THE EFFECT OF HEALTHCARE WORKERS' ONLİNE PRİVACY AWARENESS ON ARTİFİCİAL INTELLİGENCE ANXİETY: THE CASE OF ANKARA CİTY HOSPİTALS

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 127 - 141, 30.07.2025

Atıf Karakuş , Caner Öniz

https://doi.org/10.55050/sarad.1694261

Öz

Technological developments and the rapid spread of digitalization have redefined the concept of privacy and raised important
ethical and security issues, especially in areas where personal data is used intensively, such as the health sector. In this context,
individuals' awareness of the use of digital traces left on online platforms and its relationship with concerns about artificial
intelligence is a critical area of study. For this purpose, this study investigates the effects of online privacy awareness of
healthcare professionals on their concerns about artificial intelligence technologies and demographic variables. The population
of the study is Bilkent and Etlik City Hospitals serving in Ankara. Stratified sampling method was used and 419 healthcare
professionals participated in the study through online and face-to-face methods. The levels of privacy awareness and artificial
intelligence anxiety of healthcare professionals in the city hospitals population were measured and the relationship between
these two factors was evaluated. The results do not show that healthcare workers' digital privacy sensitivity does not have a
significant effect on their anxiety towards artificial intelligence. This finding suggests that social, functional and technical
dimensions such as learning difficulty, job security, sociotechnical blindness determine the artificial intelligence concerns of
city hospital employees. This finding reveals that although privacy is an important issue in the health sector, factors such as
lack of information, uncertainty, perception of occupational risk and loss of sense of control are more determinant in concerns
about artificial intelligence, not privacy. Recommendations were made at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence , Artificial Intelligence Anxiety , Online Privacy , Privacy Awareness

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ÇEVRİMİÇİ MAHREMİYET FARKINDALIĞININ YAPAY ZEKÂ KAYGISI ÜZERİNE ETKİSİ: ANKARA ŞEHİR HASTANELERİ ÖRNEĞİ

Öz

Teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin hızla yayılması, mahremiyet kavramını yeniden tanımlarken özellikle sağlık sektörü
gibi kişisel verilerin yoğun kullanıldığı alanlarda önemli etik ve güvenlik sorunları ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda, çevrimiçi
platformlarda bırakılan dijital izlerin kullanılmasına dair bireylerin farkındalığı ve bu durumun yapay zekâya yönelik kaygılarla
ilişkisi kritik bir çalışma alanıdır. Bu amaçla yapılan çalışma, sağlık çalışanlarının çevrimiçi mahremiyet farkındalığının yapay
zekâ teknolojilerine yönelik kaygıları ve demografik degişkenlerin etkilerini araştırılmaktadır. Araştırmanın evrenini
Ankara’da hizmet vermekte olan Bilkent ve Etlik Şehir Hastaneleridir. Tabakalı örneklem yönteminin belirlendiği çalışmaya
419 sağlık çalışanı online ve yüz yüze yöntemle katılmıştır. Şehir hastaneleri evreninde sağlık çalışanlarının mahremiyet
farkındalığı ve yapay zekâ kaygısı düzeyleri ölçülmüş, bu iki faktör arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Sonuçlar, sağlık
çalışanlarının dijital mahremiyet hassasiyetlerinin yapay zekâya yönelik kaygıları üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığını
göstermemektedir. Bu bulgu, Şehir hastanesi çalışanlarının yapay zekâ kaygılarını daha çok öğrenme zorluğu, iş güvencesi,
sosyoteknik körlük gibi sosyal, işlevsel ve teknik boyutlar belirlemektedir. Bu bulgu, sağlık sektöründe mahremiyetin önemli
bir konu olmasına rağmen, yapay zekâ ile ilgili endişelerde mahremiyet değil, bilgi eksikliği, belirsizlik, mesleki risk algısı ve
kontrol duygusu kaybı gibi faktörlerin daha belirleyici olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma sonunda önerilerde
bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ , Yapay Zekâ Kaygısı , Çevrimiçi Mahremiyet

