Yerel Yönetimlerin Yoksullukla Mücadelesi: Malatya Belediyesi Örneği

Yıl 2010, Sayı: 79, 63 - 96, 01.12.2010

S Mustafa Önen

Öz

Yoksullukla mücadelede, merkezi yönetim kadar yerel yönetimler de hayati öneme ve role sahiptirler. Bu çalışmada, Türkiye’de yerel yönetimlerin yoksulluk sorunu ile mücadeledeki rol ve sorumlulukları ele alınmış ve bu sorunun ortadan kaldırılması için yürüttükleri faaliyetler, Malatya Belediyesi örneği çerçevesinde incelenmiştir.kapsamda, Malatya Belediyesi’nin karşılıksız yardımlarının nitel ve nicel açıdan değişimi, yıllar itibariyle ortaya konularak farklı açılardan analiz edilmeye çalışılmıştır. Malatya Belediyesi’nin yoksullara hizmet vermek üzere kurmuş olduğu “Sağlık ve Sosyal İşler Müdürlüğü”nün faaliyetleri, verilerin sağlıklı tutulduğu 2003 yılından 2009 yılına dahil kadar olan dönemde karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur. Araştırmanın bulgularına göre, başta sağlık hizmetleri olmak üzere, yoksullara verilen hizmetlerde yıllar itibariyle ciddi düşüşler yaşanırken; buna karşılık sosyal hizmetlerde nisbi artışlar gerçekleşmiştir. Bu değişimin nedenleri ortaya konurken, sorunların çözümüne ilişkinbirtakım öneriler de geliştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele, Yerel Yönetimler, Malatya Belediyesi, Karşılıksız Yardımlar.

LOCAL GOVERNMENT’S FIGHTING WITH POVERTY: A CASE OF MALATYA MUNICIPALITY

Öz

of local government against poverty in Turkey were discussed and the activities towards to solve this problem were examined using the example of Malatya Municipality. In this context, both in quality and quantity, variations of these unpaid aids of Malatya Municipality were determined on annual basis and analyzed from different perspectives. The activities of the “Health and Social Affairs Directorship”, which were founded by Malatya Municipality to serve the poor, were revealed comparatively for the period from 2003 to 2009 included. According to the results of the research, it may be said that there is a significant decrease in health services but a relative increase in social services

Anahtar Kelimeler

Poverty, Fighting with Poverty, Local Government, Malatya Municipality, Unpaid Aids

