Kamuda Stratejik Planlamaya Dayalı Performans Yönetimi: Türkiye Uygulaması ve Sorunlar

Yıl 2012, Sayı: 87, 121 - 142, 01.12.2012

Şeref Efe

Öz

Gelişmiş batı demokrasilerinde kamu yönetiminde verimliliği sağlama kaygısı performans yönetimi uygulamalarının temelini oluşturmaktadır. Performans yönetimi özünde kamuya tahsis edilen kaynakların daha iyi kullanılması üzerinde yoğunlaşmakta ve verimlilik yanında etkililik ve ekonomiklik kriterlerini de içermektedir. Türkiye’de performans yönetimini geliştirme çabaları 2002 öncesi dönemde bazı kuruluşların dar kapsamlı uygulamaları ile sınırlıdır. Kamu yönetimi reformunun önemli bir bileşeni olan ve 2005 yılında yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile stratejik planlama, performans esaslı bütçeleme ve performans raporlama süreçlerini içeren kapsamlı bir sistem düzenlenmiştir. Ne var ki stratejik yönetim sistemi olarak da adlandırılan bu sistemin beklendiği üzere uygulamada kamu kuruluşlarının kaynaklarını daha iyi kullanmalarına katkı sağladığı kuşkuludur. Bu, bir yandan kuruluşlara kaynakları üzerinde yeterli tasarruf serbestliğinin sağlanamamasından, diğer yandan da stratejik yönetim sisteminin temel unsurlarının uygun bir şekilde düzenlenip işletilmemesinden ve geliştirilmemesinden kaynaklanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Performans Yönetimi, Stratejik Yönetim, Verimlilik, Etkililik, Performans Denetimi.

PERFORMANCE MANAGEMENT BASED ON THE STRATEGIC PLANNING AT THE PUBLIC SECTOR: TURKISH EXPERIENCE AND THE PROBLEMS

Öz

The concern of ensuring efficiency in public management constitutes the base of performance management applications in developed western democracies. In its essence, performance management concentrates on using the resources allocated to the public wisely and it incorporates effectiveness and economy criteria as well as efficiency. Attempts to develop performance management were limited to partial implementation by some institutions in Turkey before 2002. As one of the most important components of public administration reform, the Law No: 5018 on Public Financial Management and Control which came into force in 2005, introduced a comprehensive system that included strategic planning, performance based budgeting and reporting on performance. However, it is doubtful that this system which is also called as strategic management system, contributed to the effective use of public resources by the public institutions in practice as expected. That was mainly because the institutions were not provided with enough flexibility to use their resources as well as the main elements of strategic management system were not adequately designed, developed and implemented

Anahtar Kelimeler

Performance Management, Strategic Management, Efficiency, Effectiveness, Performance Audit

