KAMU HARCAMALARININ DIŞLAMA ETKİSİNİN NARDL YÖNTEMİ İLE SINANMASI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Sayı: 134, 459 - 482, 15.12.2024

Merve Kocaman

https://doi.org/10.52836/sayistay.1559190

Öz

Kamu harcamalarındaki artış ve azalışların özel yatırımlar üzerinde oluşturduğu etki politika yapıcılar açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada pozitif ve negatif kamu harcaması şoklarının özel yatırımlar üzerindeki etkilerinin kısa ve uzun dönemde tespit edilmesi amacıyla, Türkiye’ye ait 1990-2023 dönemini kapsayan yıllık veriler kullanılmış, özel yatırımlar ve kamu harcamaları değişkenlerinin yanında bağımsız değişken olarak faiz oranı, reel efektif kur ve ticari dışa açıklık değişkenleri analize dâhil edilmiştir. NARDL modelinden elde edilen bulgulara göre, kamu harcamalarındaki artışlar özel yatırımları azaltırken, kamu harcamalarındaki azalışlar özel yatırımları artırmaktadır ve negatif şokun etkisi daha baskındır. Faiz oranlarındaki artışlar özel yatırımları azaltırken, faiz oranlarındaki azalışlar özel yatırımlarda artışı beraberinde getirmektedir ve pozitif şokun etkisi daha baskındır. Keza ticari dışa açıklıktaki bir artış özel yatırımlarda artışa sebep olurken, ticari dışa açıklıktaki bir düşüş özel yatırımlarda düşüşü beraberinde
getirmektedir ve negatif şokun etkisi daha baskındır. Sonuç olarak Türkiye için kamu harcamalarının özel yatırımları dışladığı ve Klasik görüşün geçerli olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dışlama etkisi, kamu harcamaları, özel yatırımlar, nardl

Kaynakça

• Ahmed, H. ve Miller, S. M. (2000). Crowding-out and crowding-in effects of the components of government expenditure. Contemporary Economic Policy, 18(1), 124-133.
• Akıncı, A. ve Yıldız, F. (2018). Maliye politikasının ekonomik büyüme üzerindeki etkinliği: Türkiye uygulaması. Sayıştay Dergisi, (110), 125-156.
• Arize, A.C., Malindretos, J. ve Igwe, E.U. (2017). Do Exchange Rate Changes Improve the Trade Balance: An Asymmetric Nonlinear Cointegration Approach. International Review of Economics & Finance, 49, 313-326.
• Bairam, E. ve Ward, B. (1993). The externality effect of government expenditure on investment in OECD countries. Applied Economics, 25(6), 711-716.
• Barro, R. J. (1990). Government spending in a simple model of endogenous growth. Journal of Political Economy, 98(5), S103-S126.
• Başar, S., Polat, Ö. ve Oltulular, S. (2011). Crowding out effect of government spending on private investments in Turkey: A cointegration analysis. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(8), 11-20.
• Başar, S. ve Temurlenk, M. S. (2007). Investigating crowding-out effect of government spending for Turkey: A structural VAR approach. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 95-104.
• Berument, H. ve Doğan, B. (2004). The asymmetric effects of government spending shocks: empirical evidence from Turkey. Journal of Economic and Social Research, 6 (1), 33 51
• Carvelli, G. (2023). The long-run effects of government expenditure on private investments: a panel CS-ARDL approach. Journal of Economics and Finance, 47(3), 620-645.
• Engle, R.F. ve Granger, C.W. (1987). Co-integration and error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
• Furceri, D. ve Sousa, R. M. (2011). The impact of government spending on the private sector: Crowding-out versus crowding-in effects. Kyklos, 64(4), 516-533.
• Geddafa, T. (2023). Trends and determinants of domestic private investment in Ethiopia: Time series analysis. Cogent Engineering, 10(2), 2283293.
• Gönül, A. (1998). Bütçe açıklarının finansmanı ve ekonomik etkileri. Uzmanlık Tezi. DPT.
• Gülbay Yiğiteli, N. (2024). Kamu Harcamalarının İşsizlik Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Örneğinde Dinamik Bir Panel Veri Analizi. Sayıştay Dergisi (133), 297-322.
• Gültekin, E. ve Temiz, M. (2020). Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Özel Yatırım İlişkisi Açısından Dışlama Etkisinin Analizi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(2), 110-126.
• Hur, S. K., Mallick, S. ve Park, D. (2014). Fiscal policy and crowding out in developing Asia, Environment and Planning C: Government and Policy, 32(6), 1117-1132.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration-with Applications to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
• Kaytancı, U. B. (2017). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Dışlayıcılık ve Tamamlayıcılık Etkilerinin Araştırılması. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 1-14.
• Kim, Y. J. ve Lee, J. Y. (2014). Sluggish recovery from the financial crisis: crowding-out effect and contagion. Global Economic Review, 43(4), 408-428.
• Kocaman, M. ve Biçerli, M. K. (2021). Para ve maliye politikalarının işsizlik üzerindeki asimetrik etkileri: Türkiye uygulaması. Maliye Dergisi, 181, 19-44.
• Kuştepeli, Y. (2005). Effectiveness of Fiscal Spending: Crowding out and/or Crowding in. Yönetim ve Ekonomi, 2(1), 185-92.
• Levine, R. ve Renelt, D. (1992). A sensitivity analysis of cross-country growth regressions. The American economic review, 942-963.
• Munir, K. ve Riaz, N. (2019). Macroeconomic effects of fiscal policy in Pakistan: a disaggregate analysis. Applied Economics, 51(52), 5652-5662.
• Newey, W. K. ve West, K. D. (1986). A Simple, Positive Semi-Definite, Heterokesdaticity and Autocorrelation Consistent Covariance Matrix. NBER Technical Paper: No. 55.
• Omitogun, O. (2018). Investigating the crowding out effect of government expenditure on private investment. Journal of Competitiveness, 10(4), 136-150.
• Park, J. K. ve Meng, X. (2024). Crowding out or crowding in? Reevaluating the effect of government spending on private economic activities. International Review of Economics & Finance, 89, 102-117.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. ve Smith, R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P.C. ve Hansen, B.E. (1990). Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I (1) Processes. The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
• Rahman, Z. U. ve Ahmad, M. (2019). Modeling the relationship between gross capital formation and CO 2 (a) symmetrically in the case of Pakistan: an empirical analysis through NARDL approach. Environmental Science and Pollution Research, 26, 8111-8124.
• Serin, Ş. C. ve Demir, M. (2023). Does Public Debt and Investments Create Crowding-out Effect in Turkey? Evidence from ARDL Approach. Sosyoekonomi, 31(55), 151-172.
• Shin, Y., Yu, B. ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework. In Festschrift in Honor of Peter Schmidt, Springer, New York, NY, 281-314.
• Uysal, D. ve Mucuk, M. (2004). Crowdıng-Out (Dışlama) Etkisi: Türkiye Örneği (1975-2000). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(5), 158-171.
• Ünsal, M. E. (2020). Crowding-out effect: evidence from OECD countries. İstanbul İktisat Dergisi, 70(1), 1-16. Yavuz, N. Ç. (2005). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Özel Sektör Yatırım Harcamalarını Dışlama Etkisinin Testi (1980-2003). Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 269-284.
• Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.