ZİNA HAKKINDAKİ BİR ÂYETİN İLETİŞİM PSİKOLOJİSİ AÇISINDAN TAHLİLİ

Yıl 2010, Sayı: 11, 163 - 178, 01.06.2010

Celalaettin Divekçi

Öz

Bu makale, “Zinaya yaklaşmayın Zira o yüz kızartıcı bir iştir, kötü bir yoldur.” (17. Isrâ, 32) şeklinde zinayı yasaklayan Kur’an ayetini, Kur’an üslûbu ve iletişim psikolojisinin verileri doğrultusunda ele alıp yorumlamaktadır. Çalışmanın üslûp açısından hareket noktası, zina yasağının doğrudan doğruya “zina yapmayın ” şeklinde ifade edilmek yerine, “zinaya yaklaşmayın ” şeklinde ifade edilmesidir. Buna göre ortada insanı zinaya götüren; sözsüz iletişim, sözlü iletişim, sınırlı bedensel iletişim ve sınırsız bedensel iletişim şeklinde bir takım aşamalar vardır. Kur’an bu aşamalara açık bir şekilde işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler

Üslûb, Zina Ayeti, Sözsüz İletişim, Sözlü İletişim, İletişim Psikolojisi

AN ANALYSIS OF A QURAN VERSE ON ADULTERY FROM THE COMMUNICATION PSYCHOLOGY PERSPECTIVE

Öz

This essay aims to evaluate a Quran verse that prohibits adultery, i.e., (And come not near unto adultery. Lo it is an abomination and an evil way. - Al-Israa' 17:2 -), using the method and the form of the Holy Quran (Uslub al-Quran) and the data derived from the communication psychology. From the perspective of the Uslub this essay attempts to demonstrate the differentiation in the way that the verse was revealed. The stylistic difference in the form of the prohibition, “do not approach adultery” but not, for instance, “do not commit adultery”, is, indeed, a clear reference to the prohibition of various forms and phases of adultery such as verbal and non-verbal communications, and, limited and non-limited physical communications. The Holy Quran clearly refers to these forms and phases

Anahtar Kelimeler

Uslub, A Quran Verse On Adultery, verbal and non-verbal communications, communication psychology

