GÜNÜMÜZ MEDYASININ HUCURAT SURESİNDEKİ BAZI AHLAKİ İLKELERE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 2, 638 - 650, 30.05.2018

Mehmet Yusuf Yagır

https://doi.org/10.26791/sarkiat.370243

Cited By: 1

Öz

Hucurat Suresi önemli ahlak
ilkelerini ihtiva etmektedir. Bu surede mü’minler kardeş ilan edilmiştir.
Surede kardeşliği zedeleyecek hareketlerden şiddetle sakınılması emir ve
tavsiyelerinde bulunulmuştur. Medyanın bazı unsurlarının oldukça yaygın bir
biçimde kullanıldığı günümüzde, Hucurat Suresinde ilan edilen kardeşliği
zedeleyici ve insan onuruyla bağdaşmayan birçok hak ihlalinin olduğunu
görmekteyiz.

“Alay etme”, “karalama” ve kötü
lakab takma” davranışları Kur’an’da yasaklanan davranışlardır.  Bu yüzden gerek normal gündelik hayatta,
gerekse medya ortamında bu davranışlardan sakınmak gerekir. Zan, kusur
araştırma ve gıybet de Kur’an’da yasaklanmıştır. Yasaklanan bu üç şeyden her
alanda kaçınmak gerektiği gibi medya ortamında da sakınmak lazımdır.

Surede önemle vurgulanan konulardan
biri de alınan haberler karşısındaki tutumdur. Haberi getiren kişinin ve
getirdiği haberin, araştırılmadan alınması durumunda ortaya çıkacak durumun
zarar boyutuna dikkatler çekilmiştir.

Sonuç olarak Kur’an’ın emir ve
yasaklarının her zaman ve zemini kapsadığını bilmeli ve bu emir ve yasaklara
riayet edilmelidir. Kur’an’ın emir ve yasaklarına uyulduğu sürece kişisel ve
toplumsal huzur sağlanır.

Bu çalışmada takip edilecek yöntem
şöyledir: Önce medyanın tanımı ve medya çeşitleri hakkında bilgi verilecek.
Sonra Hucurat Suresindeki ilgili ayet mealleri verilecek. Tefsir kitaplarından
bu ayetlerin müfessirler tarafından nasıl yorumlandığına bakılacak, varsa
ayetin nüzul sebebine müracaat edilecektir. Ayetlerden elden edilen bulgular
doğrultusunda günümüz medyasına bakılacak ve medyadaki eksik ilkelere vurgu
yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hucurat Suresi, Medya, Kardeşlik, Gıybet

EVULATION OF TODAY’S MEDIA BY SOME MORAL PRINCIPLES OF THE SURAT AL-HUCURAT

Öz

Surat al-Hucurat, contains very important moral principles. The Muslims
are declared to be brothers in this surah. The people have been ordered and
recommended to avoid the behaviors harming this fraternity. In today’s world
where some elements of the media are used quite commonly, there seem to be many
violations of rights incompatible with human dignity which harms the fraternity
declared in Surat-al Hucurat.

Ridiculing, blemishing and giving bad nickname are forbidden in the Quran.
Since the Quran prohibits "ridiculing", "blemishing" and
"giving bad nicknames", it is essential to avoid these behaviors in
normal everyday life or in the media environment.  Suspicion, investigating one’s secret
situations and gossip are forbidden in the Quran too. It is necessary to avoid
each of these three prohibited things in any environment as well as to avoid
them in the media environment.

One of the most emphasized issues in the Surah is the attitude towards
the received news. The extent of the damage that would arise has been
highlighted if the news was accepted
before making an investigation on the news and the reporter. 

To conclude, we must know that the Quran's orders and prohibitions are
applicable in any time and place, and we must observe these orders and
prohibitions. Personal and social peace is ensured as long as the Quran's
orders and prohibitions are observed.

The method of this study is as follows: İnformation will be given about
definition of the media and media types firstly. After that, meaning of the
related verses of the Surat al-Hucurat will be given. We will apply to the books
of the commentary for commentators’ comments about these verses. If there is
the cause of the revelation of the verses it will be looked and it will be
looked to the today’s media in the direction of findings obtained and missing
principles of the today’s media will be highlighted.

