İbn İshak ve Hadis Rivayetindeki Yeri

Yıl 2009, Sayı: 2, 97 - 113, 01.11.2009

Dr. Abdullah Ünalan

Öz

İslam kültürünün ilk yazılı kaynaklarından olan ‘Sîretü’n-Nebî’ adlı eserin müellifi Muhammed İbn İshak daha çok bir tarihçi olarak bilinmekte ise de, o aynı zamanda bir hadis ravisidir. İbn İshak hem ravi olarak, hem siyer müellifi olarak, hem de hadisçi olarak cerh ve ta’dil eserlerinde farklı değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Bu makalemizde, bir muhaddis olarak İbn İshak hakkındaki değerlendirmeleri ele alacak ve bu değerlendirmeler ışığında onun 'sıka' olup-olmadığını ortaya koymaya çalışacağız

Anahtar Kelimeler

İbn İshak, hadis, sıka , cerh ve ta’dîl

Kaynakça

• Askalânî, Ahmed b. Ali b. Hacer, Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Dâru’r- Rayyân li’t-Turâs, Kahire 1407/1987
• Askalânî, Tehzîbu’t-Tehzîb, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut 1412/1991.
• Bağdadî Hatîb, Tarihu Bağdad ev Medinetu’s-Selâm, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, trz.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, el-Mektebetu’l- İslâmiyye, İstanbul, trz.
• Buhârî, Târihu’l-Kebîr, Dâru’l-Fikr, Beyrut, trz.
• Ebû Dâvûd, (Avnu’l-Ma’bûd Şerhu Suneni Ebî Dâvûd’la beraber), Dâru’l-Fikr, Beyrut 1399/1979.
• Eser, Mithat, Eseri Günümüze Ulaşan İlk Siyer Müellifi İbn İshak'ın Güvenilirliği, İSTEM (İslam Sanat, Tarih Edebiyat ve Musikisi Dergisi), sayı 13.
• Halebî, Ali b. Burhanuddin, es-Siretü’l-Halebiyye, yrz. ve tz.
• Ahmed b. Hanbel, Kitabu’l-İlel ve Ma’fireti’r-Ricâl, el-Mektebetu’l-İslâmiyye, İstanbul 1987.
• Hamidullah, Muhammed, Siretü İbn İshak el-Müsemmatü bi-Kitabi'l-Mübtedei ve'l- Mea'asi ve'l-Meğazî'nin tahkik ve ta'lîki, Hayra Hizmet Vakfı Konya 1401/1981.
• Hanbelî, Ebu’l-Fellah Abdulhay İbnu’l-İmad, Şüzûratü’z-Zeheb fi Ahbarin mine’z- Zeheb, Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabi, Beyrut trz.
• Horowitz, Jones, Islamic Culture (1928) den naklen Vakıdî, Kitabü’l-Meğazî, thk. Marsden Jones, Alemü’l-Kütüb, 1404/1984.
• İbn Hallikân, Ebu Abbâs Şemsuddin Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtu’l-A’yân ve Enbau Ebai’z-Zeman, thk. İhsan Abbas, Daru’s-Sekafe, Beyrut tz.
• İbn Hişâm, Sîrettu’n-Nebeviyye, Daru’t-Turasi’l-Arabî, Beyru, 1415/1994.
• İbn İshâk, Muhammed b. Yesar, Sîretu İbn İshak fi’l-Mübtedei ve’l-Meb’asi ve’l- Megazî, thk. Muhammed Hamidullah, Hayra Hizmet Vakfı Konya 1401/1981
• İbn Kesîr, el-Bidaye ve’n-Nihaye, thk. Ahmed Abdülvahhab Fetîh, Daru’l-Hadîs, Kahire 1414/1994.
• İbnu'n-Nedîm, el-Fihrist, talik, İbrahim Ramadan, Daru’l-ma’rife, Beyrut 1415/1994.
• İbn Sa’d, et-Tabakatü’l-Kübra, Daru Sadr, yrz. ve trz., dirase ve thk. Ziyad Muhammed Mansur, Dâru Sâdır, Beyrut, yrz.
• Koçyiğit, Talat, Hadis Istılahları, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları no: 170, Ankara 1985.
• Mizzî, Cemaluddin Ebu’l-Haccâc Yusuf, Tehzîbu’l-Kemâl fi Esmâi’r-Ricâl, Muessese er-Risâle, Beyrut 1413/1992.
• Özdemir, Mehmet, Siyer Yazıcılığı Üzerine, Milel ve Nihal, c. 4, sayı Eylül-Aralık 2007, s. 133.
• Sübkî, Abdülvahhabb. Ali, Tabakatu'ş-Şafiiyyeti’l-Kübra, thk. Bdülfettah el-Huluv- Mahmud Tannahî, Kahire 1976.
• Süheylî, er-Ravdu’l-Enif Şerhün Lisireti İbn Hişam, el-Cemaliyye 1332/1914.
• Taberî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerir, Tarihu’l-Umem ve’l-Mülûk, Daru Süveydan, Beyrut trz.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sûre, el-Câmiu’s-Sahîh vehüve Sünenü’t- Tirmizi, Daru’l-Fikr, Beyrut 1408/1988.
• Uğur Mucteba, Ansiklopedik Hadîs Terimleri Sözlüğü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1992.
• Uyûn, İbn Seyyidi’n-Nâs, Uyûnu’l-Eser fi Fünûni’l-Mağâzî ve’ş-Şemâili ve’s-Siyer, Dâru’l-Âfâkı’l-Cedîde, Beyrut 1402/1982
• Vakıdî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ömer, Kitabu’l-Meğazî, Daru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut, trz.
• Zebidî, Zeynuddin Ahmed b. Ahmed b. Abdi’l-Atîf, et-Tecridü’s-Sarîh li-Ehadîsi’l- Camii’s-Sahîh (Sahih-i Buharî Muhtasarı Tecrid-i Sarîh Tercümesi, Mütercimi Ahmed Naim, Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları, Sayı: 55, Ankara 1976.
• Zehebî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mizanü’l-İ’tidal fi Nakdi’r- Rical, thk. Ali Muhammed el-Becavî, Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabiyye, Mısır trz.
• Zehebî, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, Muesssese er-Risâle, Beyrut 1412/1992.
• Zehebî, Tezkiretu’l-Huffâz, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, yy. Ve trs.
• Zehebî, el-Kâşif, fi men lehu Rivâyetün fi’l-Kutubi’s-Sitteti, Dâru’l-Kutubi’l-Hadîse, Kahire 1392/1978.