GENÇ FUTBOLCULARDA YÜKSEK ŞİDDETTE YÜKLENME SONRASINDA TOPARLANMA DİNAMİKLERİ.

Yıl 2011, Cilt: 22 Sayı: 3, 93 - 103, 01.06.2011

Alper Aslan Alpay Güvenç Tahir Hazır Caner Açıkada

Öz

Anahtar Kelimeler

-

GENÇ FUTBOLCULARDA YÜKSEK ŞİDDETTE YÜKLENME SONRASINDA TOPARLANMA DİNAMİKLERİ.

Öz

Bu çalışmanın amacı, supramaksimum şiddette The aim of this study was to compare recovery speed yüklenme sonrasında bazı fizyolojik değişkenlere ilişkin toparlanma hızının farklı mevkilerdeki futbolcular arasında karşılaştırılmasıdır. Çalışmaya 13 defans, 13 orta saha ve 11 forvet olmak üzere toplam 37 genç futbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırma grubundaki sporcuların dinlenik, Wingate testi sırasında ve testi takip eden 20 dakikalık toparlanma döneminde oksijen tüketimi (VO2), ve kalp atım hızı (KAH) değerleri ölçülmüştür. Ayrıca, Wingate testi öncesinde, testin tamamlanmasının hemen ardından ve takip eden 3 dakikalık aralıklar ile kan laktat (LA) konsantrasyonları belirlenmiştir. Maksimum oksijen tüketimi (VO2maks) ve 4 mmol/L LA koşu hızı değerleri ise 100 m’lik dairesel parkurda uygulanan modifiye mekik testi süresince solunum gazlarının toplanması ve testin her hız aşamasının sonunda alınan kan örnekleri yardımıyla belirlenmiştir. VO2 ve KAH değerlerine ilişkin toparlanma yüzdesi aşağıdaki eşitlik yardımıyla belirlenmiştir. [(Test Ortalaması – Dinlenik Ortalama) – (Toparlanma Dakikasındaki Ortalama – Dinlenik Ortalama) x 100 / (Test Ortalaması – Dinlenik Ortalama)]. LA eliminasyon hızının göstergesi olarak ise test sonrasında ulaşılan zirve LA konsantrasyonunun yarılanma süresi (LAys) kabul edilmiştir. İncelenen değişkenler açısından mevkiler arasında fark olup olmadığı tek yönlü varyans analizi ile test edilmiştir. Defans, orta saha ve forvet mevkilerinde oynayan futbolcuların VO2maks ve 4 mmol/L LA koşu hızı değerleri benzer bulunmuştur (p>0.05). Aynı şekilde, VO2ve KAH değerleri açısından toparlanmanın ilk 3 dakikası içerisinde (hızlı toparlanma periyodu) ve sonrasında (yavaş toparlanma periyodu) toparlanma hızlarının mevkiler arasında benzer olduğu saptanmıştır (p>0.05). Ayrıca, LAys değerleri açısından da mevkiler arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Bu sonuçlar, aerobik antrenmanlılık düzeyi benzer olan müsabaka dönemindeki genç futbolcularda supramaksimum bir yüklenme ardından toparlanma dinamiklerinin mevkiler arasında benzer olduğunu göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Toparlanma, Oksijen tüketimi, Kalp atım hızı, Kan laktatı

