olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda farklılıkların yönetimi ile iş doyumu arasında, farklılıkların yönetimi ile informal iletişim arasında ve iş doyumu ile informal iletişim arasında istatistiksel açıdan anlamlı, pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Farklılıkların yönetiminin iş doyumu ve informal iletişim üzerine olan etkisini ölçmek ve informal iletişimin iş doyumu üzerine etkisini ölçmek için yapılan regresyon analizi sonuçlarına istinaden modeller istatistiksel açıdan anlamlı çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Farklılık Yönetimi, İnformal İletişim, İş Doyumu, Diversity Management, Informal Communication, Job Satisfaction

REGULATORY ROLE OF INFORMAL COMMUNICATION ON THE EFFECT OF MANAGEMENT OF DIVERSITY ON BUSSINES SATISFACTION

Öz

Employees in the health sector, which is a sensitive sector, are expected to be sufficiently satisfied and reflect positive reflections on their work. For this reason, their job satisfaction is affected when they are in formal or informal communications in the institution. Accordingly, the 28-item Diversity Management Scale developed by Balay and Sağlam (2004), the Minnesota job satisfaction scale developed by Weiss et al., and the informal communication scale developed by Uğurlu (2014) were used to collect data in this study. According to the results of the reliability analysis performed on the scales, the Cronbach Alpha value of the difference scale was 0.952; the Cronbach Alpha value of the job satisfaction scale was 0.937; The Cronbach Alpha value of the informal communication scale was found to be 0.928, very reliable. When the socio-demographic characteristics of the participants were examined, 169 (53.1%) were female, 83 (26.1%) were in the age range of 46 and over, 207 (65.1%) were married, 112 (35.2%) it was determined that had a bachelor's degree, 100 (31.4%) had a service period of 19-26 years, and 125 (39.3%) had a current income of 4001-5000 TL. As a result of the research, a statistically significant, positive and moderate relationship was found between diversity management and job satisfaction, between diversity management and informal communication, and between job satisfaction and informal communication. The models were statistically significant based on the results of the regression analysis performed to measure the effect of diversity management on job satisfaction and informal communication and to measure the effect of informal communication on job satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Diversity Management, Informal Communication, Job Satisfaction

