The International Actor Level and Situation of Turkey's Relations with the Organization of Turkic States

Yıl 2023, , 107 - 115, 31.12.2023

Sibel Akgün , Özge Kenar

https://doi.org/10.62122/sautad.1396999

Cited By: 2

Öz

The Republic of Turkey has a multifaceted relationship with the Central Asian region, historically, culturally, economically and geopolitically. This relationship, which continued from the establishment of the Republic of Turkey to the present day, continued to strengthen with the independence of the Central Asian and Caucasian states after the collapse of the Soviet Union in 1991. Thanks to Turkey's active foreign policy in the region after 1991, its role as an actor in international relations has increased. Turkey played a leading role in the initiatives that led to the establishment of the Organization of Turkic States in the 1990s. The increasing institutionalization in bilateral relations between the Organization of Turkish States and Turkey continues today. Addressing and examining this situation constitutes an important research area in terms of analyzing the point of Turkish foreign policy from past to present and its development as an international actor. In the study, Turkey's actor level and power in the Turkish world were interpreted at a theoretical level. This situation also revealed the structure of the international system and Turkey's situation. This study also examined the actor relationship between international organizations and states. Thus, the changing structure of the international system in the new period was discussed. Current global actor analyzes are also included in the study. The international actor status of the Organization of Turkish States and its bilateral relations with Turkey are not included in the study. This issue is a separate area that needs to be addressed broadly and comprehensively. For this reason, it was not included in the study.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Organization of Turkic States, regional and global actor analysis.

Türkiye’nin Türk Devletler Teşkilatı ile Olan İlişkilerinde Uluslararası Aktör Düzeyi ve Durumu

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin Orta Asya bölgesi ile tarihsel, kültürel, ekonomik, jeopolitik olarak çok yönlü bir ilişkisi bulunmaktadır. Türkiye’nin kuruluşundan günümüze kadar devam eden bu ilişki 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrasında Orta Asya ve Kafkasya devletlerinin bağımsızlıklarına kavuşmaları ile güçlenerek devam etmiştir. Türkiye’nin 1991 sonrası bölgede başlattığı aktif dış politikası sayesinde uluslararası ilişkilerdeki aktör rolü artmıştır. 1990’lı yıllarda Türk Devletleri Teşkilatının kurulmasına öncülük eden girişimlerde Türkiye öncü rol oynamıştır. Türk Devletleri Teşkilatı ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerde artarak devam eden kurumsallaşma bugün de devam etmektedir. Bu durumun ele alınması ve incelenmesi Türk dış politikasının geçmişten günümüze geldiği noktayı ve uluslararası bir aktör olarak gelişimini analiz etmek açısından önemli bir araştırma alanı oluşturmaktadır. Çalışmada Türkiye'nin Türk dünyasındaki aktör düzeyi ve gücü teorik düzeyde yorumlanmıştır. Bu durum aynı zamanda uluslararası sistemin yapısını ve Türkiye'nin durumunu da ortaya çıkarmıştır. Bu çalışma aynı zamanda uluslararası örgütler ile devletler arasındaki aktör ilişkisini de incelemiştir. Böylece yeni dönemde uluslararası sistemin değişen yapısı tartışılmıştır. Çalışmada güncel küresel aktör analizlerine de yer verilmiştir. Türk Devletleri Teşkilatının uluslararası aktör statüsü ve Türkiye ile ikili ilişkileri ise çalışmada yer almamaktadır. .Bu konu geniş ve kapsamlı ele alınması gereken ayrı bir alandır. Bu nedenle çalışmada yer verilmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı, bölgesel ve küresel aktör analizi