Kaynakça

• Aslan A. (2007). Futbolda Oyun Dinamiklerinin
• İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Bangsbo J. (1994). The physiology of soccer: with special reference to intense intermittent exercise. Acta Physiologica Scandinavica, 15 Suppl, 619, 1-156.
• Bogdanis GC, Nevill ME, Boobis LH, Lakomy HK, Nevill AM. (1995). Recovery of power output and muscle metabolites following 30 s of maximal sprint cycling in man. Journal of Physiology, 482 (2), 467-480.
• Colantonio E, Barrosi RV, Kiss MAP. (2003). Oxygen uptake during Wingate tests for arms and legs in swimmers and water polo players. Revista Brasileira de Medicano do Esporte, 9(3), 141-144.
• Fitzsimons M, Dawson B, Ward D. (1993). Cycling and running test of repeated sprint ability. Australian Journal Science Medicine and Sport, 25, 82 – 87.
• Gastin PB. (2001). Energy system interaction and relative contribution during maximal exercise. Sports Medicine, 31(10), 725-741.
• Gore CJ, Withers RT. (1990). Effects of exercise
• intensity and duration on postexercise metabolism. Journal of Applied Physiology, 68(6), 2362-2368.
• Gupta S, Goswami A, Sadhukhan AK, Mathur DN. (1996). Comparative study of lactate removal in short term massage of extremities, active recovery and a passive recovery period after supramaximal exercise sessions. International Journal of Sports Medicine, 17(2), 106 -110.
• Guvenc A, Acikada C, Aslan A, Ozer, K. (2011). Daily physical activity and physical fitness in 11-to 15-year-old trained and untrained Turkish boys. Journal of Sports Science and Medicine, 10, 502-514.
• Hagberg JM, Hickson RC, Ehsani AA, Holloszy JO. (1980). Faster adjustment to and recovery from submaximal exercise in the trained state. Journal of Applied Physiology, 48, 218–224.
• Hazır T. (2000). Aerobik Dayanıklılığın Değerlendirilmesinde Mekik Koşusunun Güvenirliği ve Geçerliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Al-Hazza HM, Almuzaini KS, Al-Refaee SA, Sulaiman MA, Dafterdar MY, Al-Ghamedi A, Al-Khuraiji KN. (2001). Aerobic and anaerobic power characteristics of Saudi elite soccer players. Journal of Sports Medicine and Physical. Fitness, 41 (1), 54 – 61.
• Karlı U, Güvenç A, Aslan A, Hazır T, Açıkada C. (2007). Influence of Ramadan fasting on anaerobic performance and recovery following short time high intensity exercise. Journal of Sports Science and Medicine, 6, 490 - 497.
• Kevin RS, Darlene AS. (1997). Excess postexercise oxygen consumption and recovery rate in trained and untrained subjects. Journal of Applied Physiology, 83, 153-159.
• Kuzon WM, Rosenblatt JD, Huebel SC, Leatt P, Plyley MJ, McKee NH ve diğ. (1990). Skeletal muscle fiber type, fiber size, and capillary supply in elite soccer players. International Journal of Sports Medicine, 11, 99 – 102.
• Lohman TG, Roche AF, Martorell R. (1991). Anthropometric standardization reference manual. Champaign, IL: Human Kinetics.
• Mohr M, Krustrup P, Bangsbo J. (2003). Match performance of highstandart soccer players with special reference to development of fatigue. Journal of Sports Sciences, 21, 519 – 528.
• Inbar O, Bar-Or O, Skinner JS. (1996). The Wingate Anaerobic Test, Human Kinetics, Champaign, IL.
• Ostajic SM, Stojanovic, MD, Calleja, GJ. (2011). Ultra short-term heart rate recovery after maximal exercise: relations to aerobic power in sportsmen. The Chinese Journal of Physiology, 54(2), 105-110.
• Powers S, Howley E. (1997). Exercise Physiology. Dubuque: Brown and Benchmark Publishers.
• Quistorff B, Johansen L, Sahlin K. (1993). Absence of phosphocreatine resynthesis in human calf muscle during ischaemic recovery. The Biochemical Journal, 291(3), 681-686.
• Spencer M, Bishop D, Dawson B, Goodman C. (2005). Physiological and metabolic responses of repeated- sprint activities specific to field-based team sports. Sports Medicine, 35(12), 1025 -1044.
• Stolen T, Chamari K, Castagna C, Wisloff U. (2005). Physiology of soccer: An update. Sports Medicine 35(6), 501 – 536.
• Stupnicki R, Gabrys T, Szmatlan UG, Tomaszewski P. (2010). Fitting a single-phase model to the post-exercise changes in heart rate and oxygen uptake. Physiological Research, 59, 357- 362.
• Taoutaou Z, Granier P, Mercier B, Mercier J , Ahmaidi S, Prefaut C. (1996). Lactate kinetics during passive and partially active recovery in endurance and sprint athletes. European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology 73(5), 465-470.
• Thomas C, Sirvent P, Perrey S, Raynaud E, Mercier J. (2004). Relationships between maximal muscle oxidative capacity and blood lactate removal after supramaximal exercise and fatigue indexes in humans. Journal of Applied Physiology 97(6), 2132-2138.
• Tomlin DL, Wenger HA. (2001). The relationship between aerobic fitness and recovery from high intensity intermittent exercise. Sports Medicine, 31(1), 1-11.
• YSI Life Sciences. (2003). YSI 1500 Sport Operating Manuals, Yellow Springs, Ohio 45387 USA.