RESEARCHING A COLONIZED AREA Zazas in the German Orientalist Studies

Yıl 2020, , 559 - 574, 31.08.2020

Nurettin Beltekin

https://doi.org/10.26791/sarkiat.747631

Öz

KOLONİZE EDİLMİŞ BİR ALANI ARAŞTIRMAK Alman Oryantalist Çalışmalarında Zazalar

Öz

Zazalara ilişkin araştırma alanı yaklaşık iki yüz yıldır özellikle oryantalistler, Kemalistler ve Batılı araştırmacılar tarafından kolonize edilmiştir. Bu kapsamda üretilen bilgiler bugün Zazalar üzerine yapılan araştırmalarda temel kaynak olarak kullanılmaktadır. Üretilen bilginin siyasal doğası bilginin kullanımına ilişkin ciddi uyarılar barındırmaktadır. Buna karşın araştırmacıların söz konusu bilgiyi bilimsel bilgi olarak kullanmaktadır. Araştırmalarda Batılı araştırmacıların kimlikleri, hangi niyet ve motivasyonlarla bölgeye geldikleri ihmal edilmektedir. Oysa bu özellikler bilgi üretim süreçlerinde bilgiye nüfuz ettiğinden ihmal edilemez öneme sahiptir. Bu çalışmada Zazalara ilişkin araştırmalar yapan Alman oryantalistleri ve çalışmaları incelenmiştir. Çalışma, Alman oryantalistlerinin Zazaları, Almanların Avrupa’da benzersiz ve üstünlüklerini sağlamak üzere yapılan Aryanlık mühendisliğinin nesnesine dönüştürüldüğünü ileri sürmektedir. Bu nedenle araştırmacıların oryantalist ve asimilasyonist bilgi üretimine maruz kalan Zazaların mirasını esas almak bilim insanının ahlaki sorumluluğu olduğunu hatırlatmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alman Oryantalizmi

