The Impacts of Tax Expenditures on Innovative Technologies and Recent Developments

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 1, 69 - 82, 30.06.2025

Burçin Kaya , Hakan Bay

Öz

Tax expenditures can be considered a significant public policy tool in supporting the development of innovative technologies. Tax incentives provided for research and development activities, digital transformation, and environmentally friendly practices encourage private sector entrepreneurs to engage more boldly in these areas. These supports enable public authorities to direct resource allocation in line with their strategic objectives, particularly for high-cost investments. In Türkiye, various sectoral and regional incentive schemes have been implemented over time. Strategic initiatives such as the FATİH Project and TOGG serve as concrete examples of the effectiveness of these policies. Reductions in income and corporate taxes, as well as exemptions and exclusions from other taxes, contribute to strengthening public-private collaboration. However, transparency, performance evaluation, and legal certainty must also be considered to enhance the effectiveness of these incentives. This conceptual study evaluates the impact of tax expenditures on innovative technologies and discusses the potential of the new tax incentive system—introduced in May 2025—as a contributor to Türkiye’s structural transformation goals under the Century of Türkiye Development Initiative.

Anahtar Kelimeler

Tax Expenditures , Innovative Technologies , Tax Incentives , Exemption , Exception

Vergi Harcamalarının Yenilikçi Teknolojilere Etkileri ve Güncel Gelişmeler

Öz

Vergi harcamaları, yenilikçi teknolojilerin gelişimini destekleyen önemli bir kamu politikası aracı olarak değerlendirilebilir. Özellikle Ar-Ge faaliyetleri, dijital dönüşüm ve çevre dostu uygulamalar kapsamında sağlanan vergi teşvikleri, özel sektör girişimcilerinin bu alanlara daha cesur şekilde yönelmelerini sağlamaktadır. Yüksek maliyetli yatırımlara yönelik bu destekler sayesinde kamu otoriteleri, stratejik planları doğrultusunda kaynak dağılımını yönlendirebilmektedir. Türkiye’de geçmişten günümüze hem bölgesel hem de sektörel düzeyde çeşitli teşvik düzenlemeleri uygulanmıştır. FATİH Projesi ve TOGG gibi stratejik girişimler, bu teşviklerin etkinliğine örnek olarak gösterilebilir. Gelir ve kurumlar vergilerinde uygulanan indirimler ile diğer vergilerdeki muafiyet ve istisnalar, kamu-özel iş birliğini güçlendirmektedir. Ancak teşviklerin etkinliğini artırmak için şeffaflık, performans ölçümü ve hukuki güvenlik ilkeleri de gözetilmelidir. Bu kavramsal çalışmada, vergi harcamalarının yenilikçi teknolojiler üzerindeki etkileri değerlendirilmekte ve Mayıs 2025’te yürürlüğe giren yeni vergi teşvik sisteminin, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi doğrultusunda yapısal dönüşüm hedeflerine katkı potansiyeli tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Harcamaları , Yenilikçi Teknolojiler , Vergi Teşvikleri , Muafiyet , İstisna

Kaynakça

• Abolhosseini , S., & Heshmati, A. (2014). The main support mechanisms to finance renewable energy development. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 40, 876–885, https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.08.013
• Altay, A., & Karabulut, Ş. (2017). Türkiye’de Mali Teşvik Sistemi ve Yatırımlara Sağlanan Mali Teşviklerin Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 189-202, https://doi.org/10.30803/adusobed.353997
• Bayrakçı, Ö. F. (2022). Anayasal Açıdan Vergi Teşvikleri. Ankara Barosu Dergisi, 80(1), 213-267. https://doi.org/10.30915/abd.1118351
• Deloitte. (2025, 30 Mayıs). 2025/57 nolu vergi sirküleri. https://www.verginet.net/dtt/11/Vergi-Sirkuleri-2025-57.aspx
• European Commission. (2020). Clusters and smart specialisation. https://errin.eu/system/files/2020-06/4przeor.pdf
• Gemalmaz Küçük, S. (2024). Türkiye’de ulusal destek teşvik ve hibeler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 7(15), 73-98. https://doi.org/10.55830/tje.1522899
• Genç, S. (2022). Bilişim Teknolojilerinde Blok Zincir ve Kuantum Hesaplamanın Ortak Geleceği: Kuantum Blok Zinciri. Veri Bilimi, 5(2), 53-63.
• Kankılıç, A. R. (2022). Aktif istihdam politikalarından istihdam teşviklerinin etkinliği: Avrupa ve Türkiye'de uygulanan istihdam teşvikleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kartaloğlu, E. (2025, 29 Mayıs). Kayıt dışı ekonomi ve reform gerekliliği. Ekonomi Gazetesi. https://www.ekonomigazetesi.com/kose-yazisi/kayit-disi-ekonomi-ve-reform-gerekliligi-50160
• Karyağdı, N. (2011, 16 Nisan). Enerji verimliliğini arttırıcı vergisel teşvikler. Dünya Gazetesi. https://www.dunya.com/gundem/enerji-verimliligini-artirici-vergisel-tesvikler-haberi-142930
• Kayaroğlu, N. (2022). Mali teşvik uygulamaları içinde vergi harcamalarının yeri ve önemi: Gelir vergisi üzerinden bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• OECD. (2025). Effectively managing investments in digital government (OECD Public Governance Policy Papers No. 14). https://www.oecd.org/en/publications/effectively-managing-investments-in-digital-government_5c324e91-en.html
• OECD. (2025). OECD economic surveys: Türkiye 2025 (Nisan 2025, Cilt 2025/8). OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/d01c660f-en
• Şamdan, Y. (2023). Türk Kamu Yönetiminde Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 6(3), 926-942. https://doi.org/10.33712/mana.1256052
• Wilkinson, M. (1986). Tax Expenditure and Public Expenditure in the UK. Journal of Social Policy, 15(1), 23–49. https://doi.org/10.1017/S0047279400023096
• Yücel, İ. H. (2022, Ağustos). Türkiye’de bilim teknoloji politikaları ve iktisadi gelişmenin yönü. T.C.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Turkiyede_Bilim_Teknoloji_Politikalari_ve_Iktisadi_Gelismenin_Yonu_.pdf