Kaynakça

• Ahsan, A.K. ve Panday, P.K. (2013). Problems of coordination in field administration in Bangladesh: Does informal communication matter? International Journal of Public Administration, 36, 588-599.
• Akkirman, A.D. (2004). Sanal işyerinde örgütsel davranış. Aktüel.
• Atak, M. (2005). Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi. Journal of Aeronautics and Space Technologies, 2, 59-67.
• Ay, D. (2016). Öğretmenlerin Kişilerarası Öz Yeterlilikleri ve İnformal İletişimleri: Bir Karma Yöntem Çalışması (Tokat İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, A. (2007). Eğitim Psikolojisi. Tek Ağaç Eylül Yayıncılık.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. Kariyer yayınları.
• Bektaş, M. ve Erdem, R. (2015). Örgütlerde informal iletişim süreci: Kavramsal bir çerçeve. AKÜ İİBF Dergisi, 17, 125-139.
• Bergen, M. ve Peteraf, M.A. (2002). Competitor identification and competitor analysis: A broad‐based managerial approach. Managerial and decision economics, 23, 157-169.
• Bingöl, D. (1997). Personel Yönetimi. (3.Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık
• Borissova, O. (2011). Çok Uluslu İşletmelerde Bir İnsan Kaynakları Stratejisi Olarak Kültürel Farklılıkların Yönetimi ve Bu Süreçte İletişimin Rolü. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulduk, S., Özel, İ. ve Dinçer, Y. (2016). Informal communication in healthcare (gossip and rumour): nurses’ attitudes. Athens Journal of Health, 3, 23-29.
• Charvatova, D. (2006). Relationship Between Communication Effectiveness and The Extent of Communication Among Organizational Units. International Journal of Human and Social Sciences, 1, 32-34.
• Claudio, G. (2007). Job satisfaction of ıtalian nurses: an exploratory study. Journal of Nursing Management, 15, 303-312.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Çakmak, Y. (2015). Örgüt Kültürü ve Kültürel Farklılık Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: T.C. Beykent Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelen, Ü., Piyal, B., Karaodul, B. ve Demir, M. (2004). Ankara Onkoloji Eğitim Hastanesinde Çalışanların İş Doyumu. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 3, 297-331.
• Davis K. (1982). Human Behavior at Work. New Delhi: Tata McGraw Hill Publications.
• Denton, D. K. (1991). Horizontal Management: Beyond Total Customer Satisfaction. Lexington books.
• Dicle, Ü. (1974). Bir yönetim aracı olarak örgütsel haberleşme. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara.
• Eğinli, A.T. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23, 3.
• Ekşi, H., Aksak, M. ve Yaman, N. (2016). Öğretmenlerin okul yönetiminin farklılıkları yönetme becerilerine ilişkin algılarının kişisel anlam profilleri ve kurum içindeki informal ilişkileri açısından incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 44, 48.
• Erdoğan, İ, (1983). İşletmelerde Kişi Değerlemede Psikoteknik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi.
• Erdoğan, M., Kırılmaz, H. ve Arslanoğlu, A. (2018). Enformel iletişimin etik iklim algısı üzerine etkisi: Bir kamu hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5, 109-118.
• Ergen, E. (2011). Turning the informal communication network of an organization into a knowledge tool through communities of practice. City College, International Faculty of The University of Sheffield, Thessaloniki, Greece, 1-13.
• Eroğlu, E. (2005). Müşteri memnuniyeti ölçüm modeli. İÜ İşletme Fakültesi İşletme Dergisi, 34, 7-25.
• Erol, Y. ve Akyüz, M. (2015). Dünyanın en eski medyası: dedikodunun örgüt düzeyindeki işlevleri ve algılanışı: Sağlık örgütlerinde bir alan araştırması. Zeitschrift für die Welt der Türken, 7.
• Etimoloji Türkçe. http://www.etimolojiturkce.com/kelime/fark. Erişim 21.03.2020.
• Feldman, D. C., Arnold, H.J. (1985). Managing individual and group behavior in organizations. McGraw-Hill Book Company
• Garcia-Bernal, J., Gargallo-Castel A., Marzo-Navarro M. ve Rivera- Torres P. (2005). Job Satisfaction: Empirical Evidence of Gender Differences. Women İn Management Review, 20, 286.
• Gizir, S. (2007). Üniversitelerde Örgüt Kültürü ve Örgüt-İçi İletişim Üzerine Bir Derleme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 247-268.
• Güney, S. (2011). Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Sözlüğü Siyasal Kitabevi.
• Gürüz, D. ve Özdemir Yaylacı, G. (2004), İletişimci Gözüyle İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Granovetter, M.S. (1973). The strength of weak ties. American journal of sociology, 78, 1360-1380.
• Groot, W. ve Van den Brink, H.M. (1999). Job satisfaction of older workers. International Journal of Manpower, 20, 344.
• Güler, M.E., Saraç, T. ve Almadağ O. (2020). Çalışanların farklılıkların yönetimi ile ilgili algılarının iş tatminine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 24, 2405.
• Hays-Thomas, R. (2004). Why Now? The Contemporary Focus on Managing Diversity. The Psychology and Management of Workplace Diversity. USA: Blackwell Publishing, 3-30.
• http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/differentia. Erişim 21.03. 2020.
• Hubbard, E.E. (2004). The Manager’s Pocket Guide to Diversity Management. Amherst, Massachusetts: HRD Press; 27-28.
• Izgar, H. (2000). Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri (burnout), nedenleri ve bazı etken faktörlere göre incelenmesi: Orta Anadolu Örneği. Selçuk Üniversitesi.