Kaynakça

• Anuk, Nevzat “Behsê Tirkkerdişê Kurdan de Senterêk: Enstîtuyê Cigerayîşê Kulturê Tirk”, Mardin Artuklu Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2015. Ashcroft, Bill, Ahluwalia, Pal, “Edward Said”, Ankara, 2010. Çağlayan, Ercan, “Zazalar: Tarih, Kültür ve Kimlik”, 3. Baskı, İstanbul, 2016. Darder, A. Decolonizing interpretive research: A critical bicultural methodology for social change. International Education Journal: Comparative Perspectives, 14(2), 63-77, 2015 Deutsche-biographie, “Otto Balu”, 2020, https://www.deutschebiographie.de/sfz4675.html?language=en Erişim 31.03.2020 Fırat, Nuri, “Aşiret ve İsyan: Batı'nın Kürt Algısı”, İstanbul, 2015. Foucault, Michel, “İktidar’ın Gözü, Seçme Yazılar 2”, çev. Işık Ergüden, Ankara, 2000. Germana, Nicholas A. “Self-othering in German Orientalism: The case of Friedrich Schlegel”, Comparatist, 34, North Carolina, 2010. Gippert, Jost, “Die historische Entwicklung der Zaza-Sprache”, Ware Dergisi, 10, 1996. ………………, “Genealogical Tree of Iranian Languages”, 2000, titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/didact/idg/iran/iranstam.htm. Erişim 16.04.2020 ………………., “Zur dialektalen Stellung des Zazaki. Die Sprache”, 47, Frankfurt, 2008. Gökalp, Ziya, “Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler”, İstanbul, 2009. Görgün, Hilal, “Albert August von Le Coq”, 2003, 118, https://islamansiklopedisi.org.tr/le-coq-albert-august-von Erişim 16.04.2020 Gulbenkian Komisyonu Sosyal bilimleri açın sosyal bilimlerin yeniden yapılanması üzerine rapor (Çev. Ş. Tekeli). Metis Yayınları, İstanbul: 2012. Hans-Georg, Ebert, “History of the Institute of Oriental Studies”. Liepzig, 2020, https://www.orient.uni-leipzig.de/institute/history-of-the-institute/?L=1 Kaya, Ali, “Tarihte Zazalar ve Zazaca”, ed. Murat Varol, Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Bingöl, 2012. Keskin, Mesut, “Zazaca Üzerine Notlar”, der. Şükrü Aslan, Herkesin Bildiği Sır: Dersim, İstanbul, 2010. ……………….., “Zaza Dili”, Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi, 1/1, Bingöl, 2015. Kula, Onur B., “Batı Edebiyatında Oryantalizm: Batı Edebiyatında Oryantalizm-I”, İstanbul, 2011. --------------- “Batı Edebiyatında Oryantalizm: Batı Edebiyatında Oryantalizm- II”, İstanbul, 2011. Kurdo, Qanatê, “Lêgerîna Zaza”, Bonn, 2016. Kurij, Seyîtxan, “The Studies of Peter JA Lerch on Kurdology”, Nûbihar Akademi, 1/1, İstanbul, 2014. Malmîsanij, Mehemed, “Kurmancca ile Karşılaştırmalı Kırmancca (Zazaca) Dilbilgisi”, İstanbul, 2015. …………………………, “Anti-Kürdolojiden Kürdolojiye Giden Yol ve İsmail Beşikçi”, İsmail Beşikçi. Ed. Değer, O., & Ünlü, B. İstanbul, 2011. Marchand, Suzanna, “German Orientalism: Religion, Race, Scholarship”, Cambridge, 2009. Mojtaba Kolivand, “Stimmen Aus Der Vergangenheit: Eine kurdisch musikalische Entdeckung im Nachlass von Oskar Mann”, Bibliotheks Magazin, 3, Berlin, 2012. Morris, C., “The Aryan Race: Its Origins and Its Achievements”, SC Griggs, 1892. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uva.x000546236&view=1up&seq=48 Erişim 11.04.2020 Paul, Ludwing, “The position of Zazaki among West Iranian languages”, Old and Middle Iranian Studies, 1998. …………………, “Kurdish and The History of İranian Languages”, 2020, https://www.youtube.com/watch?v=9gYct5zt2us Erişim: 18.04.2020 Said, Edward, “Oryantalizm Sömürgeciliğin Keşif Kolu”, çev. Salahattin Ayaz, İstanbul, 1991. Schmitt, Rüdiger, “Christian Bartholomae”, 1988, http://www.iranicaonline.org/articles/bartholomae-christian-german ………………....., “Friedrich von Spiegel” The Encyclopædia Iranica, 2020, http://www.iranicaonline.org/articles/spiegel Erişim 31.03.2020 Taşçı, Özcan, “C.H Becker (1876-1933) Örneğinde Uygulamalı Oryantalizm (Angewandte Orientalistik) Anlayışı-Oryantalizm Çalışmalarının Siyasallaşma Süreci”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 47/2, Ankara, 2006. ……………. “Aydınlanma, Oryantalizm ve İslam: Kelami Konular Bağlamında Bir Karşılaştırma”, Bursa, 2013. Turner, Byan. S., “Oryantalizm, Postmodernizm ve Globalizm”, çev. İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul, 2002. Ünal, Işıl L, “Eğitimsel Gerçekliğin Araştırılmasında Epistemolojik Sorunlar”, Ed. İnayet Aydın-Şakir Çınkır Prof. Dr. İbrahim Ethem Başaran’a armağan: Eğitimde 52. Yıl, Ankara, 2015. Wallerstein, I. M. Sosyal bilimleri düşünmemek: 19. yüzyıl paradigmalarının sınırları. Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu Yayınları, İstanbul, 2013. Yüksel, Mehmet, “İslamofobinin Tarihsel Temellerine Bir Bakış: Oryantalizm ya da Batı ve Öteki”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 72(1), 2012. Zeynep Aslan, “İranolog Prof. Dr. Ludwig Paul ile Zaza Dili ile İlgili Söyleşi”, 2018, http://www.cilagazete.com/iranolog-prof-dr-ludwig-paul-ile-zaza-dili-ile-ilgili-soylesi/.html Erişim: 18.04.2020 Zülfü Selcan, “Zaza Dili’nin Tarihi Gelişimi”, 2001, http://zilfiselcan.net/wpcontent/uploads/2016/11/ZazaDilininGelisimi_tr2.pf Erişim 18.04.2020 İnternet Siteleri www.forgottenbooks.com www.hathitrust.org