ULUSLARARASI BAKALORYA (IB) PROGRAMININ İMAM HATIP OKULLARINDA UYGULANABILME İMKÂNI

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 234 - 257, 30.06.2024

Muhammed Emin Şimşek

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1442613

Öz

Bu makale, Uluslararası Bakalorya (IB) programının imam hatip okullarında nasıl uygulandığı ve ne tür etkiler oluşturduğunu araştırmaktadır. Araştırma, öğretmen mülakatı şeklinde olup, IB programının, imam hatip okullarında uygulanması ve eğitim yaklaşımlarıyla olan etkileşimini incelemektedir. Araştırmada öne çıkanlar arasında, öğretmenlerin çoğunun IB programını olumlu karşıladıkları görülmektedir. Bu öğretmenler, IB programının öğrencilere daha geniş bir bakış açısı sunarak, onları araştırmaya, sorgulamaya ve kendilerini keşfetmeye yönlendirdiğini belirtmektedir. Bu öğretmenlere göre, program, okulun hedefleriyle uyum içinde ve öğrencilere öğrenme fırsatları sunmaktadır. Diğer taraftan, bazı öğretmenler programın küresel ve seküler yaklaşımının, okulun dini eğitim amaçlarıyla uyumsuz olduğuna dikkat çekmektedir. Bu görüşe sahip öğretmenler, programın başarılı olabilmesi için ders içeriklerinin ve öğretim yöntemlerinin okulun değerleriyle uyumlu hale getirilmesinin önemini vurgulamış, öğretmenlerin bu bağlamda aktif rol almasının önemini ortaya koymuştur. Öğretmenlerin IB programının öğrenciler üzerindeki etkilerine dair görüşleri de çeşitlenmektedir. Bazıları, programın öğrencilerin akademik başarısı ve kişisel gelişimine önemli katkıda bulunduğunu, özgüvenlerini ve bağımsız düşünme yeteneklerini geliştirdiğini ifade etmektedir. Aynı zamanda programın yoğunluğu ve zorluk seviyesinin öğrencilere bir yük getirdiği ve imam hatip okullarının meslek dersleriyle birleştiğinde zaman ve enerji açısından zorlayıcı olduğu belirtilmektedir. Bu çalışma, IB programının İmam Hatip okullarında uygulanmasının hem avantajlarını hem de zorluklarını ortaya koymaktadır. Öğrencilerin ihtiyaçları ve hedeflerine uygun bir şekilde, bu iki eğitim sisteminin nasıl etkili bir şekilde uygulanabileceği üzerinde düşünülmesi gerekmektedir. Bu indimaç, öğrencilere geniş bir bakış açısı kazandırabilir ve okulun eğitim hedeflerine katkı sağlayabilir ancak programın dini ve kültürel değerlere uyumlu bir şekilde uygulanması ve öğrencilerin bütünsel gelişimine katkıda bulunması da büyük önem taşımaktadır. Bu denge, öğrencilerin hem akademik başarılarını hem de kişisel gelişimlerini destekleyecek şekilde sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Bakarlorya, IB, International Baccalaureate, İmam Hatip

THE POSSIBILITY OF IMPLEMENTING THE INTERNATIONAL BACCALAUREATE (IB) PROGRAM IN IMAM HATIP SCHOOLS

Öz

This article explores how the International Baccalaureate (IB) program is implemented in imam hatip schools and what kind of effects it has. The research is in the form of teacher interviews and examines the interaction of the IB program with the educational approaches and values of imam hatip schools. Among the highlights of the research, it is seen that most of the teachers view the IB program positively. These teachers state that the IB program provides students with a broader perspective and encourages them to research, question and discover themselves. According to these teachers, the program is in line with the school's goals and provides students with learning opportunities. On the other hand, some teachers point out that the global and secular approach of the program is incompatible with the religious education goals of the school. Teachers with this view emphasized the importance of aligning the course content and teaching methods with the values of the school in order for the program to be successful and revealed the importance of teachers taking an active role in this context. Teachers' views on the effects of the IB program on students also varied. Some of them stated that the program contributed significantly to students' academic achievement and personal development and improved their self-confidence and independent thinking skills. At the same time, it is noted that the intensity and difficulty level of the program imposes a burden on students and, when combined with the vocational courses of Imam Hatip schools, is demanding in terms of time and energy. This study reveals both the opportunities and challenges of implementing the IB program in Imam Hatip schools. It emphasizes the need to reflect on how these two educational systems can be effectively implemented in a way that is appropriate to the needs and goals of students. This indices can provide students with a broad perspective and contribute to the educational goals of the school, but it is also crucial that the program is implemented in a way that is compatible with religious and cultural values and contributes to the holistic development of students. This balance should be achieved in a way that supports both students' academic achievement and their personal development.

