Beden Eğitimi ve Spor Eğitiminde Sosyal Sorumluluk Programları ve Türkiye’deki Yeri

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 1, 1 - 14, 31.05.2019

Bijen Filiz

https://doi.org/10.17644/sbd.394546

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, beden eğitimi
ve spor eğitiminde kullanılan sosyal sorumluluk programları araştırılmış;
Türkiye’de hangi programların kullanıldığını belirlemek için yapılan
araştırmalar incelenmiş ve bu programlarla ilgili mevcut durum ortaya
konmuştur. Ayrıca, bu çalışmada araştırmacılara, öğretmenlere, program
yapıcılara ve yöneticilere beden eğitimi ve spor eğitiminde kullanılan sosyal
sorumluluk programları hakkında farkındalık kazandırılmak istenmiştir.
Çalışmada literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda,
Türkiye’de beden eğitimi ve spor eğitiminde sosyal sorumluluk programlarıyla
ilgili az sayıda çalışmaya rastlanılmış; Bireysel ve Sosyal Sorumluluk, Spor
Eğitimi, Akran Öğretimi ve İşbirliğine Dayalı Öğrenme modellerine dayalı
programların kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu araştırma, öğrencilere sosyal
sorumluluk davranışlarının kazandırılması için beden eğitimi ve spor eğitiminde
çeşitli programların kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal sorumluluk, Öğretim modeli, Öğretim programı, Beden eğitimi ve spor

Social Responsibility Programs in Physical Education and Sport Education and Their Positions in Turkey

Öz

In this study, social
responsibility programs used for physical education and sport education were
investigated, the researches performed to determine which programs had been
used in Turkey were reviewed, and the current situation related to these
programs was demonstrated. In addition, in this study it was aimed to raise
awareness about social responsibility programs used in physical education and
sport education for researchers, teachers, programmers and managers. Literature
search method was used in the study. As a result, a few research was found,
which was related to social responsibility programs for physical education and
sport education in Turkey and it was determined that learning model-based
programs based on Personal and Social Responsibility, Sport Education, Peer
Teaching and Cooperative Learning were used. This research shows that various
programs can be used in physical education and sport education to bring social
responsibility behaviors to students.

Anahtar Kelimeler

Social responsibility, Curriculum model, Teaching program, Physical education and sport

