ARAP BAHARI SÜRECİNDE TÜRKİYE’NİN GÜVENLİK OPERASYONLARININ BÜTÇEYE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 31 Sayı: 1, 25 - 54, 29.06.2021

Fikret Bayır

Öz

Türkiye “Arap Baharı” döneminde oluşan güvenlik ihtiyaçları kapsamında, yurt içi ve yurt dışı güvenlik operasyonları yapmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin güvenlik operasyonlarının, mali yapısına etkisini incelemektir. Bu inceleme, güvenlik bütçelerinin, bütçe açığına kıyaslanmasıyla yapılmıştır. Çalışmada Arap Baharı’ndaki on yıllık dönem, öncesindeki on yıllık dönem ile kıyaslanmıştır. İlk olarak, güvenlik operasyonlarının mali kaynakları ve güvenlik bütçeleri yıl yıl belirlenmiştir. Güvenlik bütçelerinin, yıllara göre, genel bütçe içindeki payı ve gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) oranları, bütçe açıkları ile kıyaslanmıştır. Müteakiben, sağlık, eğitim, sosyal güvenlik bütçeleri, güvenlik bütçeleriyle birlikte incelenmiştir. Son olarak, güvenlik bütçeleri, yabancı devletlerin benzer rakamları ile kıyaslanmıştır. Yapılan inceleme sonunda, Arap Baharı’nda artan operasyonlara rağmen, güvenlik bütçesinin, bütçe içindeki payının ortalama % 12 ve GSYH oranın % 2,5 düzeylerinde ve yatay seyirli (sabit) olduğu, aynı dönemde eğitim, sağlık, sosyal güvenlik bütçelerinde belirgin artışlar olduğu görülmüştür. Yurt dışı kıyaslamaya göre, Türkiye’nin güvenlik bütçesi, Avrupa’dan fazla, Orta Doğu/Balkan ülkelerinden azdır. Sonuç olarak, Arap Baharı operasyonlarının bütçeye ilave bir külfet getirmediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bütçe Açığı, Terörizm, Ulusal Güvenlik

Effects of Turkey's Security Operations on the Budget During the Arab Spring Era

Öz

Turkey carries out domestic and international security operations during the "Arab Spring" era. The aim of the study is to examine the effects of Turkey's security operations on its financial structure. This research was made by comparing security budget with the budget deficit. In the study, the ten-year period in the Arab Spring has been compared with the previous ten-year period. First, the financial resources and the budget of security operations were analysed year by year. The share of security budget in the general budget and GDP ratios by years were compared with the budget deficits. Later, health, education, social security budgets were examined together with security budget. Despite the increased operations in the Arab Spring, it was determined that the share of the security budget in the budget was 12% on average and the GDP ratio was 2.5%, with a flat course (constant), and there were significant increases in the education, health and social security budgets in the same period. Comparing with other nations, Turkey's security budget is more than Europe and less than the Middle East and Balkan countries. it is concluded that the Arab Spring operations did not pose an additional burden on the budget.

Anahtar Kelimeler

Budget Deficit, National Security, Terrorism.

