INDIVIDUAL PERFORMANCE EVALUATION IN TURKISH PUBLIC ADMINISTRATION AND COUNTRY EXAMPLES

Yıl 2020, Sayı: 119, 69 - 97, 21.01.2021

M. Serdar Erbaş Önder Kutlu

Öz

The success of public entities and state in general depends on transferring high policy documents, such as medium term programs, to the strategic plans and actions plans of those entities and implementing those plans effectively. Institutional performance and individual performance of public officers should be at sufficient levels so that public entities can achieve the goals and objectives set in their strategic plans and higher policy documents. Building an individual performance evaluation and management system to evaluate individual performance, evaluating the individual performance of public officers and using the results in proper fields are important for increasing the success of public entities and public officers. The practice of individual performance evaluation for maintaining the high performance of skilled personnel is implemented in some public entities in Turkey as well as in with many countries. This study aims to facilitate making future predictions by presenting the individual performance evaluation practices in the public management systems of other countries in comparison to the practices in Turkey. It examines the country examples from the pioneering countries in individual performance practices, namely the USA and the UK in the Anglo-Saxon tradition; Germany and France in continental European tradition; and the examples from the European Union (EU), where the individual performance evaluations of public officers are widespread practices. The experience obtained from the existing practices for evaluating the individual performance of public officers and the results of other country practices indicate that the use of individual performance evaluation is important, and that it is necessary to revisit the classification system in Law no. 657 along with the performance management system. For this purpose, this study presents a framework considering the lessons learned from other country practices and a comparative approach of the performance evaluation system, which is a significant need for Turkish public administration.

Anahtar Kelimeler

Individual Performance Evaluation, Performance Management, Classification Systems, Turkish Public Administration, Performance Evaluation Country Examples.

TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE BİREYSEL PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ VE ÜLKE ÖRNEKLERİ

Öz

Kamu kurumlarının ve genel olarak devletin başarısı, kalkınma planı, orta vadeli program gibi üst politika belgelerinin kurumların stratejik plan ve eylem planlarına aktarılması ve bu planların etkin olarak uygulanabilmesine bağlıdır. Kamu kurumlarının stratejik planlarında ve daha üst politika belgelerinde belirlenen amaç ve hedeflerine ulaşabilmeleri ve başarılı olabilmeleri, kurumsal performansın ve kamu görevlilerinin bireysel performanslarının yeterli düzeyde olmasını gerektirmektedir. Kamu çalışanlarının bireysel performanslarının değerlendirilmesini sağlayacak bir bireysel performans değerlendirme ve yönetim sistemi kurulması ve bireysel performansın değerlendirilmesi ile sonuçlarının uygun alanlarda kullanılması kamu kurumlarının ve kamu görevlilerinin başarı düzeyinin artırılmasında önem taşımaktadır. Nitelikli çalışanların performanslarının yüksek tutulabilmesi için bireysel performans değerlendirme uygulaması, pek çok ülke ile beraber Türkiye’de de bazı kamu kurumlarında uygulanmaktadır. Çalışmada, diğer ülkelerin kamu yönetimi sistemlerindeki bireysel performans değerlendirme uygulamaları ile Türkiye’deki uygulamaların birlikte ve karşılaştırmalı biçimde ortaya konması suretiyle geleceğe yönelik öngörüde bulunma imkânı sağlanması amaçlanmıştır. Bireysel performans uygulamalarında önde gelen ülkeler olan ve Anglo-Sakson geleneğinden gelen ABD ve İngiltere ile kıta Avrupası geleneğinin önde gelen ülkeleri olan Almanya ve Fransa ülke örnekleri ile kamu çalışanlarının bireysel performans değerlendirmesi uygulamalarının yaygın olduğu bir uluslararası kuruluş olan Avrupa Birliği (AB) örnekleri konu kapsamında incelenmiştir. Kamu görevlilerinin bireysel performanslarının değerlendirilmesine yönelik mevcut uygulamalardan elde edilen tecrübeden ve diğer ülke deneyimlerinden kamu çalışanları için uygulamaya konulacak bireysel performans değerlendirme sisteminde faydalanılmasının önem taşıdığı, 657 sayılı kanunda belirlenen sınıflandırma sisteminin de performans yönetim sistemi ile birlikte yeniden ele alınmasının gerekli olduğu değerlendirilmektedir. Bu amaçla Türk kamu yönetimi için önemli bir ihtiyaç olan performans değerlendirme sisteminin karşılaştırmalı bir anlayışla ve değişik ülke uygulamalarından çıkarılacak dersler dikkate alınarak geliştirilmesi için bir çerçeve ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Performans Değerlendirmesi, Performans Yönetimi, Sınıflandırma Sistemi, Türk Kamu Yönetimi, Performans Değerlendirmesi Ülke Örnekleri

