YAŞLI SAĞLIK HİZMETLERİ: TÜRKİYE-NORVEÇ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2019, Yıl: 2019, Sayı: 1, 13 - 27, 01.04.2019

Serhan Şahinli , Mehveş Tarım

https://doi.org/10.35375/sayod.532383

Cited By: 5

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye ve Norveç’in yaşlı sağlık
hizmetleri sistemlerini karşılaştırmalı olarak değerlendirmek ve sonuçlarını
yorumlamaktır. Çalışmada, nitel
araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Türkiye ve Norveç 1000 kişi başına düşen doktor ve hemşire
sayıları açısından değerlendirilirse, 2000 ile 2016 yılları arasında her iki
ülke içinde hekim başına düşen hasta sayısı azalma göstermiş olmasına rağmen
Türkiye’de yıllar itibariyle ciddi bir fark yokken, Norveç’te ciddi bir azalma
görülmektedir. 1000 kişi başına düşen hastane yatak sayılarına ilişkin OECD
verileri değerlendirildiğinde ise Türkiye ve Norveç’de toplam nüfus ve bunun
içindeki yaşlı nüfus oranı yükselmesine karşın,  Norveç’te 2008 yılından sonra yatak sayısı
oranları azalma eğilimine girmiş, Türkiye’de ise tam tersi şekilde artışlar
görülmüştür. Toplam huzurevleri sayıları değerlendirildiğinde, Türkiye’nin 2016
yılı itibariyle toplam huzurevi sayısı 367’dir. Norveç’in ise aynı yıl toplam
huzurevi sayısı 955’dir. Türkiye ve Norveç’in toplam GSYİH’den yaşlı bakım
hizmetlerine ayırdığı pay incelendiğinde bu oranlarda ciddi farklılıklar
bulunmaktadır. Türkiye’de toplam 564 milyon lira harcama yapılırken, Norveç’in
ise 74 milyon lira harcama yaptığı tespit edilmiştir. Karşılaştırmalı yaşlı sağlık hizmetleri perspektifinde her iki
ülke karşılaştırıldığında, yaşlı sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi, sağlık
harcamaları içerisindeki yaşlılara ayrılan pay, bakımevleri sayıları, sağlık
insan gücü sayıları açısından temel farklılıklar olduğu görülmektedir. Kuşkusuz
iki ülkenin yaşlı sağlık hizmetleri sistemini değerlendirmek için daha kapsamlı
çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Sağlık, Türkiye, Norveç