Kaynakça

• Acun C. ve Keskin B. (2016). PKK’nın Kuzey Suriye örgütlenmesi PYD-YPG, Seta Yayınları, 61. https://setav.org/assets/uploads/2016/12/20160222181213_pkknin-kuzey-suriye-orgutlenmesi-pyd-ypg-pdf.pdf (17.03.2021)
• Anadolu Ajansı resmi internet sayfası. (17.10.2019), Türkiye-ABD antlaşmasının detayları, https://www.aa.com.tr/tr/baris-pinari-harekati/turkiye-abd-anlasmasinin-detaylari/1617693, (19.01.2021)
• Anadolu Ajansı resmi internet sayfası. (23.10.2019), Soçi mutabakatı: Suriye krizi Türkiye olmadan çözülemez, https://www.aa.com.tr/tr/analiz/soci-mutabakati-suriye-krizi-turkiye-olmadan-cozulemez/1623696, (20.01.2021)
• Barnett, M. N. (1992). Confronting the Costs of War: Military Power, State, and Society in Egypt and Israel. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
• Birdişli, F. (2016). Arap Baharı ve güvenlik: Ortadoğu’da durumsal determinizm, Yeni Türkiye, yıl: 22, sayı: 87, s. 541-556
• Buzan, B. (1991). People, states and fear: An agenda for international security studies in the post Cold War era, London Harvester wheatsheaf, s. 65
• Cappella, R. (2012). The Political Economy of War Finance, a dissertain in political science, presented to the Faculties of the University of Pennsylvania.
• Duran, H. (2019). 5 Soru: 6-8 Ekim Olayları, SETA, https://www.setav.org/5-soru-6-8-ekim-olaylari/ (10.02.2021)
• Deutsche Welle (DW). (29.05.2016). https://www.dw.com/tr/hendek-sava%C5%9Flar%C4%B1nda-sona-gelindi/a-19291491 (13.02.2021)
• Habertürk internet gazetesi. (08.05.2013). https://www.haberturk.com/gundem/haber/842617-cekilme-basladi (9 Şubat 2021)
• Gül, M. (2016). Güvenlikteki kavramsal değişim ve Türkiye’nin güvenlik yaklaşımı ve politikalarına etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016, 21 (1), s.303-320.
• Kayhan Pusane, Ö. (2014). Türkiye’nin Kürt Sorunu: Arap Baharı ile değişen yurtiçi ve bölgesel dinamikler. Uluslararası İlişkiler, 11 (41), s. 115-138.
• Kök, S. Tekerek, M. (2012). Sokak siyasetinden sosyal ağlara yeni aktivizm: Arap Baharı deneyimi, II. Bölgesel Sorunlar ve Türkiye Sempozyumu 1-2 Ekim 2012.
• Lieberman, E. S. (2002). Taxation data as ındicators of state-society relations: Possibilities and pitfalls in cross-national reserach. Studies in comparative ınternational development, 36(4), 89-115.
• Mastanduno, M., Lake, D. A., ve Ikenberry, G. J. (1989). Toward a realist theory of state action. International studies quarterly, 33, 457-474. Moles, P., ve Terry, N. (1997). The Handbook of international financial terms. Oxford: Oxford University Press.
• Örmeci, O. (2019). Barış Pınarı harekâtı başladı, uluslar arası ilişkiler analiz portalı (UİAP), http://uianaliz.org/haber/91/17/baris-pinari-harek%EF%BF%BDti-basladi (19.01.2021)
• Polat, Doğan Ş. (2020). Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askerî harekâtının amaçları ve sonuçları, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2020, 16 (33): 53-96
• Sayers, R. S. (1956). Financial Policy 1939-1945. London: Her majesty's stationery office.
• SIPRI, (2019), https://www.sipri.org/databases/milex (12.03.2021)
• Sözcü gazetesi, (5 Eylül 2018), https://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/pkk-operasyonlarinin-bilancosu-1131227/ (14.02.2021)
• Takvim gazetesi internet sayfası. (21.10.2019). MSB Barış Pınarı harekâtında kaç kişinin şehit düştüğünü açıkladı, https://www.takvim.com.tr/guncel/2019/10/21/msb-baris-pinari-harekatinda-kac-kisinin-sehit-dustugunu-acikladi (20.01.2021)
• T.C. Millî Savunma Bakanlığı resmî internet sayfası. (09.10.2019). “Barış Pınarı harekâtı başladı. https://www.msb.gov.tr/SlaytHaber/9102019-53737 (19.01.2021)
• Varlık, A.B. (2019). Zeytin Dalı harekâtı hakkında politik ve askerî değerlendirme, Merkez Strateji Enstitüsü Bilgi notu http://merkezstrateji.com/assets/media/15-190920-bn015-zeytin-dali-harekatinin-askerî-degerlendirmesi.pdf (18.01.2021)
• Yeşiltaş, M., Seren, M., Özçelik, N. (2017). Fırat Kalkanı harekâtı, harekâtın icrası, istikrarın tesisi ve alınan dersler. SETA, 2017,
• Yılmaz, G., (2017). Fırat Kalkanı Harekâtının İcrası, 2017, https://www.academia.edu/6492397/FIRAT_KALKANI_HAREKATININ_GEL%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%C4%B0_VE_SONUCU (16.01.2021)
• Zielinski, R. C. (2014). Confronting the Costs of War Project, War finance data documentation, Version 2.0, Boston University, http://sites.bu.edu/cappella/files/2016/01/CCWP-Codebook.pdf (24.02.2021)