OKUL MÜDÜRLERININ PATERNALIST LIDERLIK TARZLARININ ÖĞRETMENLERIN ÖRGÜTSEL SESSIZLIK DÜZEYLERINE ETKISININ İNCELENMESI

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 473 - 487, 30.06.2024

Cebrail Yakışır

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1486193

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin paternalist liderlik tarzlarının öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Veri toplamada nicel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Yöntem olarak ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında kullanılan anket formunda araştırmacı tarafından oluşturulan 8 soruluk demografik form, “Paternalist Liderlik Ölçeği” ve “Örgütsel Sessizlik Ölçeği” yer almaktadır. Araştırmanın örneklemini Ankara ilinde devlet okullarında çalışan 386 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada gerekli verileri toplamak üzere rastgele örnekleme yöntemi tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, Örgütsel Sessizlik, Okul Müdürleri

Okul Müdürlerinin Paternalist Liderlik Tarzlarının Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin paternalist liderlik tarzlarının öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Veri toplamada nicel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Yöntem olarak ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında kullanılan anket formunda araştırmacı tarafından oluşturulan 8 soruluk demografik form, “Paternalist Liderlik Ölçeği” ve “Örgütsel Sessizlik Ölçeği” yer almaktadır. Araştırmanın örneklemini Ankara ilinde devlet okullarında çalışan 386 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada gerekli verileri toplamak üzere rastgele örnekleme yöntemi tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Paternalist Liderlik, Örgütsel Sessizlik, Okul Müdürleri

Kaynakça

• Aycan, Zeynep - Paşa F. Selda. “Career Choices, Job, Selection Criteria and Leadership Preferences in a Transitional Nation: The Case of Turkey”. Journal of Career Develeopment, 30(2), (2003), 129-144.
• Aycan, Zeynep. Paternalism Towards Conceptual Refinement and Operationalization. USA: Springer Science, 2006.
• Aycan, Zeynep - Kanungo, Rabindra - Mendonca, Manuel - Yu, Kaicheng - Deller, Jürgen - Stahl, Günter - Kurshid, Anwar. “Impact of Culture on Human Resource Management Practices: A 10- Country Comparison”. Applied Psychology, 49(1), (2000), 192-221.
• Aycan, Zeynep - Schyns, Birgit - Sun, Jian - Felfe, Jörg - Saher, Noreen. “Convergence and Divergence of Paternalistic Leadership: A Cross-Cultural Investigation of Prototypes”. Journal of International Business Studies, 44(9), (2013), 962-969.
• Babur, Sadia - Bibi, Zainab - Karim, Jahanvash. “The Role of Paternalistic Leadershıp in Employee Voıce and Silence Motıves: Does Surface Sımılarıty Matters?” Humanities & Social Sciences Reviews, 9(3), (2021), 1542-155
• Başar, Şahin. Lise Yöneticilerinin Paternalist (Babacan) Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Siirt: T.C Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Bayar, M. (2021). “Pozitif liderlik davranışlarının, çalışanların duygusal iyi oluşlarına etkilerinin analizine yönelik bir araştırma”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(3), 2147-2176.
• Brinsfield, Chad (2009). Employee silence: investigation of dimensionality, development of measures and examination of related factors. Ohio: The Ohio State University, Doktora Tezi, 2008.
• Cheng, Xiao Ping - Eberly, Marion - Chiang, Jack - Farh, Jing. “Affective Trust in Chinese Leaders: Linking Paternalistic Leadership to Empolyee Performance”. Journal of Management, 40(3), (2014), 796-819.
• Chou, Wan Ju - Sibley, Chris - Liu, James - Lin, Tzu Tting. “Paternalistic Leadership Profiles: A Person-Centered”. Approach Group & Organization Management, 40(5), (2015), 685-710.
• Çavuşoğlu, Selin - Köse, Sevinç. “Örgütsel Sessizlik Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması”. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), (2019), 365-387.
• Detert, James R. - Burris, Ethan R. “Leadership behavior and employee voice: Is the door really open?” Academy of Management Journal, 50(4), (2007), 869-884.
• Hayek, Mario - Novicevic, Milorad - Humphreys, John - Jones, Nicole. “Ending the denial of slavery in management history: Paternalist leadership of joseph emory davis”. Journal of Management History, 16(3), (2010), 367-379.
• Henriksen, Kerm – Dayton, Elizabeth. “Organizational silence and hidden threats to patient safety”. Health Research and Educational Trust, 41(4), (2006), 1539-1554.
• Kayalar, Murat - Alparslan, Ali. “Örgütsel sessizlik: Sessizlik davranışları ve örgütsel ve bireysel etkileri”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, (2012), 136-147.
• Knoll, Micheal - Redman, Tom. “Does the presence of voice imply the absence of silence? The necessity to consider employees’ affective attachment and job engagement”. Human Resource Management, 55, (2016), 829-844.
• Morrison, Eizabeth Wolfe - Milliken, Frances J. “Organizational silence: a barrier to change and development in a pluralistic world”. The Academy of Management Review, 25(4), (2000), 706-725.
• Örücü, Edip - Hasırcı Itır - Şeker Onur. “Paternalist liderliğin örgütsel sessizliğe etkisi: Biga ilçesinde bir araştırma örneği”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), (2021), 788-800.
• Öz, Hamza - Kılıç, Seniye - Çalışır, Murat. “The Effect of Paternalistic Leadership Perception on Employee Silence”. Journal of Social Sciences and Education, 5(1), (2022), 27-45.
• Özgen, Işıl - Sürgevil, Olca. Örgütsel sessizlik olgusu ve turizm işletmeleri açısından değerlendirilmesi. Bursa: Mkm Yayıncılık, 2009.
• Pinder, Craig C. - Harlos, Karen P. “Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice”. Personel And Human Resources Management, (2001), 331-369.
• Saylık, Ahmet. Okul müdürlerinin paternalist (babacan) liderlik davranışları ile Hofstede'nin kültür boyutları arasındaki ilişki. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
• Sevgi, Davut. The relationship between paternalistic leadership and organizational silence. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Tayfun, Ahmet - Çatır, Ozan. “Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), (2013), 114- 134.
• Üçok, I. Dilek - Torun, Ayşe Alev. “The relationship of group cohesiveness, psychological safety, control over work, and competitive work environment with organizational silence: the mediating role of motives of silence”. International Journal of Business Economics and Management Perspectives, 1(4), (2016), 62-80.
• Varışlı, Nuran (2022). “Dönüşümcü Liderlik Uygulamalarının Çalışanların Perfonmansına Etkilerini Yönelik Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 2030-2049.
• Whiteside, David B. - Barclay, Laurie J. “Echoes of silence: Employee silence as a mediator between overall justice and employee outcomes”. Journal of Business Ethics, 116, (2013), 251- 266.
• Wu, Min - Xu, Erica. Paternalist Leadership: from here to where? In Huang, X. & Bond, M. H. (Eds.), Handbook of Chinese Organizational Behavior: Integrating Theory, Research and Practice (ss. 449-466). Edward Elgar Publishing, 2012.
• Yalçın, Begüm. Örgütsel Sessizlik Davranışı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Hemşirelerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Belirlenmesi. İstanbul: T.C. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
• Zhang, Yan - Huai, Ming Yun - Xie, Yun Hui. “Paternalistic leadership and employee voice in China:A dual process model”. The Leadership Quarterly, 26(1), (2015), 25-36.