Kaynakça

• Aközer M, Nuhrat C, Say Ş. 2011. Türkiye’de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması. Aile ve Toplum Dergisi, 7, 103-104.
• Ateş M. 2011. Sağlık sistemleri gerekli kitap. İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Aydın M. 2014. Evde bakım hizmeti alan kişilerde sık karşılaşılan tıbbi ve sosyal sorunlar, Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Balcı A, Kırılmaz H. 2007. Yeni kamu yönetimi anlayışının Türk sağlık sektörüne yansımaları içinde sağlık ekonomisi ve sağlık yönetimi, (Aktan C. C, Saran U). İstanbul, Aura Kitapları.
• Bayri O. 2013. Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin kurum ve kapsam olarak gelişimi ve sosyal güvenlik adaleti, Sosyal Güvenlik Dergisi, 3, 2, 18-60.
• Çohaz A. 2010. Türkiye’de yaşlı ve yaşlılara sunulan bakım hizmetleri, Akademik Geriatri Dergisi, 122-126.
• Dahl U, Steinsbekk A, Jenssen S, Johnsen R. 2014. Hospital discharge of elderly patients to primary health care, with and without an intermediate care hospital- aquaitativestudy of health professionals experience, İntenational Journal of Integrated Care As.
• Gemlik N. 2018. Kıdemli yaştakiler için politikalar. İstanbul, Nobel Yayıncılık.
• Gupta N. 2013. Models of social and health car for elderly in Norway. Idian Journal of Gerontology, 27, 4.
• Jacobsen F. F. 2015. Understanding public elderly care policy in Norway: a narrative analysis of governmental white papers. Journal of Aging Studies, 34, 199-205.
• Kalkınma Bakanlığı (DPT). 2007. Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı. Yayın No DPT: 2741.
• Karabağ H. 2007. Evde sağlık bakım hizmetlerinin Türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin hekimlerin görüşleri ve kardiyoloji hastaları için hastane destekli evde bakım hizmetleri model önerisi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Karahan A, Güven S. 2002. Kamu politika süreci teorik perspektifler, Geriatri Dergisi, 5, 4.
• Karahanoğulları Y. 2013. Norveç ekonomisine ve kamu maliyesine genel bir bakış. Maliye Dergisi 164, 233-258.
• Karasar N. 2014. Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara, Nobel Yayınları.
• Kırılmaz H, Amarat M, Ünal Ö. 2017. Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri sağlık sistemlerinin karşılaştırmalı analizi. Strategic Public Management Journal, 3, 78-104.
• Koç O, Kurtluk E, Bayraktar G. 2012. 18-24 Mart yaşlılara saygı haftası, Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara.
• Marshall C, Rossman G. 2006. Designing qualitative research. London, Sage Publications.
• Nacak O. 2015. Yeni kamu yönetimi ve Türkiye’de kamu politikalarının oluşturulması: aktör temelli biz analiz, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Neuman W. L. 2009. Social research methods: qualitative and quantitative approaches. USA, Pearson Education-Allyn Bacon.
• Norway Nasjonalt Fagorgan for Kompetansepolitikk. 2016. The elderly and health care. http://www.Samfun¬nskunnskap.no. (Erişim Tarihi: 24.12.2018).
• Oğlak S. 2011. Türkiye’de yaşlı bireylerin bakım gereksinimlerine yönelik yaşadığı ortamda sunulacak bakım modelleri, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13, 4, 111-130.
• Öz F. 1999. Yaşlılıkta psiko-sosyal özellikler, Sosyal Hizmetler Dergisi, 9, 19-27.
• Özbabalık D, Hussein S. 2017. Demans Bakım Modeli Raporu, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği, 2008.
• Özmete E, Hussein S. 2017. Türkiye’de yaşlı bakım hizmetleri raporu: Avrupa’dan en iyi uygulama örnekleri ve Türkiye için bir model tasarımı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
• Pınar R. 2010. Türkiye’de evde bakımda mevcut durum. Akademik Geriatri.
• Punch K. 2005. Introduction to social research. London, Sage Publications.
• Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Dönüşüm, 2003. http:/www.saglik.gov.tr/TR,11415/saglikta-donusum-programi.html. (Erişim Tarihi: 27.12.2018).
• Sargutan E. 2006. Ülkelerin karşılaştırmalı sağlık sistemleri. Hacettepe Üniversitesi.
• Soysal H. 2015. Yaşlılık olgusu bağlamında yaşlılık memnuniyetine sosyolojik bir bakış: Karabük yücel huzurevi örneği, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Karabük.
• Uslu F, Terzioğlu F. 2015. Dünyada ve Türkiye’de palyatif bakım eğitimi ve örgütlenmesi, Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4, 81-90.
• Yıldırım A, Şimşek H. 2004. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayınları.
• http://eyh.aile.gov.tr/yayin-ve-kaynaklar/yasli-bakim-hizmetleri/turkiye-de-sosyal-hizmet-uygulamaları. (Erişim Tarihi: 25.12.2018).
• www.dicle.edu.tr. (Erişim Tarihi: 24.12.2018).
• www.oecd.org/norway/ (Erişim Tarihi: 24.12.2018).
• http://www.oecd.org/turkey/ (Erişim Tarihi: 24.12.2018).