TÜRK DÜNYASINDA GÜL ÜZERİNE ÇEŞİTLEMELER

Yıl 2013, GÜL ÖZEL SAYISI, 59 - 74, 01.08.2013

Saim Sakaoğlu

Öz

“Yeryüzünde söylenmemiş söz yoktur ” derler, ben bu söze katılamıyorum. Hâlâ söylenecek pek söz vardır. Yıllardan beri farklı ortamlarda yapılan gül toplantılarından sonra da hâlâ söylenebilecek pek çok şey vardır. Ancak bizler daha önce söylenenlerin tamamının neler olduğunu bilemediğimiz için tekrara düşme endişesini taşıyoruz. Bu sebeple gül ile onun kelime ve kullanım alanları arasında dolaşacak ilgi çekici notları sunacağız. Gül kelimesinin aslının hangi dilden geldiğini ve ne gibi anlamları taşıdığını belki çoğumuz biliyor da acaba Türk topluluklarında bu güzel çiçeğe hangi adlar veriliyor, biliyor musunuz? Belki cevabını pek azımız verebilecektir. Gül ile musiki iki kardeş kavram gibidir. Âdeta bir şarkıyı veya türküyü gülsüz düşünmek imkânsızdır. Acaba adlarında gül kavramına yer verilen makamlar var mıdır? Gül, daima bir kadın adıdır, türevleri de… Acaba bu durumun dışına çıkıldığı görülüyor mu? Orada dün de gül yoktu, bugün de yok… Ama adında anlı şanlı bir gül kelimesi bulunan mekânlara ne diyeceğiz? Spor dallarında çeşitli adlar altında kupalar verilir. Acaba adında gül kavramı olan bir kupa var mıdır? Bunlar ve daha niceleri eğer yoksa hazırlanması düşünülen bir Gül Ansiklopedisi’nin çatısını oluşturabilir

Anahtar Kelimeler

Gül, ad, spor, musiki, deniz

VARIATIONS ON THE ROSE IN TURKISH WORLD

Öz

“There is no word unspoken in the world ” is said, I disagree that saying. There are still many words to say. Even after the gatherings about the rose in different places, there are still too many things to say. However we are concerned about telling the same repeatedly, because we don’t literally know what all previous sayings. Therefore we will present interesting notes going from the rose to between fields of its word and use. Maybe, most of us know from which language the word rose was derived and what it means, but do you know, which names were given to this beautiful flower in Turkish communities? Few of us will probably give the correct answer. The rose and music are like two sister concepts. It is nearly impossible to think about a song or ballad without rose. I wonder if there are names of modes including the concepts of the rose? The rose is the name of woman forevermore, its derivatives too... I wonder if it is seen that, it goes beyond this situation? There was no rose yesterday, as the same today... But, what about the names of the places including a renowned word of the rose? In sports, cups were awarded under various branches. I wonder if there is a name of cup-organization including a concept of the rose? These and more can set a ground for Encyclopedia of the Rose considered to be prepared, if it doesn’t exist

Anahtar Kelimeler

Rose, name, sports, music, sea

Kaynakça

• BAYTOP, T., Türkiye’de Eski Bahçe Gülleri, Ankara 2001, VII-VIII
• DEVELLİOĞLU, F., Osmanlıca -Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 3. bs. Ankara 1978.
• DÖNMEZ, Y., Bitki Coğrafyası, İstanbul 1985
• ERCİLASUN, A. B., Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü/Kılavuz Kitap I, Ankara, 1991, Kültür Bakanlığı Yayını.
• ERMİŞ, F. K., A’dan Z’ye Rüya Yorumları Ansiklopedisi, İstanbul [2012].
• Hürriyet ve Gözcü Gazeteleri, 26 Nisan 2012.
• IŞIK, İ., Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, c. 10/Y-Z+Ekler, Ankara 2006.
• KÜÇÜKGÜLDAL, E., “Türkçede Soyadları”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, 12 (2), 1979, 375-421 .
• Lügat-i Nâci, Muallim Naci ( hzl. Ahmet Kartal), Ankara 2009, Türk Dil Kurumu Yayını.