Kaynakça

• Aguinis, Herman (2009), Performance Management, Pearson Education, New Jersey.
• Ağbal, Naci (2011), “Sempozyum Açılış Konuşması”, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu, 25-27 Mart 2011, Ege Üniversitesi.
• AK Parti (2002), Seçim Beyannamesi, AK Parti, Ankara.
• Behn, Robert (2000), Performance, People and Pay, , Erişim Tarihi: 01.01.2012.
• BÜMKO (2012), Performans Programları, Erişim Tarihi: 19.01.2012.
• Candan, Ekrem (2007), Türk Bütçe Sisteminde Performans Denetimi, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• Çevik, Hasan Hüseyin, Göksu, Turgut, Bilgiç, Veysel K., Karakaya, Muhittin, Seyhan, Kazım, Gül, Serdar Kenan (2008), Kamu Kurumlarında Performans Yönetimi, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Dinçer, Ömer, Yılmaz, Cevdet (2003), Değişimin Yönetimi İçin Yönetimin Değişimi, Başbakanlık, Ankara.
• DPT (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara.
• DPT (2006), Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu, Erişim Tarihi: 01.08.2012.
• Drucker, Peter F. (1980) “The Deadly Sins In Public Administration.” Public Administration Review 40.2 103-106.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) (2010), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2010- 2014 Stratejik Planı, ETKB, Ankara.
• Günal, Mehmet (2011), “5018 Sayılı Yasanın Hedefleri, Aksayan Yönleri, Çözüm Önerileri ve II. Dalga Mali Reform Çalışmaları”, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu, 25-27 Mart 2011, Ege Üniversitesi.
• Kaplan, Robert S., Norton, David P. (2007), Balanced Scorecard: Şirket Stratejisini Eyleme Dönüştürmek, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Kesik, Ahmet (2010) “Türkiye’de Yeni Bütçeleme Sistemi”, Dış Denetim Dergisi, Temmuz-Eylül 2010, SAYDER, Ankara.
• Leblebici, Doğan Nadi (2008) “Yönetim Bilimi Açısından Klasik Dönemi Hatırlamaya İlişkin Bir Çalışma”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 21.
• Maliye Bakanlığı (2008) 2008 Yılı Maliye Bakanlığı Performans Esaslı Bütçe Tasarısı, Maliye Bakanlığı, Ankara.
• Maliye Bakanlığı (2009) Performans Programı Hazırlama Rehberi, Maliye Bakanlığı, Ankara.
• Maliye Bakanlığı, (2011) 2010 Yılı Genel Faaliyet Raporu, Maliye Bakanlığı, Ankara.
• Maliye Bakanlığı, (2012) 2011 Yılı Genel Faaliyet Raporu, Maliye Bakanlığı, Ankara.
• Mutluer, Kamil (2001), “Panel: Güçlü Ekonomiye Geçiş Açısından İktisat ve Maliye Politikaları”, XVI. Türkiye Maliye Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, Antalya.
• Office of Program Policy Analysis and Government Accountability (OPPAGA) (1997), Performance-Based Budgeting in Context: History and Comparison, Report 96-77A, Florida, USA.
• Ömürgönülşen, Uğur (1997), “The Emergence of a New Approach to the Public Sector: The New Public Management”, AÜSBF Dergisi, 52: 517-566.
• Ömürgönülşen, Uğur (2002), “Performance Measurement in the Public Sector: Rising Concern, Prablems in Practice and Prospects”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 99-134.
• Özen, Ahmet (2008), Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• Özer, A. Kadir (1997), Gerçekçi Yönetişim, Varlık Yayınları, Ankara.
• Pollitt, Cristopher (2011), “Performance Blight and the Tyranny of Light? Accountability in Advanced Performance Measurement Systems”, Accountable Governance: Problems and Promises, Ed. Melvin J. Dubnick and H. George Frederickson, M.E. Sharpe, New York.
• Rutgers, Mark. R., Hendriekje van der Meer (2010), “The Origins and Restriction of Efficiency in Public Administration : Regaining Efficiency as the Core Value of Public Administration”, Administration & Society. V.20 I.10.
• Sayıştay Başkanlığı (2000a), 2000 Yılı Mali Raporu, Ankara.
• Sayıştay Başkanlığı (2000b), Performans ve Risk Denetim Terimleri (Derleme), Ankara.
• Sayıştay Başkanlığı (2009) 2008 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• Schachter, Hindy Lauer (2007), “Does Frederick Taylor’s Ghost Still Haunt the Halls of Government? A Look at the Concept of Governmental Efficiency in Out Time”, Public Administration Review, V.67 I.5 (September-October).
• Stiglitz, Joseph E. (1999), Economics of the Public Sector, W. W. Norton & Company, New York.
• Taylor, Frederick W. (1911), The Principles of Scientific Management, Project Gutenberg, , Erişim Tarihi: 15.01.2012.
• The White House (2012), Government Performance Results Act of 1993, , Erişim Tarihi: 13.08.2012.
• Türk Dil Kurumu (t.y.) Büyük Türkçe Sözlük, , Erişim Tarihi: 01.01.2012.
• Usta, Erhan (2011), “Mali Reform Süreci ve 5018 Sayılı Kanunun Genel Değerlendirmesi”, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu Kitabı, 25-27 Mart 2011, Ege Üniversitesi.
• Yılmaz, Anıl (2011), “Ülke ve Kurum Düzeyinde Strateji Yönetimi”, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu, 25-27 Mart 2011, Ege Üniversitesi.