Kaynakça

• Abbâs, Fadl Hasen, Đtkânü’l-Burhan fi Ulûmi’l-Kur’an, Amman 1997. Abdülbâkî, M. Fuad, el-Mu‘cemu’l-Müfehres li-Elfazı’l-Kur’âni’l-Kerim, Daru’l-Hadis, Kahire 1988.
• el-Lü’lü ve’l-Mercan, (Ter: Đsmail Hakkı Uca-Đsmail Kaya), Sebat Matbaa, Konya 1968.
• Ahmed b. Hanbel, Müsned, Kahire 1373. Aktaş, Şerif, Edebiyatta Üslûp ve Problemleri, Akçağ Kitabevi, Ankara 1986.
• Alûsî, Ruhu’l-Meânî, Daru’t-Türas el-Arabî, Beyrut ty. Aynî, Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahihi’l-Buhârî, Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Oğulları Matbaası, Mısır 1972.
• Baltaş, Zuhal -Acar, Bedenin Dili, Remzi Kitabevi, Đstanbul 1994.
• el-Cessâs, Ahkâmu’l-Kur’ân, (Tah. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî), Dar’ul Mushaf, Kahire ty.
• Condon, John C., Kelimelerin Dünyası-Anlam Bilim ve Đletişim, (Çev. Murat Çiftkaya), Đstanbul 1995.
• Cüceloğlu, Doğan, Đnsan Đnsana, As Matbaacılık, Đstanbul 1987.
• Cürcânî, Abdülkâhir, Delâilü’l-Đ‘câz, Mektebetü Sa‘diddin, Dımeşk 1987.
• Divlekci, Celalettin, Anlam-Üslûp Đlişkisi Bağlamında Kur’ân’ın Üslûp Analizi (Fâtiha Sûresi Örneklemesi), (Yayınlanmamış Doktora Tezi),
• Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
• Ebu’l-Bekâ, el-Külliyât, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1993. Ebu’l-Fidâ Đsmail b. Kesir, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Daru’l-Endelüs, Beyrut 1966.
• Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Es’as, Sünen Ebî Dâvûd, (Haz. Kemal Yusuf elHut), Beyrut 1988.
• Ebu’s-Sü‘ûd, Đrşâdü’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâye’l-Kitâbi’l-Kerîm, Daru Đhya etTüras
• el-Arabî, Beyrut ty.
• el-Fîruzâbâdî, Besâiru Zevi’t-Temyîz fî Letâifi’l-Kitâbi’l-Azîz, (Tah. Muhammed Ali en-Neccar), el-Mektebetü’l-Đlmiyye, Beyrut ty.
• el-Hatip es-Şirbînî, es-Sirâcül-Munîr, Daru’l-Mârife, Beyrut ty.
• el-Hiytî, Ali b. Atiyye, Ahkâmun-Nazar, (Tah. M. Fadl Abdülaziz el-Murâd), Dârü’l-Kalem, Dımeşk 1990.
• el-Isfehânî, Müfredâtü Elfâzı’l-Kur’ân, Dâru’l-Kalem, Dımeşk 1992.
• Đbn Atiyye, el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, Daru’l-Kitâbi’l- Đslâmî, Kahire 1975.
• Đbn Kesir, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm (Muhtasar, Tah. M. A. Sabûnî), Daru’lKur’âni’l Kerim, 1393.
• Đbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, Daru’l Fikr, Beyrut 1990.
• Kâdî Beydâvî, Envâru’t-Tenzil ve Esrâru’t-Tevil, Đstanbul 1984. (Mecmeu’tTefâsîr içinde.)
• el-Kastalanî, Đrşâdü’s-Sârî li-Şerhi Sahihi’l-Buhârî, Daru’l Fikr, Beyrut 1990.
• Köknel, Özcan, Đnsanı Anlamak, Altın Kitaplar Yay., Đstanbul 1987. el-Kurtubî, el-Câmiu li-Ahkami’l-Kur’ân, el-Mektebetü’l-Arabiyye, Kahire 1967.
• Kutup, Seyyid, Fî Zilâli’l-Kur’ân, Daru Đhyai’t-Türas el-Arabî, Lübnan 1967.
• el-Merâğî, Tefsîru’l-Merâğî, Mısır 1963.
• Mevdûdî, Tefhimu’l-Kur’ân, Đnsan Yayınları, Đstanbul 1986. Morris, Desmond, Sevmek Dokunmaktır, Đnkılâp Kitabevi, (Çev: Nuran Yavuz), Đstanbul 1994.
• Nesefî, Medârikü’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vil, Đstanbul 1984. (Mecmeu’tTefâsîr içinde.) Nevevî, Şerhu Müslim, Beyrut 1392.
• er-Râzî, Mefâtîhu’l-Ğayb, el-Matbâ el-Behiyye el-Mısrıyye, Kahire 1938. Ros, J. Brun, Hatiplik Sanatı, Remzi Kitabevi, (Çev: Nazife Müren), Đstanbul 1973.
• es-Sâbûnî, Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru Đhyâi’t-Türas el-Arabî ty. Safvetü't-Tefâsîr, Der Seâdet ty.
• es-Suyûtî, el-Đtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru Đbn Kesîr, Dımeşk 1993.
• et-Tûfî, el-Đksîr fî Đlmi’t-Tefsîr, Mektebetü’l-Adâb, Kahire ty.
• Topaloğlu, Bekir, Đslam’da Kadın, Ensar Neşr., Đstanbul 2004.
• Vester, Frederic, Düşünmek Öğrenmek Unutmak, Arıtan Yay., (Çev: Aydın Arıtan), Đstanbul 1994.
• ez-Zebîdî, Tecrid-i Sarih Tercemesi, (Ter: Kamil Miras), XI. 324, Emel Matb., Ankara ty.
• ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l- Müfessirûn, Daru’l-Kalem, Lübnan ty.
• ez-Zemahşerî, el-Keşşâf, Dâr’ul-Kütübi’l-Đlmiyye, Beyrut 1995.
• ez-Zerkeşî, el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân (Tah. M. Ebu’l-Fadl Đbrahim), elMektebetü’l-Asrıyye, 1972.
• Zielke, Wolfgang, Sözsüz Konuşma, Say Yayınevi, (Çev: Esat Mermi), Đstanbul 1993.