TAXPAYERS' RIGHTS AND PUBLIC SECTOR PRACTICES RELATED TO INTEREST

Yıl 2011, Sayı: 81, 3 - 32, 01.06.2011

Selami Er

Öz

countries and have recently attained an international level of recognition, developing in parallel with the fundamental individual rights. In public law, interest practices differ in as far as whether the debtor or creditor side is from public sector or an individual. Despite such an implementation may seem usual in our law system, which discriminates between the state and the taxpayer, it is seen that some laws and practices may result in consequences to the detriment of taxpayers beyond reasonable levels. Such laws and practices do not comply with the advanced and widely accepted taxpayers’ rights. In this paper, the issue will be examined on the basis of taxpayers’ rights, together with the relevant legislation over the interest practices in public sector, the overall implementation and the judicial rulings and the current status-quo will be criticized and alternative solutions will be proposed

Anahtar Kelimeler

Taxpayers’ Rights, Fundamental Rights, Interest, Legal Interest Rate

Mükellef Hakları ve Kamuda Faiz Uygulamaları

Öz

Bireylerin yükümlü oldukları konularda haklarının da bulunduğu düşüncesi ile gelişen mükellef hakları, birçok ülkede kabul edilmiş ve temel birey hakları ile paralel gelişerek son dönemlerde uluslararası düzeyde de kabul görür hale ulaşmıştır. Kamu hukukunda borçlu veya alacaklı tarafın kamu veya birey olmasına göre faiz uygulamaları değişiklik göstermektedir. Devlet ve mükellefin eşit konumda değerlendirilmediği ülkemiz hukuk sisteminde bu durum olağan karşılanabilse de kimi yasa ve uygulamaların makul ölçülerin üzerinde mükellefler aleyhine sonuçlar doğurabildiği görülmektedir. Bu yasa ve uygulamalar günümüzde gelişmiş ve yerleşmiş olan mükellef hakları ile çelişmektedir. Bu makalede, kamuda faiz uygulamaları ilgili mevzuat, uygulama ve yargı kararları ile ele alınarak konu mükellef hakları bağlamında değerlendirilecek, mevcut durumun kritiği yapılacak ve konu ile ilgili öneri getirilecektir

Anahtar Kelimeler

Mükellef Hakları, Temel Haklar, Faiz, Kanuni Faiz Oranı

Kaynakça

• ATO (2004), Aflar Tarihi Raporu, http://www.atonet.org.tr/yeni/index.php? p=198&l=1, (03.04.2010).
• Bentley, Duncan (2002), “The Significance of Declarations of Taxpayers' Rights and Global Standards for the Delivery of Tax Services by Revenue Authorities”, Bond University Law Papers, (11/05/2011).
• http://epublications.bond.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1034& context=law_pubs
• Birleşmiş Milletler Enformasyon Merkezi, “İnsan Hakları Evrensel Bildirisi”, www.uniankara.org, (02.05.2011).
• Candan, Turgut, “Vergilendirme Yöntemleri ve Uzlaşma”, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006.
• Çetin, Güneş; Gökbunar, Ramazan (2010), “Mükellef Haklarına Vergi İdaresi Çalışanlarının Bakışı”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:17, Sayı:1
• Çoban, Ali Rıza, “Inflation and Human Rights: Protection of Property Right Against Inflation Under the European Convention on Human Rights”, Essex Human Right Review, 2005, Vol:2/1.
• Dönmez, Recai (2004), “Yükümlü Hakları: Ortaya Çıkış Nedenleri ve Bir Kavramlaştırma Denemesi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 136, Nisan.
• Göksu, Hasan Tuna (2007), “Kanun Devletinden Hukukun Üstünlüğüne”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 64.
• Güzel, Ali; Ali Rıza Okur ve Nurşen Caniklioğlu (2009), Sosyal Güvenlik Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul.
• Saban, Nihal (2000); “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa ile Bir Vergi Kavramını Okumak; Vergi Kimlik Numarasına Dayalı Otomatik Bilgi İşlem Süreçleri”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyum Tebliği, 14-16 Mayıs 1998, MÜMAUM Yayın No: 12, İstanbul.
• OECD (1990), “Taxpayers’ rights and obligations – a survey of the legal situation in OECD Countries” Committee of Fiscal Affairs, 27 April 1990, http://www.oecd.org/pdf/M00023000/M00023881.pdf, (12.04.2011).
• OECD (2003), “Taxpayers’ Rights and Obligations – Practice Note”, OECD Committee of Fiscal Affairs Forum on Tax Administration, http://www.oecd.org/dataoecd/24/52/17851176.pdf, (02.05.2011).
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2006), Mükellef Hakları Bildirgesi, http://www.gib.gov.tr/index.php?id=476, (02.0.62011).
• Gerçek, Adnan (2006), “Vergilemede Mükellef Hakları ve Türkiye’deki Durumun İncelenmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 2006.
• Gerek, Şahnaz; Ali Rıza Aydın (2010), “Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku”, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Kaneti, Selim (1989), “Vergi Hukuku”, Filiz Kitapevi, İstanbul. Legal Hukuk, Vergi Hukukunda İlkeler, http://www.legalisplatform.net/mwginternal/de5fs23hu73ds/progress?id=J/W1u78ZUn, (03.04.2011).
• Maliye Bakanlığı (2001), Toplam Kalite Yönetimi El Kitabı, http://www.diyarbakirdefterdarligi.gov.tr/tky/elkitabi/elkitabi.htm, (01.06.2011).
• Maliye Bakanlığı (2003), Toplam Kalite Yöntemi Uygulama Projesi, http://www.maliye.gov.tr/kalite/MTKY/yanmenu/tky_proje/tkyup.ht m, (01.06.2011).
• Öden, Merih (2003), “Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi”, Yetkin Yayınları, Ankara.
• Mükellef Hakları Platformu (2006), “Mükellef Hakları Tüzüğü”, http://www.mukellefhaklariplatformu.com/?page=tuzuk, (03.06.2011).
• Özdemir, Muharrem (2009), “Gecikme Faizi”, http://www.alomaliye.com/ 2009/muharrem_ozdemir_gecikme_faizi.htm (01.12.2010).
• Parasız, İlker (1997), “Para, Banka ve Finansal Piyasalar”, Ezgi Kitapevi, Bursa.
• Seyidoğlu, Halil (1999), “Ekonomik Terimler”, Güzem Can Yayınları, İstanbul. World Taxpayers Association (2011), http://www.worldtaxpayers.org/ members.htm, (12.6.2011).
• Topakkaya, Arslan (2008), J.G.Fichte’de Devlet-Mülkiyet İlişkisi, Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi, Sayı: 11.
• Taş, Fatma (2007), “Vergi Mükelleflerinin Kayıt Düzenine İlişkin Ödevleri”, Maliye Dergisi, Sayı: 152.
• Seviğ, Veysi (2010), “Gecikme Zammı-Tecil Faizi Oranları Çok Yüksek”, Referans Gazetesi, (05.02.2010).
• Yiğitbaş, Mehmet ve Ünlü, Kemal (2011), “Yanlış veya Yersiz Alınan Primlerin Geri Verilmesi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 217.
• Yücel, Mehmet (2010), “Gecikme Faizi ve Gecikme Zammının Hukuki Mahiyeti, Uygulama Esasları ve Yüksek Gecikme Faizi/Gecikme Zammı Oranlarının Düşürülmesi Gerekliliği”, http://www.bilgilidenetim.com/ makale/goster/456, (02.12.2010)