Kaynakça

• Aktan, Coşkun Can (2002), “Yoksulluk Sorununun Nedenleri ve Yoksullukla Mücadele Stratejileri”, Yoksullukla Mücadele Stratejileri (C. Can Aktan Ed.), Hak-İş Konfedarasyonu Yayını, Ankara (15.12.2010).
• Aktan, Coşkun Can ve İstiklal Yaşar Vural (2002), “Yoksulluk: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri”, Yoksullukla Mücadele Stratejileri (C.Can Aktan Ed.), Hak-İş Konfedarasyonu Yayını, Ankara, (15.12.2010).
• Altan, Ömer Zühtü (2004), Sosyal Politika Dersleri, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Altun, Özlem (2007), Kent Yoksulluğunu Önlemede Kent Yönetimlerinin Rolü: Ankara Büyükşehir Belediyesi Örneği, Gazi Üniversitesi SBE, Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi, http://tez2.yok.gov.tr/, (20.12.2008).
• Arıcı, Kadir (1999), Sosyal Güvenlik Dersleri, Sargın Ofset Ltd. Şti., Ankara.
• Aydın, Ahmet Hamdi (2010), Yönetim Bilimi, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara.
• Aydın, Murat (2008), Sosyal Politika ve Yerel Yönetimler, Yedirenk Yayıncılık, İstanbul.
• Çukurçayır, Akif (2003), “Çok Boyutlu Bir Kavram Olarak Yönetişim”, Çağdaş Kamu Yönetimi I (Ed. Muhittin Acar- Hüseyin Özgür), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Çukurçayır, M. Akif ve Sipahi, Esra B. (2003), “Yönetişim Yaklaşımı ve Kamu Yönetiminde Kalite”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 50-51, Ankara.
• Dilik, Sait (1980), “Sosyal Güvenlik ve Sosyal Hizmetler Arasındaki İlişkiler”, Ankara Üniv. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (AÜSBFD), Cilt: XXXV.
• DPT (2000), Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001- 2005, TBMM Kararı, Karar No: 697, Karar Tarihi: 27.6.2000, Ankara.
• DPT (2006), Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara.
• Ergun, Turgay (2004), Kamu Yönetimi: Kuram, Siyasa, Uygulama, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayını (TODAİE) No: 322, Ankara.
• Eryılmaz, Bilal (2010), Kamu Yönetimi, Okutman Yayıncılık, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara.
• Gates, Jeff (2008), “Statistics on Poverty and Inequality” http://www.global policy.org/socecon/inequal/gates99.htm, (10.3.2008).
• Giddens, Anthony (2005), Sosyoloji, Güzel, Cemal (Yayına Hazırlayan), Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Göymen, Korel (2000), “Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yönetişim: Gereksinmeler, Önermeler, Yönelimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, Ankara.
• Güler, Birgül Ayman (2000), “Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi? Ademi Merkeziyetçilik mi?”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:9, Sayı:2, Ankara.
• Güler, Birgül Ayman (2009), Türkiye’nin Yönetimi –Yapı-, İmge Kitabevi, Ankara.
• Güven, Sami (2001), Sosyal Politikanın Temelleri, Ezgi Kitabevi, 3. Baskı, Bursa.
• Haughton, Jonathan – Khandker, Shahidur R (2009), Handbook on Poverty and Inequality, The World Bank Publications, Washington DC.
• Hazman, Gülsüm Gürler (2010), “Kentsel Yoksulluk Sorunu ve Belediyelerin Rolü”, Türk İdare Dergisi, İçişleri Bakanlığı Yay., Sayı: 467, Ankara.
• http://www.avrupakonseyi.org.tr/antlasma/aas_122.htm, “Avrupa Antlaşmaları Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, (26.03.2011).
• Kamu Yönetimi Sözlüğü (1998), Ömer Bozkurt, Turgay Ergun, Seriye Sezen (Der.), TODAİE Yayın No: 283, Ankara.
• Karakılçık, Yusuf ve Özcan, Ayşe (2005), “Yerellik (Subsidiarite) İlkesinin Türk Yerel Yönetim Dizgesinde Uygulanabilirliğinin İrdelenmesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:14, Sayı:4, Ankara.
• KAYA (Kamu Yönetimi Araştırma Projesi) (1992), Yerel Yönetimler Araştırma Grubu Raporu, TODAİE Yayını, Ankara.
• Keleş, Ruşen ve Yavuz, Fehmi (1989), Yerel Yönetimler, Turhan Kitabevi, 2. Baskı, Ankara.
• Keleş, Ruşen (1994), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, Genişletilmiş 2.Basım, İstanbul.
• Keleş, Ruşen (1995), “Hizmette Halka Yakınlık (Subsidiarity) İlkesi ve Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:4, Sayı:1, Ankara.
• Keleş, Ruşen ve Mengi, Ayşegül (2002), “Dünya Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Doğru”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:11, Sayı:4, Ankara.
