Özel Hukukta Muacceliyet ve Temerrütün Vergi Hukukundaki Takas ve Tahsille Mukayesesi

Yıl 2018, Sayı: 109, 183 - 202, 01.06.2018

Bünyamin Çitil

Öz

Kamu İcra Hukukunda amme alacağının güvence altına alınmasını amaçlayan ve mahsup adıyla düzenlenen müessese, aslında bir takas müessesesidir. Tarhiyata konu edilen vergi ve cezaların, tahakkuk aşamasını tamamladıktan sonra ödeme emri veya 6183 sayılı Yasa’nın 37. maddesi uyarınca belirlenecek bir vade ile muaccel olması gerekir. Ancak bu idari işlemlerle muaccel olması gereken re’sen tarha konu vergi ve cezaların beyan edilmesi gereken döneme ait vadelerinin hatalı bir şekilde muacceliyet tarihi olarak kabulü ile takasa konu edilebildiği, uygulamada sıkça görülen bir durumdur. Cebri icra aşamasına gelmemiş borçların ancak rızaen ödenmesi mümkün iken, cebri icra şartlarının başlangıcı olabilecek ödeme emri veya 6183 sayılı Yasa’nın 37. maddesi uyarınca düzenlenecek bir bildirimden önce takas yöntemi kullanılmamalıdır. Bu gibi durumlarda takas yönteminin kullanılması, bu yöntemin istisnai özelliğinin aşılmasına ve haciz gibi genel tahsil yöntemine dönüşmesine, dolayısıyla hukuka aykırı sonuçlar doğurmasına yol açacaktır.

Anahtar Kelimeler

Borç, Mahsup, Takas, Muaccel, Güvence.

A COMPARISON OF MATURITY AND DELINQUECY IN CIVIL LAW WITH BARTER AND DEBT COLLECTION IN TAX LAW

Öz

Deduction in public executive law, which aims to secure public receivables, is actually an interchange mechanism. Taxes and penalties, which are subjects of assessment, must be mature with a payment order or a maturity date identified according to Clause 37 of Law no. 6183 after the completion of accrual. However, it is a common occurrence in practice that these tax and penalties, which must be matured by administrative proceedings, can be a subject of interchange when the maturity dates of the period that should be declared are accepted as the date of the accrual by mistake. Although debts that are not subject to compulsory execution can only be paid willingly, interchange should not be employed before payment order or another form of notice prepared according Clause 37 of Law no. 6183, which can be considered as the origin of compulsory execution conditions. Employment of interchange in these cases will violate the principle of exceptional usage of this method causing it to become a generic collection method similar to seizure and will bear unlawful results.

Anahtar Kelimeler

Debt, Deduction, Interchange, Maturity, Guarantee.

Kaynakça

• AKBABA, Ahmet (2014), Fransız İdari Yargı Sistemine Bakış, Ankara Barosu Dergisi, S. 2014/2. Anayasa Mahkemesi Kararı, 18.10.2005 tarih ve E:2003/7, K:2005/71 sayılı karar, 22.02.2006 tarih ve 26088 sayılı Resmi Gazete.
• Candan, Turgut (2007), “Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun” Ankara
• Danıştay, 9. Dairesi, E. 1994/179, K. 1994/5451, 29.12.1994 sayılı Kararı.
• Çelik, Binnur, “Takas-Mahsup Farklılığı ve Takasın Kamu Alacaklarını Koruyan Bir Müessese Olmasının Nedenleri”, www.mevzuatdergisi. com/2000/03a/01.htm, (Erişim Tarihi: 23.11.2017).
• Danıştay 9. Dairesi, 29.12.1994 gün ve E:1994/179, K:1994/5451 sayılı Karar, www.basarmevzuat.com, (Erişim Tarihi: 03.04.0218).
• Danıştay 9. Dairesi, 31.01.2007 gün E:2006/147, K:2007/261 sayılı Karar, www.uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi: 19.12.2017).
• Danıştay 9. Dairesi, 31.05.2016 gün ve E:2016/1603,K:2016/5306 sayılı Karar, www.Uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi: 09.12.2017).
• Danıştay 3. Dairesi, 6.3.2017 gün ve E:2016/3736, K:2017/1475 sayılı Karar, www.uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi:19.12.2017).
• Danıştay 10. Dairesi, 03.07.2017 gün ve E:2014/223, K:2017/3465 sayılı Kararı, www.Uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi:12.12.2017).
• Doğrusöz, Bumin, “İki Numaralı İhbarname ve Dava Yolu”, 13.07.2009 günlü Referans Gazetesi, (Erişim Tarihi: 23.11.2017).
• Feyzioğlu, Feyzi Necmettin (1977), Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Cilt II, İstanbul.
• Gözler, Kemal (2010), İdare Hukuku Dersleri, Bursa.
• Kayan, Ahmet (2000), “Verginin Tarihsel Gelişimi ve Sebep Olduğu Bazı Önemli Olaylar”, Maliye Dergisi, sayı 135.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Hüseyin Hatemi, Rona Serozan, Abdülkadir Arpacı (1998), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul.
• Organ, İbrahim ve Neslihan Coşkun Karadağ (2012), “Türk Vergi Yargısında Yürütmenin Durdurulması II”, ÇÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 21, Sayı 3.
• Öncel, Mualla, Ahmet Kumrulu, Nami Çağan (2002), Vergi Hukuku, Ankara.
• Öncel, Mualla, “Türk Vergi Hukukunda Takas” http://dergiler.ankara.edu.tr/ dergiler/38/307/2935.pdf, (Erişim Tarihi: 19.11.2017).
• Reisoğlu, Safa (2013), Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul.
• Taner, Selda (2016), Vergi Hukukunda Takas, Yüksek Lisans Tezi, acikarsiv. ankara.edu.tr/browse/32080/Taner.pdf., (Erişim Tarihi: 23.11.2017).
• Temlik ve Vergi Borçlarına Takas Konulu Muhasebat Genel Tebliği, (12. Seri Nolu), 20.02.2004 tarih ve 25379 -1 Mükerrer Resmi Gazete.
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı, 11.09.2013 gün ve E: 2013/12- K:2013/1077 sayılı Karar, https://www.kararara.com/forum/viewtopic. php?f=193&t=44458, (Erişim Tarihi: 17.11.2017).
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 09.11.2017 gün ve E: 2016/7654, K.2017/15643 sayılı Karar, www.uyap.gov.tr, (Erişim Tarihi: 03.01.2018).
• Yılmaz, Ejder (1982), “Medeni Yargılama Hukukunda Islah”, İstanbul.