Anahtar Kelimeler

Surat al-Hucurat, Media, Fraternity, Gossip

Kaynakça

• EL-ÂLÛSÎ, Ebû’l-Fadl Şihâbuddîn es-Seyyîd Mahmûd, Rûhu’l-Me’anî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-‘Azîm ve-Sebi’l-Mesânî, Daru’l-Fikr, Beyrût 1997/1417.
• BAYRAKLI, Baytaktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, Bayraklı Yay., İstanbul 2007.
• EL-BEĞAVÎ, Muhyi’s-Sünne Ebû Muhammed el-Huseyn b. Mes’ud, Me’âlimu’t-Tenzîl fî Tefsîri’l-Kur’an, (Thk), Muhammed ‘Abdullah en-Nemr vd., Dâr Tayyibe, By. 1417/1997.
• EL-BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail Ebû ‘Abdullah, Sahîhu’l-Buhârî, (Thk.) Muhammrd Züheyr b. Nasiru’n-Nasir, Daru Tavki’n-Necât, Beyrut 1422.
• ÇELİK, Tolga, “Toplumsal Olaylarda Sosyal Medyada Yayılan Dezenformasyon”, I. Uluslararası Yeni Medya-Yeni Yaklaşımlar Konferansı Bildiriler Kitabı, ÇOMÜ Yay., Çanakkale 2014.
• EL-ENBÂRÎ, Muhammed b. el-Kasım b. Muhammed b. el-Beşşâr Ebûbekr, ez-Zâhir fî Mea’nî Kelimâti’n-Nâs, (Thk.) Hatem Salih ed-Dimân, Müessesetu’r-Risâle, Beyrût 1412/1992.
• EL-HANEFİ, Eyyûb b. Musâ el-Huseyni Ebû’l-Bekâ, el-Külliyyât Mu’cemu fî’l-Müstelâhat ve’l-Buhusi’l-Luğaviyye, (Thk.) Adnân Derviş, Muhammed el-Mısrî, Müessesetü’r-Risale, Beyrût ty.
• İBN KESÎR, Ebû’l-Fidâ İsmaîl b. ‘Umer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-‘Azîm, (Thk.) Muhammed Huseyn Şemsuddin, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, Beyrût 1419.
• İBN MANZÛR, Muhammed b. Mükrim b. ‘Ali Cemaâluddîn, Lisânu’l-‘Arab, 3. baskı, Dâru Sadr, Beyrût 1414.
• EL-KURTÛBÎ, Ebû ‘Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmî li Âhkâmi’l-Kur’ân, (Thk.) Salim Mustafâ el-Bedrî, Darü’l-Kütûbi’l-İlmiyye, Beyrût 2014.
• LAUGHEY, Dan, Medya Çalışmaları Teoriler ve Yaklaşımlar, (Çev.) Ali Toprak, Kalkedon Yayınları, İstanbul 2010.
• MELEK, Leyla, Reklam Terimleri Sözlüğü, (Çev.) Ebru Gündem, Yayınevi, İstanbul 1995.
• MÜSLİM B. HACCÂC, Ebû’l-Hüseyn el-Kuşeyrî en-Nisâburî, Sahihu Müslim, (Thk.) Muhammed Fuad ‘Abdulbâkî, Dâru İhyâi Türâsi’l-‘Arâbî, Beyrût Ty.
• EN-NESEFÎ, Ebû’l-Berekât ‘Abdullâh b. Ahmed b. Mahmûd Hâfîzuddîn, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, (Thk.), Yusuf ‘Alî Büdeyvî, Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, Beyrût 1419/1998.
• ER-RÂZÎ, Ebû ‘Abdullah Muhammed b. Ömer b. el-Hasen el-Huseyn Fahruddîn, Mefâtihu’l-Ğayb, Dâru İhyâi Türâsi’l-‘Arabî, Beyrût 1420.
• ES-SÂBÛNÎ Muhammed ‘Ali, Safvetu’t-Tefâsîr, Dâru’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrût 1402/1981.
• ES-SEM’ANÎ, Ebû’l-Muzaffer Mansûr b. ‘Abdülcebbâr b. Ahmed el-Mervizî, Tefsîrü’l-Kur’ân, (Thk.) Yasir b. İbrâhîm ve Ğanim b. ‘Abbâs b. Ganim, Dâru’l-Vatan, Riyad 1418/1997.
• EL-VÂHİDÎ, Ebu’l-Hasen ‘Ali b. Ahmed b. Muhammed b. ‘Ali, Esbâbü’n-Nüzûl, (Thk.) ‘Ussâm b. ‘Abdulmuhsîn el-Hümeydân, Dâru’l-İslâh, ed-Demmâm 1412/1992. ---------------, el-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-‘Azîz, (Thk.) Safvan Adnân Dâvûdî, Dâru’l-Kalem, Beyrût 1415.
• YAZIR, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, (Sad.) Lütfullah Cebeci vd., 5. Baskı, Akçağ Yay., Ankara 2015.
• YILDIRIM, Celal, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yay., İzmir 1989.
• EZ-ZUHAYLÎ, Vehbe, Tefsîru’l-Vecîz, çev. Hacı İnan, Dua Yay., İstanbul 2012.
• http://dusuncemektebi.com/-askerin-bogazi-kesildi-yalani_d125702.html, 10 Aralık 2017’de erişildi.
• http://galeri.mynet.com/haber/iste-dun-sosyal-medyada-cikan-asli-olmayan-17-yalan-haber-41497/16, 10 Aralık 2017’de erişildi.
• http://www.star.com.tr/guncel/iste-kitleleri-provoke-eden-gezi-yalanlari-haber-1032689, 10 Aralık 2017’de erişildi.