Anahtar Kelimeler

International Baccalaureate, IB, International Baccalaureate, Imam Hatip

Kaynakça

• Acuner, H. Yusuf. “İmam Hatip Okullarında Din Eğitimi ve Sorunları”. Türkiye’de Din Eğitimi ve Sorunları. ed. Mustafa Köylü. İstanbul: Dem Yayınları, 2018.
• Akyürek, Süleyman. “Türkiye’nin İmam Hatip Okulları Tecrübesi / تجربة تركيا لمدارس الأئمة والخطباء”. el-Mecelletu’l İlmiyyetu’l-Muhakkemetu li-Riaseti’ş-Şu‘uni’d-Diniyyeti’t-Turkiyye 1/1 (15 Aralık 2019), 242-265.
• Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
• Büyükgenç, Fatma. Uluslararası Bakalorya Diploma Programı Mezunlarının Programa İlişkin Görüşleri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ, 2015.
• Dickson, Anisab vd. “Challenges of the International Baccalaureate Middle Years Programme: Insights for School Leaders and Policy Makers”. Arizona State University 29/137 (2021).
• Erakkuş, Özgür. Alternatif Okul Yaklaşımlarında Din ve Değerler Eğitimi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Doktora Tezi, 2015.
• Ergin, Osman Nuri. Türk Maarif Tarihi. İstanbul: Eser Matbaası, 1977.
• G. Paris, Paul. “The International Baccalaureate: A Case Study On why Students Choose to do the IB”. International Education Journal 4/3 (2003).
• Gökaçtı, Mehmet Ali. Türkiye’de Din Eğitimi ve İmam Hatipler. İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• Gültekin, Selda. Uluslararası Bakalorya ve Ulusal Programlardan Mezun Olan Öğrencilerin Ortaöğretim Diploma Notları ve ÖSS Puanlarının Karşılaştırılması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Gündüz, Turgay. “Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimi ve Öğretimi Kronolojisi (1923-1998)”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (01 Ocak 1998).
• International Baccalaureate. IB Diploma Programı. International Baccalaureate Organization, 2015. Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. çev. Özlem Akkaya. İstanbul: Yayın Odası, 2020.
• Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007.
• Öcal, Mustafa. “Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri(1913-2013)”. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, ts. Öcal, Mustafa. İlk 7 İmam Hatip Okulunun 70 Yıllık Serüveni Öncü 7’ler Mukaddime. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2021.
• Öcal, Mustafa. Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dergah Yayınları, 2017.
• Özensel, Ertan - Aydemir, Mehmet Ali. Türkiye’de İmam Hatipli Olmak Temel Sorunlar, Beklentiler ve Değer Yapıları. Konya: Çizgi Kitabevi, 2016.
• Pehlivan Polat, Meliha. Uluslararası Bakalorya Diploma Programının Türk Okullarındaki Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözğm Önerileri. Ankara: Ankara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Şanver, Mehmet. “Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Görüşlerine Göre Uluslararası Bakalorya Okullarında Değerler Eğitimi Açısından Okul Ortamı”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25/2 (11 Ağustos 2016), 81-96.
• Uluslararası Bakalorya Organizasyonu. Uluslararası Bakalorya (IB) eğitimi nedir? Birleşik Krallık: Uluslararası Bakalorya Organizasyonu Ltd., 2017.
• Ünsür, Ahmet. Kuruluşundan Günümüze İmam-Hatip Liseleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Vural Akar, Ruken - Cenkseven Önder, Fulya. “Eğitim Araştırmalarında Örnek Olay (Vaka) Çalışmaları: Tanımı, Türleri, Aşamaları ve Raporlaştırılması”. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi 6/10 (2005), 126-139.
• Walker, George. The Changing Face of International Education. “Introduction: Past, Present and Future”. Willcoxon, B. Amy. An Educational Evaluation of the International Baccalaureate Middle Years Program. California: Southern California University, Doktora Tezi, 2005.
• Wright, Katie. “International Baccalaureate Programmes: Longer Term Outcomes”. Melbourne Graduate School of Education The University of Melbourne.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.