Kaynakça

• 1. Açıkgöz KÜ. (1992). İşbirlikli, Öğrenme, Kuram, Araştırma, Uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.
• 2. Altınkök M. (2014). İşbirliği ile öğretim yöntemine dayalı beden eğitimi derslerinin 9–10 yaş grubu çocukların problem çözme becerisi gelişimine etkisinin araştırılması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 101-109.
• 3. Ang SC. (2015). Developing Social and Emotional Learning in Physical Education: The Contextualised Appropriation of Sport Education. Thesis, Doctor of Philosophy (PhD). University of Waikato, Hamilton, New Zealand. 5 February 2018, https://hdl.handle.net/10289/10518.
• 4. Arun NC, Altay F, Çelenk B. (2010). 11. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi: Voleybol oyununun öğretiminde doğrudan öğretim ve akran öğretimi yaklaşımlarının erişiye etkisi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• 5. Atlı K, Mirzeoğlu AD, Erkut O. (2017). 4. Uluslararası Balkan Spor Bilimleri Kongresi: Akran öğretim modeli ile fiziksel etkinlik kartları uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• 6. Barfield JP, Hannigan-Downs S, Lieberman LJ. (1998). Implementing peer tutor strategies for practitioners. Physical Educator, 55(4), 211-220.
• 7. Barrett T. (2005). Effects of cooperative learning on the performance of sixth-grade physical education students. Journal of Teaching in Physical Education, 24, 88-102.
• 8. Bilgiç N. (2003). Sorumluluk Eğitimi. Ankara: Mamak Rehberlik Araştırma Merkezi.
• 9. Bulca Y. (2013). 55th ICHPER SD Anniversary World Congress 6 Exposition: The effects of TPSR model on middle school students’ self efficacy and responsibility. İstanbul.
• 10. Calhoon MB, Fuchs L. (2003). The effects of peer-assisted learning strategies and curriculum-based measurement on the mathematics performance of secondary students with disabilities. Remadial & Special Education, 24(4), 235-245.
• 11. Carpenter CD, Bloom LA, Boat MB. (1999). Guidelines for special educators: Achieving socially valid outcome. Intervention in School and Clinic, 34(3), 143- 149.
• 12. Cho JI, Hendrickson JM, Mock DR. (2009). Bullying status and behavior patterns of preadolescents with behavioral disorders. Education and Treatment of Children, 32(4), 655-671.
• 13. Ciotto CM, Gagnon AG. (2018) Promoting social and emotional learning in physical education. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 89(4), 27-33. doi: 10.1080/07303084.2018.1430625
• 14. Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning. (2012). 2013 CASEL Guide: Effective Social and Emotional Learning Programs. Preschool and Elementary School Edition. 09 February 2018, http://cdpsdocs.state.co.us/safeschools/Resources/CASEL%20 Collaborative%20for%20Academic%20Social%20Emotional%20Learning/CASEL%20Guide%20to%20Effective%20SEL%20Programs%202013.pdf
• 15. Çelen A. (2012). Spor Eğitimi Modeli ile İşlenen Voleybol Derslerinin Öğrencilerin Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor Erişi Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 16. Cohen EG. (1994). Restructuring the classroom: Conditions for productive small groups. Review of Educational Research, 64, 1-35.
• 17. Denham SA, Weissberg RP. (2004). Social-emotional learning in early childhood: What we know and where to go from here. (E Chesebrough, P King, TP Gullotta, M Bloom, Eds.). A Blueprint for the Promotion of Prosocial Behavior in Early Childhood (s. 13-50). New York: Kluwer Academic/ Plenum Publishers. 13 Mart 2017, http:// www.casel.org.
• 18. Doğu S, Altay F. (2010). 11. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi: Dans eğitiminde spor eğitimi modelinin ritim becerileri gelişimine etkisi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• 19. Doydu İ, Çelen A, Çoknaz H. (2013). Spor eğitimi modelinin öğrencilerin beden eğitimi ve spora karşı tutumuna etkisi. E-İnternational Journal of Educational Research, (4)2, 99-110.
• 20. Doydu İ, Çoknaz H. (2013). İlköğretim II. kademe ders dışı futbol çalışmasında uygulanan spor eğitimi modelinin öğrencilerin bilişsel, psikomotor ve oyun performansı erişi düzeylerine etkisi. International Journal of Human Sciences, (10)1, 925-958.
• 21. Dyson B. (2001). Cooperative Learning in an elementary school physical education program. Journal of Teaching in Physical Education, 21, 128-144.
