SÜLEYMAN PEYGAMBER KISSASINDA ANLATILAN “BELKIS’IN TAHTI”NI KİMİN GETİRDİĞİ KONUSUNUN KRİTİĞİ

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 1, 249 - 270, 30.04.2018

Maşallah Turan

https://doi.org/10.26791/sarkiat.360091

Öz

Kur’an-ı Kerim’in kendisinden genişçe bahsettiği peygamberlerden
biri de Süleyman Peygamber’dir. Genel manada onun, verilen nimetlere karşı
nankörlük etmeyen, iyi huylu, hikmetle hareket eden, anlayış sahibi bir kul
olduğu vurgulanır. On yedi yerde de ismiyle zikredilir. Bu açıdan bakıldığında,
Hz. Süleyman’ın kıssası, hiç şüphesiz geniş bir çerçeveye sahiptir. Esasen bu
genişlikteki bir mesele, bir makalenin boyutlarını fazlasıyla aşacak bir
mahiyet arz etmektedir.  

Bu sebeple, kıssanın hepsini işlemek yerine başlangıçta kıssaya
dair özet bir bilgi verdikten sonra, kıssada anlatılan bir unsur olan Süleyman
Peygamber’in, Belkıs’ın tahtını son derece kısa bir zaman zarfında getirme/getirtme
keyfiyetine dair farklı yorumları, problematik olarak ele alıp değerlendirmeyi
tercih ettik.

Anahtar Kelimeler

Süleyman, Peygamber, Mucize, Belkıs

Kaynakça

• KUR’AN-I KERİM ABDULBÂKÎ, Muhammed Fuâd, el-Mu’cemu’l-Mufehres lielfâzi’l-Kur’an’il-Kerîm, Çağrı Yayınları, İstanbul 1990. AKAYA, Hüseyin, “Süleyman”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2010, C. 38, s. 60-62. AYDEMİR, Abdullah, “Hz. Süleyman (A.S.)”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi I, İzmir 1983. ÂLÛSÎ, Ebu’s-Senâ Şihâbuddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî, Rûhu’l-Meânî Fî Tefsîri’l-Ķurâni’l-Âzîm ve’s-Seb’il-Meŝânî, Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabiyyi, Beyrut tsz. BEĞAVÎ, Muhyi’s-Sünne Ebu Muhammed el-Huseyn İbn Mes’ûd, Meâlimu’t-Tenzîl, (I-VIII C.) Tahkîk: Muhammed Abdullah en-Nemr vd., Dar-u Taybe, Riyad 1409 (1989). BEYZAVÎ, Kâdı Nâsıruddin Ebu Said Abdullah İbn Ömer b. Muhammed eş-Şirâzî (v. 685), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl (I-II C.), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2011. EBÛ HAYYÂN, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî, el-Bahru’l-Muhît, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, et-Tebatu’l-Ȗlâ, Beyrut 1413 (1993). EBÜ’L-LEYS es-Semerkandî, Bahru’l-Ulûm, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, et-Tebatu’l-Ȗlâ, Beyrut 1413 (1993). ELMALILI, Muhammed Hamdi Yazır, (V. 1361/1942), Hak Dini Kur’an Dili, (I-X C.), (Sadeleştirme), Azim Dağıtım, İstanbul, tsz. FAHRUDDİN ER-RÂZÎ, et-Tefsîru’l-Kebîr Mefatîhu’l-Gayb, Daru’l-Fikr, et-Tebatu’l-Ȗlâ, Beyrut 1401 (1981). GÖRMEZ, Mehmet, “İbnü’l-Münkedir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2010, C. 21, s. 157. GÜNGÖR, Mevlüt, BEĞAVÎ, Ferrâ, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 1992, C. 05, s. 340. HARMAN, Ömer Faruk, “Süleyman”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 2010, C. 38, s. 59. İBN ATİYYE, Ebu Muhammed Abdulhak İbn Atiyye el-Endelusî, El-Muharreru’l-Vecîz Fî Tefsîri’l-Kitabi’l-Azîz, Dâr-u İbn Hazm, Beyrut, tsz. İBNU’L-CEVZÎ, Ebu’l-Ferec Cemaluddin Abdurrahman, Zâdu’l-Mesîr Fî İlmi’t-Tefsîr, el-Mektebu’l-İslamî Dâr-u İbn Hazm, et-Tebatu’l-Ȗlâ el-Cedîde, Beyrut 1423 (2002). İBN KESÎR, Ebu’l Fidâ İsmail ed-Dımeşkî, (V. 774/1373), Tefsîru’l-Kur’ani’l-Azîm, (I-III C.), İhtisar ve Tahkîk: Sâbûnî, Muhammed Ali, Daru’l-Fikir, Lübnan-Beyrut, 1419 (1999). İZZ B. ABDİSSELAM, Abdulazîz b. Abdisselam es-Sülemî (v. 660 h.), Tefsîru’l-İzz b. Abdisselam, (I-II C), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1971. KENAN, Muhammed, Kurretu’l-Ayneyn ala Tefsiri’l-Celaleyn, Dersaadet Kitabevi, İstanbul, tsz. KURTȖBÎ, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi’ Li Ahkâmi’l-Kur’ân, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan 1971. MEVDUDÎ, Seyyid Ebu’l-A’lâ, Tefhimu’l-Kur’an, (I-VII C.), Çev. Kayani, Muhammed Han ve dğr., İnsan Yayınları, İstanbul 1997. NAHHÂS, Ebu Ca’fer Ahmed b. Muhammed b. İsmail, Meâni’l-Kur’an-i’l-Kerîm, (I-VI C.) Tahkik: Muhammed Ali Sâbûnî, Mektebetu’l-Arabiyyeti’s-Suudiyyeti, et-Tebatu’l-Ȗlâ, Riyad 1410 (1989). OKUR, Hüseyin, Dünya Saltanatından Gerçek Büyüklüğe: Belkıs Kıssası, http://www.enfal.de/ ev03.htm, Erişim Tarihi: 19.09.2017 SABÛNÎ, Muhammed Alî, Safvetu’t-Tefâsîr, (I-III C.), Dâru’s-Sabûnî, Kahire 2009. ŞAFİÎ, Muhammed b. İdris, (150–204 H.), er-Risale, Tahkik ve Şerh: Ahmed Muhammed Şakir, el-Mektebetü’l-İlmiyye, Beyrut, 1358 (1939). TABERÎ, Ebu Ca’fer Muhammed İbn-i Cerîr (v. 310), Câmiu’l-Beyân an Te’vîl-i Âyi’l-Kur’ân, (I-XXV C.), Tahkik: Abdullah İbn Abdilmuhsin et-Turkî, Dâr-u Hicr, Kahire, tsz. YAVUZ, Yusuf Şevki - Avcı, Casim, “İBNÜ’l-CEVZÎ, Ebü’l-Ferec”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 1999, C. 20, s. 543. YAVUZ, Yusuf Şevki, “CÜBBÂÎ, Ebû Ali”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, yıl: 1993, C. 8, s. 99-102. ZEMAHŞERÎ, Cârullah Ebu’l Kâsım Mahmûd b. Ömer, (467–538 h.), el-Keşşâf (I-IV C.), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan, 1415 (1995).