Kaynakça

• AB Komisyonu (2018), AB Komisyonu Üye Ülkelerde Kamu Yönetimi Özellikleri ve Performans Raporu, Erişim Tarihi: 07.12.2020.
• Ağcakaya, Serpil (2009), Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü ve Benzer Tip Belediyelerde Mali Performans Uygulamaları, Sosyo-Ekonomi Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 1.
• Ateş, Hamza; Harun Kırılmaz, Sabahattin Aydın (2007), Sağlık Sektöründe Performans Yönetimi, Ankara: Asil Yayın.
• Balkan, Dursun (2019), Performans Ölçüm Sistemleri, Gece Yayınları, Ankara.
• Bilge, Semih (2007), Belediyelerde Performans Ölçümü (BEPER) Projesi, E-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık Elektronik Dergi, Sayı: 59.
• Bilgin, Kamil Ufuk (2007), Kamuda Ölçülebilir Denetime Hazırlık, Sayıştay Dergisi, Sayı: 65.
• Çapar, Selim (2010), “Almanya’da Kamu Personel Sistemi”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 466.
• Efe, Aydın (2013), “Sicilli Ahval Kayıtlarına Göre Payaslı Memurlar”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 23.
• Ekici, Semra (2014), Kamu ve Özel Kesimde 3P, Performans Ölçümü, Değerlendirmesi, Denetimi, Ankara: Maya Akademi Yayın.
• Erarslan, M. Tarık, Ahmet Tozlu (2011), Kamu Yönetiminde Performansa Dayalı Ücret Sistemi, Sayıştay Dergisi, 81. Sayı.
• Erbaş, Muhammet Serdar (2015), Kamu Kurumları ve Kalkınma Ajanslarında İç Kontrol Sistemi ve Akreditasyon, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Erbaş, Muhammet Serdar (2020), “Türkiye’de Sağlık Kurumlarında Performans Uygulamaları”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Eren, Veysel (2020), “Kamuda Performans Ölçüm Modelleri ve Performans Ölçütleri”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Eroğlu, H. Tuğba (2020), “Kamuda Performans Yönetiminin Bileşenleri ve Aktörleri”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Eryılmaz, Bilal (2015), Kamu Yönetimi, 8. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Findley, Carter V. (2011), Kalemiyeden Mülkiyeye Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi, (Çev: Gül Çağalı Güven), 2. Baskı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları: İstanbul.
• Göksel, Aykut (2013), Performans Değerleme Sistemi Tasarımı ve Uygulama Araçları Geliştirilmesi Örneği, 2. Baskı, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Hemici, Farouk and Kontogeorga, Georgia (2020), Performance Measurement in Public Auditing and Challenges for Supreme Audit Institutions (SAIs), Sayıştay Dergisi, 32 (117): 39-55.
• İçişleri Bakanlığı (2009), 2008 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.sp.gov.tr/upload/xSPRapor/files/uZyPQ+ICISLERI_BAKANLIGI_2008_FAALIYET_RAPORU.pdf, Erişim Tarihi: 11.12.2020.
• İnalcık, Halil (2014), Devlet-i Aliye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-II, İstanbul:İşbankası Kültür Yayınları.
• İnce, Murat (2020), “Kamuda Performans Yönetiminin Yerleşmesinde Sayıştayın Rolü”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2013), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2017), Orta Vadeli Program 2018-2020, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Karasoy, H. Alpay (2014), Türk Kamu Yönetiminde Performans Yönetimine Bir Bakış, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 10, Sayı 22.
• Karatepe, Selma; Kurnaz, Salim (2019), “Kamu Yönetiminde Liyakat İlkesi: İngiltere Örneği Üzerinden Türkiye İçin Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019/1 Sayı.
• Kayar, Nihat (2016), Kamu Personel Yönetimi, Ekin Yayınevi: Bursa.
• Kutlu, Önder (2012), Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi, 2. Basım, Konya: Çizgi Yayınevi.