Kaynakça

• Akçapa, M. (2023). Türk devletleri teşkilatının tarihsel gelişimi: Teşkilatın dünü, bugünü, yarını. Avrasya Uluslararası Araştırma Dergisi, 11(34), 473-491.
• Avcı, E. (2022). Türkiye’nin orta asya politikalarının dönemsel analizi. Bilge Strateji, 13(24), 209-242.
• Aydın, M. (2020). Türk dış politikası kurtuluş savaşından bugüne olgular belgeler yorumlar 1980- 20001, Cilt: II, (Ed. Baskın Oran), İletişim Yayınları.
• Çölükoğlu, E. (2020). Uluslararası ilişkiler teorileri. Uluslararası Politika Akademisi. http://politikaakademisi.org/2020/04/02/uluslararasi-iliskiler-teorileri/
• Daban, C. (2017). Uluslararası İlişkilerde siyasal aktörler, bürokrasi ve jeopolitik bağlamında diplomasi: Türkiye Cumhuriyeti örneği. BEU Akademik İzdüşüm, 2(2), 22-50.
• Demir A. F., & Kulalı Y. (2019). Avrupa’daki mikro devletler ve Türk dış politikası açısından konumları. The Turkish Yearbook Of International Relations, 50, 117-138.
• Denizhan, E. (2010). Türkiye’nin Kafkasya ve Orta Asya politikası ve TİKA. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1),12-23.
• Dilaver, T. (2020). Orta Asya ilişkilerinde uluslararası işbirliği. Analiz 3, Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM). https://avim.org.tr/tr/Analiz/TURKIYE-ORTA-ASYA-ILISKILERINDE-ULUSLARARASI-ISBIRLIGI
• Efegil, E., & Musaoğlu N. (2009). Soğuk savaş sonrası dönemin uluslararası sisteminin yapısına ilişkin görüşler üzerine bir eleştiri. Gazi Akademik Bakış, 2(4), 1-24.
• Efegil, E., & Özsavaş, S. (2013). Hazar havzası enerji kaynaklarının jeostratejik önemine genel bakış: Türkiye Avrupa Birliği ve uluslararası petrol şirketleri. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 43 – 61.
• Efegil, E. (2009). Türkiye- Orta Asya ilişkileri 2009: Karşılıklı ilişkilerin yeniden canlandırılması. 1-21. https://www.academia.edu/9930969/orta_%20asya_T%25%20C3%25%20BCrkiye
• Ekşi, M. (2010). Türkiye’nin Asya politikası. 5. Uluslararası Türk-Asya Kongresi, Asya’da Güvenliğin İnşası ve CICA, 03-05 Haziran 2010, İstanbul, 397- 417.
• Erdoğan, A. (2020). Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Orta Asya’da gerçekleşen yeni büyük oyun. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(2), 989-1015.
• Gezer, G. (2023). Önümüzdeki dönemde Türk dış politikası. Independent Türkçe. https://www.indyturk.com/node/632336/t%c3%bcrki%cc%87yedensesler/%c3%b6n%c3%bcm%c3%bczdeki-d%c3%b6nemde-t%c3%bcrk-d%c4%b1%c5%9f-politikas%c4%b1
• Gümüş, H. (2010). Türkiye’nin Orta Asya politikası. TUIC Akademi. https://www.tuicakademi.org/turkiyenin-orta-asya-politikasi/
• Güneş, E. (2012). Günümüz uluslararası siyasal sistemin yapısı ve güç dağılımı. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 23, 78-101.
• Gürsoy, A. (2007). Küreselleşme etkisinde Türk dış politikasında eğilimler: Avrupa mı, Avrasya mı, Orta Asya mı?. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kantarcı, Ş. (2012). Soğuk savaş sonrası uluslararası sistem: Yeni sürecin adı koalisyonlar dönemi mi?. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 8 (16), 47 – 84.
• Kut, G. (2019). Uluslararası sistem ve kurallara dayalı dünya düzeni: Çok taraflı denge arayışı. Boğaziçi Üniversitesi TÜSİAD Dış Politika Forumu Araştırma Raporu. DPF 2019-AR file:///C:/Users/Administrator/Downloads/uluslararasi-sistem-ve-kurallara-dayali-dunya-duzeni-cok-tarafli-denge-arayislari-raporu.pdf
• Serinkan, C., & Güney, F. (2019). Türkiye ve Orta Asya ülkeleri ile ilgili bazı stratejik değerlendirmeler. Yenifikir, 10(23), 7-26.
• Sönmezoğlu, F. (2000), Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. Filiz Kitapevi.
• TDT [Türk Devletleri Teşkilatı]. (2023). Organizasyon şeması. https://www.turkicstates.org/tr/organizasyon-semasi
• TDT [Türk Devletleri Teşkilatı]. (2023). İş birliği alanları. https://www.turkicstates.org/tr/organizasyon-semasi
• TDT [Türk Devletleri Teşkilatı]. (2023). Türk Devletleri Teşkilatı. https://www.turkicstates.org/tr/turk-konseyi-hakkinda
• Toprak, N. G. (2020). Orta koridor girişimi bağlamında Türkiye’nin değişen Orta Asya politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1),19-32.
• Yalçınkaya, S. (2018), Uluslararası sistemin tarihsel gelişimi ve güç kavramı. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü WPS NO / 206. https://ticaret.edu.tr/wp-content/uploads/2020/921/206%20-%20Uluslararasi%20Sistemin%20Tarihsel%20Gelisimi%20ve%20Guc%20Kavrami.pdf
• Yiğit, Y., & Durmuş, M. (2021). Rekabetten iş birliğine: Türkiye’nin 1991-2001 yılları arasındaki orta asya politikası üzerine bir değerlendirme. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 215-232.