Seyda Molla Yasin Toprak (Yüsri) Hayatı ve İlmî Kişiliği

Yıl 2009, Sayı: 1, 121 - 132, 01.04.2009

Z. Fuat Toprak Muhammed Toprak Z. Abidin Toprak

Öz

Diyarbakır-merkez ve Silvan, Kulp ve Hazro ilçeleri bin yılı aşkın bir süredir İslam ilimleri, edebiyat ve kültür merkezi olmuşlardır. Bölgesel İslami eğitim-öğretim sistemi (medrese sistemi) her dönem geleneksel olarak sürdürülmüştür. Bu yöredeki medreselerde eğim-öğretim resmi olmadığı için ders verenlere (Seyda) ve öğrencilere (Feqî) hemen hemen hiçbir dönem devlet tarafından aylık verilmemiştir. Ancak resmi olarak imamlık yapanlara maaş bağlanmıştır. Hem öğrenci hem de müderrisler halk tarafından finanse edilmekte idi. Bu çalışmada, yöredeki geleneksel medrese sistemine genel bir bakış açısı ile Seyda Molla Yasin Toprak (Yüsri)’ın hayatı ve ilmi kişiliği verilmiştir. Yörede “Reis ê Alima” (Reis ül Ülema, âlimlerin reisi) olarak anılan Üstad, Diyarbakır’ın Kulp İlçesi, Tuzla Köyü’nde, annesinin ifadesine göre 1906 yılında doğdu. 21 yıl medresede tahsil gördü, 50 yılı aşkın ders verdi, bine yakın öğrenciyi okuttu, 100’e yakın icazet verdi, 1000’nin üzerinde fetva verdi, farklı İslami ilim alanlarında 6 kitap ve 1000’i aşkın şiir yazdı. Üstad 08.01.1994 tarihinde vefat etmiştir. Diyarbakır’ın Bağlar Merkez ilçesinde İskanevleri mezarlığına defin edilmiştir. Arapça, Kürtçe ve Farsça biliyordu

Anahtar Kelimeler

Seyda Molla Yasin Toprak (Yüsri), Silvan, Medrese, Diyarbakır