• Kutlu, Önder (2020), “Performans Bilgisinin Kullanım Alanları”, (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Mondy, R. Wayne (2017), Human Resources Management, 13. Baskı, (Çev. Ed:Tozkoparan, Güler; Çolak, Murat), Prentice Hall, Baskı: Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Nohutçu, Ahmet (2016), Kamu Yönetimi (12. Baskı), Savaş Yayınevi: Ankara.
• OECD (2005), Performance-Related Pay Policies Across 12 OECD Countries: Brief Overview, http://www.oecd.org/governance/pem/35156844.pdf; Erişim Tarihi:18.12.2020.
• OECD (2020), Performance Related Pay for Government Employees Report, http://www.oecd.org/gov/pem/performancerelatedpayforgovernmentemployees.htm; Erişim Tarihi:18.12.2020.
• OPM (2020a), Office of Personnel Management-USA Brief Information, https://www.opm.gov/policy-data-oversight/senior-executive-service/compensation/#awards, Erişim Tarihi: 05.04.2020.
• OPM (2020b), ABD Kamu Çalışanı Performans Ölçüm Rehberi, ABD Personel Yönetimi Ofisi, file:///C:/Users/mserdar.erbas/Desktop/ABD%20OPM%20personel%20 performans%20ölçüm%20rehberi.pdf; Erişim: 27.12.2020.
• Önder, Özgür (2016), Türk Bürokrasisi ve Bürokratik Elitizm, Kampüs Yayıncılık: Kütahya.
• Özer, Mehmet Akif; Sökmen, Alptekin; Akçakaya, Murat; Özaydın, Mehmet Merve (2017), İnsan Kaynakları Yönetimi, Gazi Kitabevi: Ankara.
• Sağlık Bakanlığı (2020), Sağlık Bakanlığı Girişimsel İşlemler Listesi, 02/04/2020 tarihli 49022165-010.99-269 sayılı Makam Onayı ile Yeni Tıbbi İşlemler Yönergesi eki, https://khgmekodemedb.saglik.gov.tr/TR,64878/yeni-tibbi-islemler-yonergesiyayimlandi.html, Erişim: 17.12.2020.
• Sağlık Bakanlığı (2019), Sağlık Bakanlığı Sözleşmeli Yönetici Performans Değerlendirme Yönergesi, https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/31432,yonergeekcfb62d08- e140-4b4c-9193-6ee5d624b1e8pdf.pdf?, Erişim Tarihi: 18.12.2020.
• Sayıştay Başkanlığı (2014), Performans Denetimi Rehberi, https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/95906369/files/mevzuat/Rehberler/Performans_Denetim_Rehberi.pdf; Erişim Tarihi: 11.11.2020.
• Staronova, Katarina (2017), Performance Appraisal in the EU Member States and the European Commission. Survey Commissioned by the Slovak EU-Presidency. Bratislava: Government Office.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2018), Orta Vadeli Program 2019-2021, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019), On Birinci Kalkınma Planı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Ankara.
• Şeker, Ş. Abdullah (2019), Sağlık Hizmetlerinde Performans Yönetimi, (Editörler: Tekin Avaner, Recep Fedai), Türkiye’de Sağlık Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
• TODAİE (2017), 2006 Yılı Faaliyet Raporu, https://silo.tips/download/trkye-ve-orta-douamme-dares-enstts-genel-mdrl; Erişim Tarihi: 11.12.2020.
• Tozlu, Ahmet (2014), Kamu Kesiminde Performans Değerlendirme Sistemi, Kalkınma Bakanlığı Uzmanlık Tezi, Ağustos, Yayın No: 2908.
• Uğuz, Eşki Hülya (2010), İngiliz Kamu Personel Yönetimine Genel Bir Bakış: Kamu Hizmetlerine Giriş, Performans Değerlendirme ve Disipline İlişkin Düzenlemeler, Sayıştay Dergisi, Sayı: 78, Ankara.
• US Department of Labor (2020), MOG Major Occupational Groups, https://www.bls.gov/ncs/ocs/ocsm/comMOGADEF.htm; (Erişim Tarihi: 01.12.2020).
• Uygun, Serdar Vural; Göküş, Mehmet (2020), “Kamuda Performans Yönetimi ve Kamu Performans Yönetiminin Tarihsel Gelişimi” (Editör: Eren, Veysel; Eroğlu, H. Tuğba), Kamuda Performans Yönetimi, Kavram, Kuram, Uygulama, Nobel Yayınevi: Ankara.
• Uzun, Yaşar (2008), İnsan Kaynakları Yönetiminde Bir Uygulama Örneği: İngiltere Sayıştayı, Sayıştay Dergisi, 70. Sayı.
• Yıldız, Günay (2017), Gelişimi Üzerinden İşlevsel Bir Kamu Personel Rejimi, ÇOMÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2(4), 31-52.