• Kızılgöl, Özlem (2008), “Yoksulluğun Belirleyicileri: Türkiye Örneği”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Neşa Ofset, Cilt:45, Sayı:526, İstanbul.
• Kobak, Kadriye (2006), Yerel Yönetimlerin Yoksullukla Mücadelede Uyguladığı Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmet Programları, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, http://tez2.yok.gov.tr/, (20.12.2008).
• Koray, Meryem (2000), Sosyal Politika, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Koray, Meryem (2009), “Büyüyen Yoksulluk ve Yoksunluk Karşısında İnsan Hakları Tartışmaları”, Toplum ve Demokrasi, Yıl:3, Sayı:5, Ocak-Nisan.
• Koyuncu, Başak ve Coşkun, Bayram (2003), “Yerel Yönetimler ve Yerel Özerklik: Modeller ve Uygulamalar”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (Ed. Asım Balcı, Ahmet Nohutçu, Namık Kemal Öztürk ve Bayram Coşkun), Seçkin Yayıncılık, Birinci Baskı, Ankara.
• MacPherson, Stewart ve Silburn, Richard (1998), “The Meaning and Measurement of Poverty”, Dixon, John (Ed.), Poverty: A Persistent Global Reality, Routledge, Florence, KY, USA.
• Malatya Belediyesi (2000-2009), 2000- 2009 Mali Yıl İdare ve Kesin Hesap Dökümleri, Malatya.
• Malatya Belediyesi (2003-2009), Sağlık ve Sosyal İşleri Müdürlüğü’nün 2003- 2009 Yıllık Faaliyet Raporları, Malatya.
• Nadaroğlu, Halil ve Varcan, Nezih (2002), Yerel Yönetimler, Varcan, Nezih (Ed.), Anadolu Üniversitesi Yay. No: 953, Eskişehir.
• Ökten, Zeynep – Kale, Tancan (2009), “Türkiye’de Bölgesel Yoksulluğun Yapısı ve Yoksulluğa Karşı Politikalar”, Amme İdaresi Dergisi, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü (TODAİE), Cilt:42, Sayı:3, Ankara.
• Örs, Ferlal (2002), “Yoksullukla Mücadele ve Toplumsal İletişim”, Mülkiye, Mülkiyeliler Birliği Genel Merkezi Yayını, Cilt: XXXI, Sayı: 255.
• Smith, B.C. (1996), “Sustainable Local Democracy”, Public Administration and Development, Vol.16.
• Şengül, H. Tarık (1999), “Yerel Yönetim Kuramları: Yönetimden Yönetişime”, Çağdaş Yerel Yönetimler, TODAİE, Cilt: 8, Sayı: 3, Ankara.
• Şenses, Fikret (2006), Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk, İletişim Yayınları, 4. Baskı, İstanbul.
• Taşçı, Faruk (2010), Sosyal Politikalarda Can Simidi Sosyal Yardım, Nobel Yayın Dağıtım,1.Basım, Ankara.
• Tekeli, İlhan ve Ortaylı, İlber (1978), Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi, Ayyıldız Matbaası, Belediyecilik Araştırma Projesi Türk İdareciler Derneği Bilimsel Araştırmalar Dizisi Birinci Kitap, Ankara.
• Tekeli, İlhan (1983), “Yerel Yönetimlerde Demokrasi ve Türkiye’de Belediye- lerin Gelişimi”, Amme İdaresi Dergisi, TODAİE, Cilt:16, Sayı:2, Ankara.
• Tortop, Nuri (1993), “Güçlü Mahalli İdare Anlayışının Gelişmesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 2, Sayı: 2, Ankara, s. 3-10.
• Tortop, Nuri- İsbir, Eyüp G.- Aykaç, Burhan - Yayman, Hüseyin - Özer, Akif (2007), Yönetim Bilimi, Nobel Yayın Dağıtım, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 7. Baskı, Ankara.
• Tortop, Nuri- Aykaç, Burhan - Yayman, Hüseyin - Özer, Akif (2008), Mahalli İdareler, Nobel Yayın Dağıtım, 2.Baskı, Ankara.
• Tuncay, Can ve Ekmekçi, Ömer (2005), Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Beta Yay., 11. Bası, İstanbul.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2009), TÜİK Haber Bülteni 2008 Yoksulluk Çalışması http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=4151,(20.12.2010). Sayı: 205, 1 Aralık
• UNDP (BM Kalkınma Programı) (2008), “Strategies and Policies for Poverty Reduction”,http://www.undp.org/poverty/propoor.htm, (15.8.2007).
• World Bank (2010a), http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS /EXTPOVERTY/EXTPA/0,,contentMDK:22397595~pagePK:210058~piP K:210062~theSitePK:430367,00.html, “Poverty Net- Overview”, (17.12.2010).
• World Bank (2010b), http://siteresources.worldbank.org/EXTWBIGOVANTCOR /Resources/Pressrelease_7-2009.pdf, (29.08.2010).
• Yüksel, Fatih (2007), “Sosyal Devletin Dönüşüm Sürecinde Yerel Yönetimlerin Yeni İşlevleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, A.Ü Basımevi, 62 (1).