Kaynakça

• Akkaya, B., Özkan, A., & Özkan, H. (2021). Yapay zekâ kaygı (yzk) ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 1125–1146.
• Asio, J. M. R., & Sardina, D. P. (2025). Gender differences on the impact of AI self-efficacy on AI anxiety through AI self-competency: A moderated mediation analysis. Journal of Pedagogical Research. https://doi.org/10.33902/JPR.202533231.
• Avcı, A., ve Kayıran, D. (2023). Çocuk gelişimi ön lisans öğrencilerinin ekran bağımlılığı ve çevrimiçi mahremiyet farkındalıklarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 1802–1815.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2013). Akışkan gözetim (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bayıkoğlu, S. (2024). Yapay zekâ uygulamalarının hastane bilgi sistemlerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Topkapı Üniversitesi, İstanbul.
• Budak, H. (2018). Sosyal medya iletişiminde mahremiyetin serüveni. İnsan ve Toplum Bilimleri, (5), 146–170.
• Canbolat, K. (2022). Kuşaklar arası dijital mahremiyet algısının dönüşümü (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Çetiner, N., & Çetinkaya, F. Ö. (2024). Çalışanların yapay zekâ kaygısı ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki: turizm çalışanları üzerine bir araştırma. Alanya Akademik Bakış, 8(1), 159-173. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1297394.
• Çoşan, B. (2022). Web 1.0’dan Web 3.0’a mahremiyetin dönüşümü ve dezavantajlı gruplar açısından muhtemel sonuçları. Çalışma ve Toplum, 5(75), 2639–2662.
• Ekrem, E. C., & Daşıkan, Z. (2021). Perinatal dönemde yapay zekâ teknolojisinin kullanımı. Eurasian Journal of Health Technology Assessment, 5(2), 147–162.
• Elliott, D., & Soifer, E. (2010). Privacy and intimacy. The Journal of Value Inquiry, 44(4), 489–497.
• Elliott, D., & Soifer, E. (2022). AI technologies, privacy, and security. Frontiers in Artificial Intelligence, 5, 826737.
• Filiz, E., & Yeşildal, M. (2019). İnternet çağında risk ve mahremiyet kaygısına yönelik bir araştırma. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(43), 3266–3273. https://doi.org/10.26450/jshsr.1539
• Filiz, E., Güzel, Ş. & Şengül, A. (2022). Sağlık profesyonellerinin yapay zekâ kaygı durumlarının incelenmesi. Journalof Academic Value Studies, 8(1), 47-55. http://dx.doi.org/10.29228/javs.57808
• Freud, S. (1936). Inhibitions, symptoms and anxiety. The Psychoanalytic Quarterly, 5(1), 1–28.
• Gültekin, V. (2024). Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü öğrencilerinin çevrimiçi mahremiyet farkındalığı. Bilgi Dünyası, 25(2), 185–215.
• Gültekin, V., & Özel, N. (2023). Üniversite öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Yönetimi, 6(2), 310–331.
• Hacıoğlu, B. N. (2021). İnsan kaynakları yönetimine yönelik yapay zeka algısının çalışanların çeviklik performansı ve işe bağlanması üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi, Kocaeli.
• Inoferio, H., Espartero, M., & Asiri, M. (2024). Coping with math anxiety and lack of confidence through AIassisted learning. Environment and Social Psychology, 1233–1247.
• Jarrahi, M. H. (2018). Artificial intelligence and the future of work: Human-AI symbiosis in organizational decision making. Business Horizons, 61(4), 577–586.
• Kaplan, İ. (2017). Üniversite öğrencisi sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet algısı (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kartal, M., ve Bardakçı, S. (2018). SPSS ve AMOS uygulamalı örneklerle güvenirlik ve geçerlik analizleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Kaya, S. N. (2022). Kitap incelemesi: Robotların yükselişi: Yapay zekâ ve işsiz bir gelecek tehlikesi. Novus Orbis: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 4(1), 115–119.
• Korkmaz, Ö., Vergili, M., & Karadaş, E. (2021). Çevrimiçi Mahremiyet Farkındalık Ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 297–311.
• Küsbeci, P. (2021). İşletmelerde yapay zekâ. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Lund, B. D., Mannuru, N. R., & Agbaji, D. (2024). AI anxiety and fear: A look at perspectives of information science students and professionals towards artificial intelligence. Journal of Information Science, 01655515241282001.
• McCarthy, J. (2007). Buradan insan seviyesindeki yapay zekaya. Yapay Zeka, 171(18), 1174–1182.
• Okumuş, M., & Atilgan, S. S. (2021). Üniversite öğrencilerinin dijital okuryazarlık becerileri ile dijital mahremiyet kaygısı arasındaki ilişki. TRT Akademi, 6(12), 342–363.
• Schank, R. C. (1987). What is AI, anyway? AI Magazine, 8(4), 59–59.
• Schank, R. C., & Abelson, R. P. (2014). Bilgi ve bellek: Gerçek hikâye: Sosyal bilişteki gelişmeler, Cilt VIII. Schoeman, F. (1984). Privacy: Philosophical dimensions. American Philosophical Quarterly, 21(3), 199–213.
• Shahriar, S., & Hayawi, K. (2023). Let’s have a chat! A conversation with ChatGPT: Technology, applications, and limitations. Artificial Intelligence and Applications, 2(1), 11–20.
• Stanley, A. D. (1998). From bondage to contract: Wage labor, marriage, and the market in the age of slave emancipation. Cambridge: Cambridge University Press.
• Trappl, R. (1986). Impacts of artificial intelligence. Amsterdam: North Holland Publishing Co.
• Tugay, B., & Tugay, R. (2019). Uluslararası sistemin geleceğini yapay zekâ üzerinden analiz etmek. Journal of Academic Value Studies, 5(3), 376–384.
• Westin, A. F. (1967). Special report: Legal safeguards to insure privacy in a computer society. Communications of the ACM, 10(9), 533–537.
• Yüksel, M. (2003). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1), 1–20.