• İçil Tuncer, A. ve Tuncer, M.U. (2015). Örgüt içi iletişimde iş tatmini etkileyen boyutların analizi: çok uluslu ve ulusal ölçekli örgütler üzerinden karşılaştırmalı bir değerlendirme. Journal of Yasar University, 38, 6496.
• İlme, F.G. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi Birimlerinde Çalışanların Farklılık Yönetimi Algısı: Bir Banka Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kabay, B. (2017). Örgütlerde İnformal Grupları Oluşturan Faktörlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kochan, T., Bezrukova, K., Ely, R., Jackson, S., Joshi, A., Jehn, K., ve Thomas, D. (2003). The effects of diversity on business performance: Report of the diversity research network. Human Resource Management, Published in Cooperation with the School of Business Administration, The University of Michigan and in alliance with the Society of Human Resources Management, 42, 3-21.
• Koçel,T. (2011). İşletme Yöneticiliği. (13. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Koustelios, A.D. (2001). Personal characteristics and job satisfaction of Greek teachers. International journal of educational management, 15, 354-358.
• Kraut, R.E., Fish, R.S., Root, R.W. ve Chalfonte, B.L. (1990). Informal communication in organizations: Form, function, and technology. In Human reactions to technology: Claremont symposium on applied social psychology, 145-199.
• Kuzulugil, Ş. (2012). Kamu hastaneleri çalışanlarında iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41, 1.
• Lawler III, E.E., Porter, L.W. (1967). The Effect of Performance on Job Satisfaction. Industrial Relations, 7, 20-28.
• Locke, E.A. (1976). The Nature and Causes of Job Satisfaction. Chicago. The Handbook of Industrial and Organizational Pyschology, IL: Rand McNally, 1297-1349.
• Lurey, J.S. ve Raisinghani, M.S. (2001). An empirical study of best practices in virtual teams. Information & Management, 38, 523-544. Luthans, F. ve Thomas, L.T. (1989). The relationship between age and job satisfaction: curvilinear results from an empirical study–a research note. Personnel Review, 18, 23-26.
• Memduhoğlu, H.B. (2008). Ulusal, Küresel ve Örgütsel Bağlamda Farklılıkları Yönetme, Siirt: Pegem Akademi.
• Nelson, R.E. ve Mathews, K.M. (1991). Cause maps and social network analysis in organizational diagnosis. The Journal of applied behavioral science, 27, 379-397.
• Oshagbemi, T. (2000). Gender differences in the job satisfaction of university teachers. Women in Management review, 15, 331-343.
• Oshagbemi, T. (2003). Personal correlates of job satisfaction: empirical evidence from UK universities. International journal of social economics, 30, 1210-1232.
• Poon, J.M. (2004). Effects of performance appraisal politics on job satisfaction and turnover intention. Personnel review, 33, 325.
• Sabǎu, M.R. ve Bibu, N.A. (2012). Management Communication: A Case Study Of İnterpersonel Manager-Subordinates Communication At Three High Schools From Bihor. Revista de Management Comparat Internațional, 13, 248-256.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Gümüş, M. (2012). Örgütlerde İletişim, Kriter Yayınevi.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2008). Örgütsel Psikoloji. (4. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Salamon, F.M. ve Schork, M.J. (2003). Turn Diversity to Your Advantage, Research-Technology Management, 46, 37-44.
• Salancik, G.R. ve Pfeffer, J. (1977). An examination of need-satisfaction models of job attitudes. Administrative science quarterly, 427-456.
• Schermerhorn, R.J. (2010). Introduction to Management, International Student Version. John Wiley & Sons, Inc, Pte Ltd.
• Schoderberk, P.P., Cosier, R.A. ve Aplin, J.C. (1991). Management. Harcourt Brace Jovanovich Publishers, USA.
• Sertçe, S, (2003). Kamu Kuruluşlarında Yöneticilerin İş Doyumu Üzerine Araştırma İzmir Emniyet Teşkilatı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahan, S. (2017). Spor Genel Müdürlüğü ve Bağımsız Spor Federasyonlarında Çalışan Personelin Algıladığı Yönetim Tarzlarının İnformal İletişim Kanallarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Şahin, E.K. (2015). İlköğretim Kurumlarında Farklılıkların Yönetimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Tengilimoğlu, D. ve Öztürk, Y. (2004). Halkla İlişkiler ve İletişim. İşletmelerde Halkla İlişkiler. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. AŞ; 53-58.
• Tietjen, M.A. ve Myers, R.M. (1998). Motivation and job satisfaction. Management decision, 36, 226-231.
• Toytok, E.H. ve Yıldırım, M.B. (2018). Öğretmenlerin Çok Kültürlü Kişilik Özellikleri ve İnformal İletişim. Ekev Akademi Dergisi, 23, 105-120.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. http://sozluk.gov.tr. Erişim 15.06.2019.
• Uzcan, G. (1996). İşletmelerde Bir Yönetim Aracı Olarak Örgütsel İletişimin Etkin Kullanılmasıyla Yönetimin Başarısına Sağlayabileceği Faydalar ve İlgili Öneriler. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Ünalp, A.T. (2007). Küresel İşletmeler ve Küresel İşletmelerde Farklılıkların Yönetiminde Kültürel Farklılıkların Önemi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yoon, M.H. ve Jaebeom, S. (2003). Organizational Citizenship Behaviours and Service Quality As External Effectiveness of Contact Employees. Journal of Business Research, 56, 597- 611.