MODERNISM AND RELIGION IN THE PUBLIC SPHERE PARAMETERS

Yıl 2015, Sayı: 22, 1 - 20, 01.12.2015

Kemaleddin Taş Handan Özdemir Berköz

Öz

In this study, the parameters of public sphere, related with modernizm, which is one of the most important debates in social sciences are analyzed in the perspective of religion. The public sphere of which origins date back Ancient Greek and Roman Period and it is one of the basic themes of Englihtenment philosophy emerged with French Revolution. Due to the being a political realm trying to gain a place between state and society, the public sphere has always remained on the agenda. Many factors especially political, economical, cultural and social facts play role in the public sphere. In this sense the evolution, nature and limits of the public sphere have discussed by many philosophers. The dominant worldview of each time has influenced the idea of public sphere and its criticism. Accordingly in this study; departure from modern period, the relation between public sphere and religion are discussed and sociological analyzes related with the issue are carried out.

Anahtar Kelimeler

Public Sphere, Private Sphere, Modernism, Religion

MODERNİZMİN KAMUSAL ALAN PARAMETRELERİ VE DİN

Öz

Bu araştırmada, sosyal bilimlerde önemli tartışma alanlarından biri olan kamusal alan kavramının modernizmle ilgili olan parametreleri, din perspektifinde incelenmiştir. Kökenleri Eski Yunan ve Roma dönemlerine kadar uzanan Fransız Devrimi ile birlikte ortaya çıkan Aydınlanma Felsefesinin esas konularından biri olan kamusal alan, devletin ve toplumun arasında yer edinmeye çalışan politik bir alan olmasından dolayı sürekli gündemdeki sıcaklığını korumuştur. Başta politik, ekonomik, kültürel ve toplumsal olgular olmak üzere birçok unsur kamusal alanda rol oynamaktadır. Bu bağlamda kamusal alanın geçirdiği evrim, mahiyeti ve sınırları birçok düşünür tarafından ele alınmış ve tartışılmıştır. Her dönemin hâkim dünya görüşü, kamusal alan düşüncesini ve eleştirisini etkilemiştir. Bu doğrultuda araştırmada, modern dönemden hareketle kamusal alan ve din ilişkisi parametreler bağlamında tartışılmış ve konu ile ilgili sosyolojik analiz ve tespitler yapılmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kamusal Alan, Özel Alan, Modernizm, Din

