İl Özel İdarelerinde İç Denetim Sisteminin Değerlendirilmesine İlişkin Bir Araştırma

Yıl 2010, Sayı: 77, 119 - 148, 01.06.2010

Süleyman Yaman Koçak Tamer Kavakoğlu

Öz

“Yönetim” kavramı olarak “bir örgüt yönetimi”nin ifade edildiği organizasyonlarda yönetim fonksiyonu kapsamında yapılan denetimden maksat iç denetimdir. Örgüt yönetiminin sorumluluğunda olan iç denetim, örgüt içerisinde oluşturulan kontrol iç kontrol ortamının etkinliğinin belirlenmesinde önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. İç denetim faaliyeti, bilinen klasik denetim çalışmalarının yanında danışmanlık hizmetlerini de kapsamaktadır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kamu yönetimimize çağdaş bir denetim uygulaması olan iç denetim sistemini getirmiştir. Bu sistemle birlikte uluslararası denetim standartları ve etik kuralları olan ve mevcut geleneksel denetim ve teftiş sistemini esaslı bir şekilde değiştiren yeni bir denetim anlayışı Türk kamu yönetimi sistemine girmiştir. Uluslararası boyutta kabul gören iç denetim; bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. Öncelikle iç denetim kavramı, iç denetimin kapsamı, türleri ve iç denetim mesleğinin standartları tanıtıldıktan sonra, yeni denetim anlayışının yerel yönetimlerin bir ayağını oluşturan İl Özel İdarelerindeki uygulamasını ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada İl Özel İdare iç denetçilerinin kurumlarındaki iç denetim hakkındaki algılamaları ve beklentileri analiz edilmektedir

Anahtar Kelimeler

İç denetim, iç kontrol, kamu yönetimi, İl Özel İdareleri

AN INVESTIGATION ON THE EVALUATION OF INTERNAL AUDITING SYSTEM IN SPECIAL PROVINCIAL ADMINISTRATIONS

Öz

Law number 5018, The Public Financial Management and Control Law has brought a new modern auditing system which is called internal auditing in our public administration. Turkish administration system has changed the current classical inspection understanding with the international rules and ethic values by this law. Internal audit is internationally defined as; an independent, objective assurance and consulting activity designed to add value and improve an organization’s operations. It has been studied and introduced internal auditing terms, the contents and types, vocational standards, than understanding and expectations’ of internal auditors of Special Provincial Administrations on internal auditing will be pointed out by analysis

Anahtar Kelimeler

Internal auditing, internal control, public administration, special provincial administrations

Kaynakça

• Abdioğlu, H. (2008), “İç Denetim Alanında Mesleki Yetkinliklerin Güçlendirilmesi Enstitüsünün Yetkinlik Tanımlamaları”, Sayıştay Dergisi, S: 68.
• Arayışları ve İngiltere ve İrlanda İç Denetçiler
• Acar, İ.A. (2008), “İç Denetim-Stratejik Plan-Performans Yönetimi Çerçevesin- de Kavramsal Değerlendirmeler”, Yerel Siyaset Dergisi, S: 26, s.79-83.
• Alptürk, E. (2008), İç Denetim Rehberi, Maliye ve Hukuk Yay., Ankara.
• Aksoy, T. (2008), “Kamuda İç Kontrol ve İç Denetim”, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara.
• Akşam, A. (2005), “İç Denetim Mesleği, İlkeleri, Uluslararası İç Denetim Standartları ve Değerlendirilmesi”, Yeterlilik Tezi, Hazine Müsteşarlığı Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Arcagök, M.S., Erüz, E. (2006), “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi”, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayını, İstanbul.
• Avrupa İç Denetim Enstitüleri Konfederasyonu (2005), Avrupa’da İç Denetim Durum Raporu, Fransa.
• Avrupa Komisyonu (2009), Türkiye İlerleme Raporu, 14 Ekim, Brüksel.
• Candan, E. (2006), “Kamu İdarelerinde İç Kontrol Sistem ve Süreçlerinin Tasarlanması, Uygulanması ve Geliştirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar”, Mali Yönetim ve Denetim Dergisi, S:38.
• Coşkun, A., Karabeyli, L. (2007), “Etkin Devlette Performans Denetimi ve Türkiye Deneyimi”, XXII. Türkiye Maliye Sempozyumu, Antalya.
• Gezmiş, H. (2008), “Yüksek Denetim ve Türkiye Uygulaması”, Kamutürk Dergisi, S:1
• Gülşen, H., Karaarslan, E., Kızılkaya, E., Hastürk, M., Kerimoğlu, B. ve Kulaksız, H. (2007), “Merkezi Yönetim Kapsamındaki Kamu İdareleri İçin Devlet Muhasebesi”, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, Ankara.
• İç Denetim Koordinasyon Kurulu (2009), “2008 Yılı Kamu İç Denetim Genel Raporu”, (14.09.2009).
• http://www.idkk.gov.tr/web/guest/home
• Koçberber, S. (2008), “Dünyada ve Türkiye’de Denetim Etiği”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 68.
• Memiş, M. Ü. (2007), “Türkiyedeki İç Denetim Profilinin Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C: 16, S: 1.
• Memiş, M. Ü. (2006), “İç Denetimin Yönetim Fonksiyonlarının Yerine Getirilmesindeki Rolü: Türkiyedeki Büyük İşletmeler Üzerinde Bir saha Araştırması”, Çukurova Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana http://sosyalbilimler.cu.edu.tr/tezler/1262.pdf (29.09.2009).
• Midyat, C. S. (2007), “Teftiş ve Geleneksel Denetimden İç Denetime: Yapılan Düzenlemeler, Sorunlar ve Tereddütlü Hususlara İlişkin Değerlendir- meler”, (28.08.2009).
• Özer, H. (1997), Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Sayıştay Yay., Ankara.
• Özeren, B. (2000), İç Denetim, Standartları ve Mesleğin Yeni Açılımları, Sayıştay Yayınları, Ankara.
• Önder, M.F. (2008), “Türk Hukukunda İç Denetim ve Uluslararası Standartlara Uyumu”, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tamer, M. (2009), Açıklamalı-Yorumlu-İçtihatlı İl Özel İdareleri, Mustafa Tamer Stratejik Araştırmalar Vakfı Yay., İzmir.
• The IIA Research Foundation (2008), Uluslararası İç Denetim Standartları, Türkiye İç Denetim Enstitüsü, İstanbul.
• Toraman, C. (2002), “Gelişen Bilgi Teknolojilerinin Denetime Olan Etkisi”, Mali Çözüm Dergisi, S:62.
• Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Resmi Gazete
• http://www.rega.basbakanlik.gov.tr (Erişim Tarihi: 25.08.2009).
• Türkiye İç Denetim Enstitüsü, http://www.tide.org.tr/faaliyetler5.html (Erişim Tarihi: 26.08.2009).
• Uluslararası Yüksek Denetim Kuruluşları Örgütü (INTOSAI), http://www. intosai.org/blueline/upload/limadeklaren.pdf (26.08.2009)
• Yılmaz, R. (2009), Belediyelerde İç Kontrol El Kitabı, Türkiye Belediyeler Birliği Yay., Ankara.
• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu http://www.sp.gov.tr /documents/5018kmykk.pdf (Erişim Tarihi: 14.03.2010)