• 22. Elias MJ. (2006). The connection between academic and social-emotional learning. (MJ. Elias, H. Arnold, Ed.). The Educator’s Guide to Emotional Intelligence and Academic Achievement Social-Emotional Learning in the Classroom (s. 4-14). Thousand Oaks, CA: Corwin Press. 13 Mart 2017, http:// www.casel.org.
• 23. Ennis C. (1999). Creating a culturally relevant curriculum for disengaged girls. Sport, Education and Society, 4(1), 31-49.
• 24. Ennis C, Solomon M, Satina B, Loftus S, Mensch J, McCauley M. (1999). Creating a sense of family in urban schools using the Sport for Peace curriculum. Research Quarterly for Sport and Exercise, 70, 273-285.
• 25. Escarti A, Gutierrez M, Pascual C, Llopis R. (2010). Implementation of the personal and social responsibility model to improve self-efficacy during physical education classes for primary school children. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 10(3), 387-402.
• 26. Filiz B. (2016). Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modelinin Sorumluluk Davranışlarının Kazandırılmasında Kullanılması: TVF Spor Lisesi Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Spor Bilimleri Fakültesi.
• 27. Filiz B. (2019). Using personal and social responsibility model for gaining leadership behavior in students. European Journal of Educational Research, 8(1), 157-168. doi: 10.12973/eu-jer.8.1.157
• 28. Girard K, Koch SJ. (1996). Conflict Resolution in the Schools: A Manual for Educators. San Francisco: Jossey-Bass.
• 29. Goudas M, Magotsiou E. (2009). The effects of a cooperative physical education program on student’s social skills. Journal of Applied Sport Psychology, 21, 356-364.
• 30. Görücü A, Yetim AA. (2009). İşbirliğine dayalı öğrenim destekli çoklu zekâ kuramı uygulamalarının ilköğretim beden eğitimi derslerindeki öğrenilen bilgilerin kalıcılığına etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, (2)11, 26–32.
• 31. Grineski S. (1996). Cooperative Learning In Physical Education. Champaign, IL: Human Kinetics.
• 32. Güneş B, Çoknaz H. (2010). Beden eğitimi dersi cimnastik ünitesinde işbirliğine dayalı öğrenmenin öğrencilerin erişi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 39, 207-219.
• 33. Hassandra M, Goudas M, Hatzigeorgiadis A, Theodorakis Y. (2007). A fair play intervention program in school olympic education. European Journal of Psychology of Education, 22(2), 99-114.
• 34. Hastie PA. (1996). Student role involvement during a unit of sport education. Journal of Teaching in Physical Education, 16, 88-103.
• 35. Hellison D. (1996). Teaching personal and social responsibility in physical education. (SJ Silverman, CD Ennis, Ed.). Student Learning in Physical Education: Applying Research to Enhance Instruction (p.241-254). Champaign, IL: Human Kinetics.
• 36. Hellison D. (2011). Teaching Responsibility Through Physical Activity (3th Edition). Champaign, IL: Human Kinetics.
• 37. Hellison D. (2014). Fiziksel Aktivite Yoluyla Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Öğretimi (B Filiz, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademi.
• 38. Hellison D, Walsh D. (2002). Responsibility- based youth programs evaluation: Investigating the investigations. Quest, 54, 292-307.
• 39. Hopkins S. (2000). Effects of Short-Term Service Ministry Trips on The Development of Social Responsibility in College Students. Unpublished Doctoral Thesis. George Fox University, Newberg.
• 40. Houston-Wilson C, Liberman L, Kasser S, Horton M. (1997). Peer-tutoring: A plan for instructing students of all abilities. The Journal of Physical Education. 68(6), 39-44.
• 41. Iserbyt P, Madou B, Vergauwen L, Behets D. (2011). Effect of peer mediated instruction with task cards on motor skill acquisition in tennis. Journal of Teaching in Physical Education, 30, 31-50.
• 42. Kam CM, Greenberg MT, Kusché CA. (2004) Sustained effects of the PATHS curriculum on the social and psychological adjustment of children in special education. Journal of emotional and behavioral disorders, 12(2), 66-78.
• 43. Keske AG. (2015). Beden Eğitimi Dersinde Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Modeli Uygulaması: Bir Eylem Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 44. Keske AG, Gürsel F. (2017). 6. Beden Eğitimi ve Spor Öğretiminde Yeni ve Yaratıcı Yaklaşımlar Sempozyumu: Orta öğretimde hümanistik felsefe ile bireysel ve sosyal sorumluluk modeli. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Mehmet Akif Ersoy Salonu.
• 45. Kiremitçi O, Doğan B. (2010). İşbirlikli öğrenme yöntemi ile düzenlenmiş dans eğitiminin öğrencilerin problem çözme becerilerinin gelişimine etkisi. E-Journal of New World Sciences Academy, (5)3, 178-186.
• 46. Koyuncuoğlu K. (2015). Spor Eğitimi Modeli ile İşlenen Cimnastik Derslerinin Öğrencilerin Bilişsel, Duyuşsal ve Psikomotor Erişi Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 47. Kwon K, Kim EM, Sheridan SM. (2012). A contextual approach to social skills assessment in the peer group: Who is the best judge? School Psychology Quarterly, 27, 121–133. doi:10.1037/a0028696.
• 48. Lakes KD, Hoyt WT. (2004). Promoting self-regulation through school-based martial arts training. Applied Developmental Psychology, 25, 283-302.
• 49. Lee O, Martinek T. (2009). Navigating two cultures: an investigation of cuıtures of a responsibility-based physical activity program and school.Research Quarterly for Exercise & Sport, 80(2), 230-240.
• 50. LMacPhail A, Kirk D, Kinchin G. (2004). Sport education: Promoting team affiliation through physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 23, 106-122.
• 51. Malecki CK, Elliot SN. (2002). Children’s social behaviors as predictors of academic achievement: A longitudinal analysis. School Psychology Quarterly, 17, 1–23. doi:10.1521/ scpq.17.1.1.19902.
• 52. Metzler M. (2011). Instructional Models for Physical Education. (3rd ed.). Scottsdale, AZ: Holcomb Hathaway.
• 53. Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Ortaokul 5-8. sınıflar beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. Ankara.
• 54. Mirzeoğlu AD, Munusturlar S, Çelen A. (2014). Akran öğretimi modelinin akademik öğrenme zamanına ve voleybol becerilerinin öğrenimine etkisi. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 25(4), 184–202.
• 55. Mirzeoğlu AD, Özcan G. (2015). Akran öğretimiyle işlenen okul deneyimi dersi hakkında öğrenci görüşleri ve kazanımları. Sport Sciences (NWSASPS), 2B0101, 10(4), 16-33.
• 56. Nansel TR, Overpeck M, Pilla RS, Ruan WJ, Simons-Morton B, Scheidt P. (2001). Bullying behaviors among US youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment. Journal of the American Medical Association, 285(16), 2094-2100.
• 57. Noddings N. (1992). The Challenge to Care in Schools: An Alternative Approach to Education. New York: Teachers College Press.
• 58. O’Donovan TM, MacPhail A, Kirk D. (2010). Active citizenship through sport education. Education, 38(2), 203-215.
• 59. Romance TJ, Weiss MR, Bockoven J. (1986). A program to promote moral development through elementary school physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 5, 126-136.
• 60. Rotter JB. (1966). Generalized expectancies for internal versus external locus of control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, 56 -67.
• 61. Siedentop D. (1994). Sport Education: Quality PE Through Positive Sport Experiences. Champaign, IL: Human Kinetics.
• 62. Taylı A. (2006). Akran Yardımcılığı Uygulaması Aracılığıyla Lise Öğrencilerinde Kişisel ve Sosyal Sorumluluğun Arttırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 63. Tozlu N. (1997). Eğitim Felsefesi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• 64. Tunçel Z. (2006). İşbirlikli Öğrenmenin Beden Eğitimi Başarısı, Bilişsel Süreçler ve Sosyal Davranışlar Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 65. Wasserman GA, Keenan K, Tremblay RE, Coie JD, Herrenkohl TI, Loeber R, ve diğ. (2003). Risk and Protective Factors of Child Delinquency. Rockville, MD: Office of Juvenile Justice and Delinquency Program.
• 66. Yalom I. (2001). Varoluşçu Psikoterapi. (Zİ Babayiğit, Çev.). (3. Baskı). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• 67. Yavuzer H. (1987). Çocuk Eğitimi El Kitabı. (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• 68. Zins JE, Elias ME. (2006). Children's Needs III. (GG Bear, KM Minke, Ed.). (p. 1-13). National Assocation of School Psychologists.
• 69. Zins JE, Weissberg R, Wang MC, Walberg HJ. (2004). Building Academic Success on Social and Emotional Learning: What Does The Research Say? New York: Columbia University Teachers College Press.