Kaynakça

• AKGÜL, M., (2012), “Modernlik-Modernleşme, Postmodernlik, Sekülerleşme ve Din”, Ed.: Niyazi Akyüz-İhsan Çapcıoğlu, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ankara, Grafiker Yayınları
• AYTEKİN, A., (2014). Ulus-Devlet Bağlamında İsmet Özel’in Toplum, Millet ve Vatan Tasavvuru, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Isparta.
• BERGER, P., (2011). Kutsal Şemsiye “Dinin Sosyolojik Teorisinin Ana Unsurları”, Çev.: Ali Coşkun, İstanbul, Rağbet Yayınları. BERGER, P. L., BERGER, B., KELLNER, H., (1985), Modernleşme ve Bilinç, Çev.: Cevdet Cerit, İstanbul, Pınar Yayınları.
• BERGER, P. L., , (2002), “Dinî ve Toplumsal Kurumların Değişimi”, Der. ve Çev. Adil Çiftçi, Din ve Modernlik: Toplumbilim Yazıları I, Ankara, Ankara Okulu Yayınları.
• ÇETİNOĞLU, S., (2009), “Yurttaş ve Yurttaşlık”, http://www.izmirizmir.net/konuk-yazar-yurttas-veyurttaslik-sait-cetinoglu-y1145.html“21.01.2015”.
• ÇİĞDEM, A., (1999), Aydınlanma Düşüncesi, İstanbul, İletişim Yayınları. DEMİR, Ş., (2005). “Yurttaşlık Kavramı Ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi: Anayasal Yurttaşlık”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Tokat.
• DOBBELAERE, K., (2006), “Sekülerleşmenin Üç Yüzü: Toplumsal, Kurumsal ve Bireysel Sekülerleşme”, Haz.: Ali Köse, Laik Ama Kutsal, İstanbul, Etkileşim Yayınları.
• GÜNDOĞDU, Y., (2004), “Avrupa Birliği Yurttaşlığı Avrupa Kimliği Sorununa Çözüm Oluşturabilir mi?”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, C. 3, ss. 11-26.
• GÜNDÜZ, M. – GÜNDÜZ, F., (2007), Yurttaşlık Bilinci, Ankara, Anı Yayınları.
• GÜNGÖR, M., (2008), “Ulus-Devlet Yurttaşlığından Küresel Yurttaşlığa Türkiye’de Yurttaşlık Olgusu”, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Malatya.
• HABERMAS, J., (2002), Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akıbeti, Çev.: Medeni Beyaztaş, İstanbul, Bakış Yayınları.
• HABERMAS, J., (2005), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev.: Tanıl BoraMithat Sancar, İstanbul, İletişim Yayınları.
• HABERMAS, J., (2002), “Öteki” Olmak, “Öteki”yle Yaşamak, Çev.: İlknur Aka, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• HORKHEIMER, M., (2010), Akıl Tutulması, Çev.: Orhan Koçak, İstanbul, Metis Yayınları.
• JEANNIERE, A., (2000). “Modernite nedir?”, Çev.: Nilgün Tutal, Der.: Mehmet Küçük, Modernizm versus Postmodernizm, Ankara, Vadi Yayınları.
• JENKS, C., (2012), Temel Sosyolojik Dikotomiler, Çev.: İhsan Çapcıoğlu, Ankara, Birleşik Yayınları.
• KANT, I., (1984), Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt, Seçilmiş Yazılar, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• KARADAĞ, A., (2006), “Postmodernite ve Kamusal Alan: Mutlak Hakikat Arayışının Sonu”, Kamusal Alan ve Türkiye, Ed.: Ahmet Karadağ Ankara, Asil Yayınları.
• KESKİN, F., (1998), “Seyla Benhabib ile Söyleşi”, Cogito Dergisi, S. 15, ss. 132-140.
• KOMŞU, S., (2008), “Ulus Devlet, Türk Ulus Devlet Yapısı, Küreselleşme ve Türkiye”, Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• KÖROĞLU, C. Z., (2013), “Modern Kamusal Alana Eleştirel Yaklaşımlar: Genel bir Değerlendirme” (Postmodernizm, Feminizm ve Din), Turkish Studies, 8/6, Ankara, ss.431-457. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/2145411696_27K %C3%B6ro%C4%9FluCemileZehra-sos-431-457.pdf.
• KÖROĞLU, C. Z., (2014), “Kamusal Alan ve Din İlişkilerinde Yeni Dönem”, Turkish Studies, Vol. 9/5, Ankara, ss. 1487-1505. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/538112581_86K% C3%B6ro%C4%9FluCemileZehra-sos-1487-1505.pdf
• LUCKMANN, T. (2003), Görünmeyen Din “Modern Toplumda Din Problemi”, Çev.: Ali Coşkun-Fuat Aydın, İstanbul, Rağbet Yayınları.
• MARSHALL, T. H. & BOTTOMORE, T., (2000). Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Çev.: Ayhan Kaya, Ankara, Gündoğan Yayınları.
• OZANKAYA, Ö., (2000), Türkiye’de Laiklik -Atatürk Devrimlerinin Temeli- ,İstanbul, Cem Yayınları.
• ÖZBEK, M., (2004), “Kamusal Alanın Sınırları”, ed.: Meral Özbek, Kamusal Alan, İstanbul, Hil Yayınları.
• ÖZDEMİR, H., (2015). “Modern ve Postmodern Parametreler Bağlamında Kamusal Alan ve Din”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Isparta, 2015, s.38.
• ÖZKAN, M. A., (2012), “Türk Sinemasında ‘Bireysellik’ Okumaları: ‘Kaybedenler Kulübü’ ve ‘Pandora'nın Kutusu’ Örnekleri”, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• SARIBAY, A. Y., (2008), Global Bir Bakışla Politik Sosyoloji, İstanbul, Everest Yayınları.
• SERTEL, E., (2009), “Laiklik ve Türkiye’de Laiklik Sorunu”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
• TEMİZKAYA, E. (2015). “Postmodern İmge Toplumu: Sosyo-Psikolojik ve Felsefi Bir Analiz”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Isparta. TOPAKKAYA, A., (2007). “Modern Birey Kültü”, Felsefe Dünyası, C. 45, S. 45.
• TOURAINE, A., (1995), Modernliğin Eleştirisi, çev.: Hülya Tufan, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• TOURAINE, A., (1997). Demokrasi Nedir?, çev.: Olcay Kunal, İstanbul, YKY Yayınları.
• ULUÇ, Ö., (2011). “Kamusal Alanda Din”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• ÜNAL, M. S., (2012). “Bireycilik ve Din”, Ed.: Niyazi Akyüz-İhsan Çapcıoğlu, Din Sosyolojisi El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• ÜNAL, M. S., (2007). “Modern Toplumda Dinsel Bireycilik”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir.
• ÜNÜVAR, K., (2006). Osmanlı’da Bir Kamusal Mekân; Kahvehaneler, Ed.: Ahmet Karadağ, Kamusal Alan ve Türkiye, Ankara, Asil Yayınları. WACH, J., (1995). Din Sosyolojisi, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları